مقالة حاضر دربارة رابطة صادق هدایت و حزب توده ایران و تاثیر گفتمان چپ به‌واسطه این حزب بر آثار دورة دوم هدایت، یعنی آثاری که در دهة 1320 نوشت، به خصوص حاجی آقا است. در این مقاله، نشان می‌دهیم که چگونه گفتمان حزب توده در زمینه سرمایه داری بر نحوة شکل گیری شخصیت حاجی آقا در مقام تیپ سرمایه دار مؤثر بوده است. به‌عبارتی، چگونگی برساخته شدن یک شخصیت را از خلال گفتمانی مسلط نشان می‌دهیم و مشخص می‌کنی...

در آستانة دهة چهل، دانشجویان ایرانی در کشورهای اروپای غربی و آمریکا کنفدراسیونی از گرایش­های مختلف از قبیل گرایش به حزب توده، جبهة ملی و جریان­های اسلامی جهت سازماندهی برنامه­های اعتراضی علیه حکومت پهلوی تشکیل دادند. از جملة این کشورها ایتالیا بود که با گسترش مناسبات فرهنگی با ایران با اعزام تعداد زیادی از دانشجویان ایرانی مواجه بود. نفوذ جریان­ها و احزاب چپ مارکسیستی ـ کم...

حزب توده در سال 1320ش/1941م، توسط بعضی از اعضای باقیمانده از گروه دکتر ارانی تأسیس شد، اهداف، مرامنامه و برنامه های خود را مشخص کرد و با توجه به فضای باز سیاسی بعد از شهریور 1320ش/1941م، به فعالیت پرداخت. یکی از مهمترین اقدامات حزب، نفوذ در بین کارگران و تشکیل اتحادیه های کارگری در نقاط مختلف کشور بود. در فاصله سالهای 1320-1324ش/1941-1945م، این حزب در خوزستان دست به تشکیل اتحادیه زده و تعدادی ا...

پس از وقایع شهریور1320ش/1942م، به علت مواجهه دولت ایران با مشکلات فراوان اقتصادی دولتمردان ایران تصمیم گرفتند، آرتور میلسپو را مجدداً استخدام کنند؛ بنابراین مجلس دوره سیزدهم شورای ملی، در تاریخ 21آبان1321ش/1943م، قانون استخدامی میلسپو را با سمت رئیس کل دارایی ایران تصویب کرد. میلسپو در راه انجام وظایف اقتصادی خود در ایران، با مخالفان فراوانی روبه رو بود؛ اما در این میان دولت شوروی و حزب توده و ن...

احزاب سیاسی از طریق اجرای کارکردهایی مثل انتقال خواسته های مردم به حاکمیت ، تربیت نیروهای سیاسی برای اداره کشور و نهادمند کردن رقابت سیاسی قانونی در تحقق توسعه سیاسی به ایفای نقش می پردازند. از سوی دیگر دلایل متعدد سیاسی ،اقتصادی،فرهنگی، و عملکرد نخبگان سیاسی و حزبی در ناکامی احزاب سیاسی در ایفای نقش خود اثرگذار هستند. مقاله حاضر به دنبال بررسی این سوال اصلی است که علل شکل گیری حزب جمهوری اسلام...

پژوهش حاضر با عنوان" نقش فراکسیون اصلاح طلبان در تحولات اجتماعی و سیاسی دوره ی رضاخان" به چگونگی شکل گیری این حزب وآغاز فعالیت اعضای آن، در آن برهه ی خاص می پردازد. اما با توجه به اینکه پیدایش مشروطیت در ایران، به نسبت تاریخ چندهزارساله دارای قدمت چندانی نیست وعمری صدو سه ساله دارد، عمراحزاب نیز تقریباَ نزدیک به یک قرن است . در واقع اولین احزاب در آستانه ی مشروطیت در ایران ایجاد شد. انقلاب مشر...

0

ایرج اسکندری یکی از سیاستمداران بزرگ جنبش چپ در ایران است. دوره ی زندگانی او (1286 – 1364.ش) با بسیاری از رویدادهای مهم داخلی وخارجی همچون کودتای رضاشاه ، جنگ جهانی اول و دوم، اشغال ایران توسط متفقین ، تشکیل حزب توده و فرقه آذربایجان مصادف بود که تأثیر بسیار مهمی در تاریخ معاصر ایران داشته اند. موقعیت خانوادگی و شرایط تاریخی دوران کودکی و نوجوانی اسکندری در شکل گیری شخصیت او نقش زیادی داشتند. ا...

سه دهه پس از کودتای 28 مرداد 1332، دولت پهلوی با جریان فکری مخالفی مواجه شد که طیفی از اقشار به ویژه نسل جوان و تحصیل کرده را به خود جذب کرده بود. این جریان که برآمده از نظام فکری مارکسیسم بود، در دو تشکل حزب توده ایران و سازمان چریک های فدایی خلق ایران نمودار شد: حزب توده که از اوایل دهه 1320 فعالیت خود را آغاز کرده بود، جریان چپ سنتی را نمایندگی می کرد و چریک های فدایی خلق ترجمان چپ رادیکال ب...