بی نیازی با عدالتی جامع محقق می شود. تحقق چنین عدالتی فرض داشتن نظریه ای جامع در مورد عدالت است. فرضیة مقاله اکتشاف چنین نظریه ای است که از گزاره های ذیل تشکیل می شود: عدالت واژه ای است اجتماعی، و به معنای استقامت جامعه یا نظام دینی در طریق شرع می باشد. فقیه جامعه اسلامی با توجه به مصالح و مفاسد واقعی قوانین کشور را از طریق ابزارهای مدرن قانون گذاری وضع می کند. خیر و سعادت بر حق و الزام مقدم...

حقوق اقلیت های مذهبی در نظام های حقوق جهان به صورت یکی از بحث های اساسی و مطرح درآمده است. حقوق اسلام نیز یکی از این نظام هاست که دیدگاه مشخص در این زمینه دارد. این رساله بر آن است تا از حقوق اقلیت ها از دیدگاه قرآن و سنت با تکیه بر تطبیق آن با نظام های حقوقی و قوانین موضوعه به ویژه قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران بحث کند. بحث از حقوق اقلیت ها، با تعریف حق و تقسیمات مختلف از آن آغاز می شود. اما...

نوسازی مفهوم علم و دین بر پایه رویکرد ترکیبی عقل و ایمان چکیدهبررسی تاریخی نسبت «عقل و دین» و تعامل بین داده‌های دینی و یافته‌های بشری و تبیین حوزه هر یک از این دو مقوله، از دیر زمان توجه فیلسوفان و متالهان ادیان را به خود جلب نموده است. به‌گونه‌ای که پهنه تاریخ ادیان را می‌توان صحنه گفت‌وگوهای مستمر عقل و دین قلمداد کرد که سابقه چهره جدید آن تحت عنوان «علم و دین» به اواسط قرون وسطی...

در فلسفه کانت حق و تکلیف از مفاهمی متضایفند، یعنی دیگران حقوقی بر ما دارند و ما باید حقوق آنها را ادا کنیم و ادای حقوق دیگران تکلیف ماست. ما نیز حقوقی بر دیگران داریم که آنها باید آن را ادا کنند. تکلیف عملی است که انسان ملزم به ادای آن است. الزام عبارت است از وابستگی اراده‌ی کسی که مطلقاً خیر نیست، به اصل استقلال یا خودبسندگی: در حالی‌که تکلیف عبارت است از ضرورت برون‌ذهنی (عینی) یک عمل. انسان دا...

وجود تضاد و تعارض بین خودخواهی (نفع شخصی) و نو­ع­ دوستی (نفع عمومی) و چگونگی جمع بین این دو، موضوعاتی هستند که ذهن بزرگترین متفکران تاریخ بشر را به خود مشغول کرده است. مکتب حقوق طبیعی، از جمله طلایه­داران این امر می­ باشد که نقش مهمی در توجیه حق مالکیت و شناسایی حدود آن ایفا نموده است. بعضی از اندیشمندان این مکتب معتقدند حق مالکیت خصوصی حقی فطری و ناشی از طبیعت انسان است و در مقابل، جمعی دیگر ب...

بررسی نقاط مشترک اعتقادی، اخلاقی و توصیه های اجتماعی ادیان به عنوان اصول مشترک ادیان است. نویسنده نخست اصول مشترک در تعالیم انبیا را در سه بخش: اصول اعتقادی، اصول انسان شناختی و مقررات اجتماعی دسته بندی کرده و سپس به ارائه همانندی های این اصول در ادیان مختلف پرداخته است. در حوزه اصول اعتقادی، از توحید، نبوت و معاد سخن گفته و توحید را از نگاه قرآن، در باور هندوان، در آیین زردشت، در کتاب مقدس مور...

از جمله حقوق فطری و طبیعی انسان می­توان به حق تنهایی یا حق استفاده از زندگی فردی اشاره کرد. این حق تحت هیچ شرایطی قابل خدشه نیست و انسان حتی با پذیرش زندگی در اجتماع حاضر نیست از جنبه­های زندگی فردی دست بردارد. حرمت زندگی شخصی در دین اسلام بسیار مورد تأکید و توجه بوده و تحت عناوین مشخص، نظیر منع تجسس مورد حمایت قرار گرفته است. حریم خصوصی با آنکه در ایران با توجه به زمینه اسلام و فرهنگ غنی ایران...

علامه طباطبایی به عنوان فیلسوفی مأنوس با کتاب و سنت، نظریه خداشناسی و دین فطری را از منابع دینی اقتباس کرده و در راه تبیین عقلانی آن کوشیده است. خداشناسی فطری براساس ادراک احتیاج به موجودی غیر محتاج، شناخت خداوند از طریق نظم جهان، شناخت خداوند از طریق علم حضوری معلول به علت و خداشناسی از طریق علم به ثبات واقعیت تقریرهایی است که علامه در مواضع مختلف از خداشناسی فطری ارائه کرده است. وی همچنین انس...

این مقاله به بررسی مسئولیت حکومت اسلامی در آموزش و پرورش رسمی پرداخته و روش تحقیق مورد استفاده در این مقاله روش اجتهادی رایج در فقه شیعی است. نویسنده در این مقاله موضوع را از زوایای مختلف تبیین، و آرا و نظرات گوناگون در این زمینه را مطرح و نقد کرده و در پایان، نظر خود را ارائه کرده است. این مقاله نشان می دهد که دربارة نقش حکومت اسلامی در آموزش و پرورش رسمی دیدگاه های مختلفی وجود دارد. برخی معت...

* قرآن و سنّت با در نظر گرفتن ابعاد فطری انسان و توجّه به رابطه او با خدای خویش، قوانینی را تدوین کرده که از ضمانت اجرایی بسیار بالایی برخوردار است و صلاحیت جهانی شدن را بهتر دارا می باشد. *اسلام قوانین خود را بر مبنای عدالت، آزادی، برابری، و رعایت حقوق افراد تدوین نموده است و در کنار مطرح کردن حقوق، از بیان تکالیف و وظایف نیز، غافل نمانده است. * هدف اسلام از قواعد حقوقی خود ، هم برقراری نظم و ...