اشکهای امام صادق (ع)     حجت الاسلام محمد سروش محلاتی 1   1- استاد حوزه علمیه قم و عضو هیأت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه     خلاصه   طبق روایت معتبری در کافی، امام صادق (ع) ناراحتی و اندوه خود را با یکی از یاران نزدیک خویش مطرح می‌نماید. اندوه ایشان در مورد عدم اجرای حق در حکومت است، چرا که حرمتهای الهی همه شکسته‌اند و این قلب امام را به درد آورده است. ایشان با نقل نامه‌ای از امام علی (ع) که در...

در این اثر با استناد به آموزه های اسلامی برگرفته از قرآن و سنّت، اهمّیت عایله و خانواده تعلیل شده است. این نوشتار در سه فصل و یک مقدّمه سامان یافته است. نویسنده در مقدّمه با تعریف علم جامعه شناسی و ضرورت آن، ارتباط علوم اجتماعی با مسأله خانواده را بررسی کرده است. در فصل اوّل دیدگاه های مختلف درباره خانواده و عایله و تنظیم خانواده و نیز ابعاد عاطفی و حقوقی مربوط به خانواده و زن و فرزند از منظر متفکّرا...

شعور انتخاب مُفتی     حجت الاسلام محمد سروش محلاتی 1   1- استاد حوزه علمیه قم و عضو هیا ٔ ت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه     خلاصه   تقلید از فقیه اعلم برای کسانی که تخصص فقهی مورد نیاز را ندارند امری معقول و بی اشکال است. در این میان، ملاکهایی خود ساخته وجود دارد که بعضی افراد آنها را در انتخاب مفتی دخیل می‌کنند. این ملاکهای ناصحیح وقتی رنگ و بوی اجتماعی می‌گیرند عوارض منفی خاصی در جامعه می‌گذار...

شعور مسئولیت سپردن و مسئولیت ستاندن     حجت الاسلام محمد سروش محلاتی 1   1- استاد حوزه علمیه قم و عضو هیأت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه     خلاصه   واژه تقلید نشانگر مسئولیت است و شخص تقلید کننده، مسئولیت رفتار خویش را بر عهده مُفتی قرار می دهد. پس از آن، مُفتی دو مسئولیت سنگین برعهده دارد : یکی مسئولیت ناشی از تبعیت مقلّدان و دیگری مسئولیت ناشی از قرار گرفتن در موضع سخن گویی از دین خدا. مسئولیت ن...

تهمت در خدمت دیانت !     حجت الاسلام محمد سروش محلاتی 1   1- استاد حوزه علمیه قم و عضو هیات علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه     خلاصه   برخی متدیّنان بر این باورند که می‌توان برای خدمت به دیانت از ابزارهای ضد اخلاق مانند «تهمت» به مخالفان استفاده کرد. این باور هر چند در سطح عده‌ای از «عوام» رواج دارد ولی ریشه در فتوای فقهی برخی علما دارد. آنها در استنباط های خود از یک روایت، تهمت زدن و نسبتهای دروغ...

دولت و ابزارهای الزام به شریعت     حجت الاسلام محمد سروش محلاتی 1   1- استاد حوزه علمیه قم و عضو هیأت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه     خلاصه   اجرای احکام اسلامی در جامعه، به فراهم آمدن زمینه‌های فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی خاصی نیاز دارد و به همین دلیل است که شریعت به تدریج به پیامبر نازل گردید و رسول خدا هم به تدریج آن را به اجرا گذاشت.   تحلیل متفکران اسلامی از این سیر تاریخی آن است که تا وقتی...

One of the most exact and controversial aspects of the infallibility of the Prophet of Islam might be his protection from error and forgetfulness. Muslim theologians are divided into two groups of proponents and opponents of the infallibility of the Prophet. Many treatises have been written about this topic and significant parts of religious books are related to it. This discrepancy is due to s...

شعور حرف زدن، شعور حرف شنیدن   حجت الاسلام محمد سروش محلاتی 1   1- استاد حوزه علمیه قم و عضو هیات علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه     خلاصه   یکی از حقوق شهروندان در نظام اسلامی، حق اظهارنظر در برابر حاکمان است. این حق اختصاص به مطرح کردن مسائل شخصی ندارد و آنان می‌توانند نظرات خود را درباره همه مسائل جامعه، به عالیترین مقامات ارائه کنند. از اینرو در منابع اسلامی، از وجود «حجاب» و مانع بین حاکمان ...

بلای بدقولی در اهل دیانت و سیاست     حجت الاسلام محمد سروش محلاتی 1   1- استاد حوزه علمیه قم و عضو هیأت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه     خلاصه   عالَم سیاست ورزی عالَم وعده‌هاست، ولی تعهّد و پای بندی به وعده‌ها از سوی سیاستمداران، تا چه حد الزامی است؟ پاسخ اخلاق به این سؤال روشن است، ولی آیا فقه هم با اخلاق همراهی نموده و آن را واجب می شمارد؟ متأسفانه پاسخ بسیاری از اهل فقاهت، منفی است. ولی این پا...