شعرای پارسی گو تا قرن دهم هجری همواره با گذراندن مقدمات علوم رایج در فرهنگ اسلامی به پرورش ذوق خود می پرداخته اند و این موضوع سبب آمده است که محقق ادبیات فارسی برای درک بهتر متون ادبی خود را از دانستن این علوم بی نیاز نداند. اما با سیطره ی خاندان صفوی بر ملت و سرزمین ایران و تغییر بسیاری از مولفه ها، شرایط شاعری هم دگرگون شد و بسیاری از باذوقان حوزه ی زبان فارسی بدون گذراندن و ممارست در علوم آن...

ادبیات پسااستعماری، غالباً با آموزه های دوران استعمار ضدّیّت دارد و به بحث درباره ی اثرات و نتایج رهایی از استعمار و بررسی روند تحولات و استقلال سیاسی و فرهنگی مردمی می پردازد که بندهای دوران استعمار را گسسته اند. این ادبیات همچنین به تحلیل ادبی متونی که گرایش های استعماری و نژادی را در خود نهفته دارند، می پردازد. هندوستان با پیشینه ی استعماری و فرهنگ پسااستعماری کنونی خود، موضوع جامعی برای مطالع...

هدف از این پژوهش، بررسی جامعه شناسی ادبیات به عنوان شاخه ای از جامعه شناسی معرفت است. ادبیات به عنوان نوعی شناخت یا آگاهی همواره تحت تأثیر جامعه بوده و به طور متقابل بر جامعه تأثیرگذار است؛ شناختی که حاصل هم فراخوانی پاره عینی و ذهنی است. واقعیت و مسائل اجتماعی ایران همواره در طول تاریخ در اشعار شاعران انعکاس یافته اند و این امر در قالب شعر نو بسیار نمایان است. در همین راستا، این پژوهش به مسائل...

چکیده جامعه شناسی ادبیات، دانشی میان رشته ای است که می کوشد با روشی علمی، تأثیراتی را که شاعر و نویسنده از جامعه و مقتضیّات عصر و عوامل اجتماعی می پذیرد و متقابلاً تأثیراتی را که با توجه به خلق اثر خود در روند امور و نهادهای اجتماعی و سیاسی و فرهنگی می گذارد، روشن سازد. در این پژوهش به بررسی جامعه شناختی رمان «شوهر آهوخانم» اثر علی محمد افغانی پرداخته می شود که سرگذشت ساده ی مردم متوسط جامعه ...

آثار ادبی و مسائل اجتماعی با هم ارتباطی تنگاتنگ دارند؛ چنانکه با بررسی آثار بزرگ ادبی می­توان به نکات ظریف اجتماعی در کنار آن پی برد. از جمله مسائل مهمی که همواره ذهن بشر را به خود مشغول داشته است، نقش اجتماعی زنان در طول تاریخ می باشد. در این پژوهش به جستجو و تأمل درباره­ی حقایق اجتماعی که در مورد زنان در متون ادبی منتخب بیان شده است پرداخته ایم؛ چنانکه دیده می­شود بر اساس این تحقیقات بسیاری ا...

ویژگی بارز ادبیات داستانی آن است که در ژرفنای خود بازگو کننده ی بسیاری از حقایق و اوضاع و احوال جامعه ایست که در بطن آن شکل گرفته است.لذا با نگاهی جامعه شناختی به این آثار، می توان دورنمایی کلّی از جوامعی که مولد این آثار بوده اند ترسیم نمود.از آن جا که مضمون مقامات همدانی(358ـ398 هجری) ریشه استوار و ژرفی در زندگی عمومی جامعه ی عصر عباسی دارد، در این مقاله بر آنیم تا با نگاهی جامعه شناختی به مقا...

نقد جامعه شناختی یکی از شیوه های کارآمد در نقد متون ادبی، به خصوص رمان است. در این شیوه، ارتباط ساختار و محتوای رمان با وضعیت و دگرگونی های جامعه و محیطی که در آن متولد شده است، کندوکاو می شود و چگونگی انعکاس و بازنمایی هنرمندانه ی اجتماع در جهان تخیلی اثر ادبی، نقد و تحلیل می گردد. سابقه ی این گونه از پژوهش و به کارگیری این شیوه در نقد رمان فارسی ایران، کارآیی نقد جامعه شناختی در نقد و بررسی ر...

محقّقان مختلفی پارادایم نوین نوآوری باز را به دو بُعد وارد شونده و خارج شونده ، تقسیم کرده اند. هدف این پژوهش در مرحله اول، بررسی تاثیر مستقیم هر یک از این ابعاد بر عملکرد نوآوری شرکت های دانش بنیان است. در مرحله ی بعد نیز تاثیر هر یک از این ابعاد، تحت تاثیر عامل تقویت کننده و تعدیل گر ناپایداری های فن آورانه مورد بررسی قرار می گیرد. لازم به ذکر است که در این دو مرحله، متغییر عملکرد نوآوری به عنو...

چکیده اسکندر مقدونی به عنوان برجسته‌ترین دشمن ایران زمین سهم مهمی در ادبیات حماسی فارسی دارد. پرداخت جامع و مفصل فردوسی، داراب نامه ی طرسوسی، داراب نامه ی بیغمی و ده ها متن دیگر به زندگی و کارهای او، بخشی از این سهم را شامل می شود. اما این شخصیت تاریخی که درکشورگشایی و نظامی گری به اسطوره ای درادبیات ملل بدل شده، در ادبیات فارسی جایگاهی دوگانه دارد؛ رویه ی نخست آن مربوط به متونی است که عمدتا پی...