چکیده: پیدایش شعر عرفانی و تجلّی افکار قلندری و مغانه ای در پهنه ادب پارسی، تحوّلی شگرف به وجود آورد، و سبب گردید، تعالیم عرفانی در آثار شاعران بزرگی چون خاقانی شروانی مجال ظهور یابد و بخشی از آثار عرفانی و صوفیانه را به وجود آورد. اشعار خاقانی، سخنور برجسته ادب پارسی، که از فحول شاعران سرزمین ما به شمار می آید، به دلیل پیچیدگی و شیوه سخنوری منحصر به خود، خصوصاً در بعد معنوی و عرفانی، آن چنان که...

ناز و نیاز یکی از مضامین رایج در اشعار عاشقانه و عارفانه ادب پارسی است. در روابط عاشقانه هرگاه در یکی از دو طرف، احساس نیاز شکل گیرد، معمولاً طرف مقابل به ناز روی آورده و آن­گاه که در دیگری احساس بی نیازی پررنگ شود، طرف مقابل نیازمندانه به جانب او روی می آورد. باید گفت اصولاً چنین روابطی که مبتنی بر ناز و نیاز است در کنش ها و گفتگوهای عاشقانه و عارفانه ادب پارسی جلوه ای بارز می یابد. نوشته حاضر م...

این پژوهش به مقایسه اندوه و حسرت در َاشعار دو شاعر معاصر، پروین اعتصامی و فروغ فرخزاد می پردازد. بنا به بررسی انجام شده، اشعار فروغ فرخزاد در دوره دوم شاعری، رنگ اجتماعی دارد. ولی به دلیل بیان آن با استفاده از نمادهای شهری و فضای شخصی زندگی خویش، از آن برداشت فردی می شود. هم چنین این پژوهش نشان می دهد، اندوه و حسرت پروین اعتصامی در برخی زمینه ها، دغدغه های شخصی اوست که در لفافه و غیرمستقیم بیان ...

نوستالژی یا غم غربت حالتی است روانی که به دلایل مهمی از جمله مهاجرت، دوری از وطن ، وغم ا ز دست دادن نزدیکان و دوری از معشوق در فرد به وجود می آید.شاعران به دلیل احساسات وعاطفه ی چشمگیر بنا به دلایلی که ذکر شد دچار حالتی نوستالژیک می گردند. یکی از این شاعرانِ غربت-زده، نزار قبانی شاعر سوری می باشد. این شاعر بزرگ ترین عاشقانه سرا وشناخته شده ترین و پرمخاطب ترین شاعر معاصر در جهان عرب است. وی به دل...

آثار ماندگار عرفانی چه در حوزه شعر و چه در نثر اغلب با استفاده از هنرهای بیانی و زبانی و به شیوه ادبیات شکل گرفته­ است. اشعار و امثال و گفتار و کلمات قصار و تمثیلات و تلمیحات و تعبیرات بسیار جذّاب و زیبا و حکایت­های بسیار کوتاه و پر معنا از ویژگی­های مشترک ادبیات و عرفان است. صرف نظر از تفاوت در نوع نگرش و سویه نگاه به پدیده­ها در ادبیات و عرفان، اساس کنش­ها و روش­ها در هر دو غالباً همسان است و ب...

حسین منزوی، شاعر معاصر ایران، با استفاده از زبان، توصیفات، تصاویر و اندیشه­های تازه در قالب غزل، یکی از نوآوران این عرصه محسوب می­شود. عاطفه­ی حسرت در شعر او نمودی چشمگیر و محوری دارد و می­تواند از دلایل ماندگاری غزل او به شمار آید. براین اساس، هدف از این پژوهش، بررسی انواع جلوه­های حسرت در غزل منزوی، تحلیل دلایل، انگیزه­ها و نتایج آن و چگونگی نمود این عاطفه در ساختار و صورت غزل او، با استفاده ...

آدمی همواره در تلاش است تا برای رهایی از وضع نامطلوب کنونی خود جایگزینی پیدا کند او مطلوبش را گاه با جستجوی گذشته و گاه با رویای آینده می یابد. حسرت گذشته و دلتنگی برای آنچه از دست رفته که یکی از حوزه های معنایی پدیده ی نوستالژی است هماره ذهن بشر را درگیر خود کرده است. شاعران در چکامه های خود به نحوی حسرت گذشته و دلتنگی حاصل از آن را با ابزارهای زبانی و تصویرهای شعری گوناگون بیان کرده اند. این ...

نوستالژی یا غم غربت در اصطلاح به حس دل‌تنگی و حسرت افراد نسبت به گذشته‌ی درخشان و آن دسته از داشته‌هایی است که در زمان موجود از دست رفته‌اند. اوضاع اجتماعی ـ سیاسی و اقتصادی حاکم بر جامعه و تحولات و دگرگونی‌های زندگی شاعران در شکل‌گیری غم و اندوه نسبت به اوضاع و احوال گذشته، کاملاً مؤثر است و رگه‌هایی از این احساس در سراسر شعر فارسی به وضوح دیده می‌شود و شاعران به شگردهای مختلف به بیان عواطف و ا...

نوستالژی، درلغت برگرفته از دوساختِ یونانی nostos و algia است. nosto یا nostos به معنای زادبوم یا بازگشت به خانه و algos , algia یا log به معنای رنج ، آرزو و حسرت است. ودرمعنی اصطلاحی، میلِ مفرط برای بازگشت به وضعیت و دوره ای از دست رفته ، غم غربت،حسرت گذشته و دلتنگی برای خانواده است. در ترجمه وشرح نوستالژی ، غم غربت و حسرت گذشته بیشتر مورد توجه قرار گرفته است. هرگاه انسان در ذهن خود گذشته ها را...