حق دفاع از خویش در فقه امامیه     حجت الاسلام محمد سروش محلاتی 1   1- استاد حوزه علمیه قم و عضو هیأت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه     خلاصه   دفاع ازخویش، حقی است که ریشه در فطرت انسان دارد. در فقه اسلامی نه تنها براین «حق» تأکید شده بلکه به عنوان یک «تکلیف» شناخته شده است، ولی آیا در جامعه اسلامی «فرصت» دفاع در اختیار کسانی که مورد تهاجم‌اند، قرار داده می‌شود؟ پاسخ فقه اسلامی به این سؤال مثبت ...

معنویت در جهان امروز، به چالشی در تعلق به دین و یا ضدیت با دین تبدیل شده است. انسان مدرن و پسامدرن با نگاهی به تاریخ و آینده، بین اشتیاق به معنویت و ترس و دل زدگی از دین و معنویت در تردید است. در این میان، برخی محتواهای ضددین، راکد، رادیکال و خشونت­گرا نیز به این تردید دامن زده­اند. از سوی دیگر، روش های کسب معنویت از طرق غیردینی نیز غالباً بدون عمق و توأم با رکود و محدودیت هستند؛ لذا آینده­ی جها...

جامعه اسلامی یا جامعه ایمانی ؟     حجت الاسلام محمد سروش محلاتی 1   1- استاد حوزه علمیه قم و عضو هیأت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه   خلاصه   ایمان اصل و اساس بنیادین در دین اسلام است و عمل صالح از آن برمی‌خیزد. آیات قرآن کریم نیز بر این نکته تأکید دارد که نقش ایمان بسیار ممتاز بوده و منشأ نتایج مثبت بعدی است. با توجه به این نکته، نتایج مختلف و متعددی در رابطه با وظایف حکومت حاصل می‌گردد، از جمل...

جامعه‏شناسان پدیده‏های اجتماعی را پیچیده و مبهم دانسته و با چنین درک و تصوری سعی در توضیح پذیر نمودن این پدیده های اجتماعی داشتند. در حوزه علمیه با وجود اقدام هایی که در جهت وضعیت بالا بردن سطح علمی حوزه انجام گرفته است، بازهم شاهد مواردی از عدم موفقیت و پیشرفت تحصیلی در میان پذیرفته شدگان هستیم که موفق به گذراندن درس‏های تعیین شده و رسیدن به مدارج علمی لازم نمی‏شوند. در برنامه‏ریزی‏های حوزه، ه...

برای دستیابی به فرهنگی پیشرو، پویا و غنی مبتنی بر ارزش های دینی، تاریخی و ملی و نیز ارزش ها و آرمان های زیربنایی جامعه، به مدیرانی فرهیخته و توانمند در این حوزه نیاز است که اولا به ابعاد، ماهیت و متغیرهای محیطی وقف داشته و ثانیا بر حوزه دانش مدیریت و اصول و تکنیک های آن اشراف داشته باشند. این تحقیق در پی آن است تا با شناخت دقیق فرصت ها و تهدیدهای فراروی حوزه های علمیه در بعد فراملی؛ الزامات و ...

شعور انتخاب مُفتی     حجت الاسلام محمد سروش محلاتی 1   1- استاد حوزه علمیه قم و عضو هیا ٔ ت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه     خلاصه   تقلید از فقیه اعلم برای کسانی که تخصص فقهی مورد نیاز را ندارند امری معقول و بی اشکال است. در این میان، ملاکهایی خود ساخته وجود دارد که بعضی افراد آنها را در انتخاب مفتی دخیل می‌کنند. این ملاکهای ناصحیح وقتی رنگ و بوی اجتماعی می‌گیرند عوارض منفی خاصی در جامعه می‌گذار...

دولت و ابزارهای الزام به شریعت     حجت الاسلام محمد سروش محلاتی 1   1- استاد حوزه علمیه قم و عضو هیأت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه     خلاصه   اجرای احکام اسلامی در جامعه، به فراهم آمدن زمینه‌های فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی خاصی نیاز دارد و به همین دلیل است که شریعت به تدریج به پیامبر نازل گردید و رسول خدا هم به تدریج آن را به اجرا گذاشت.   تحلیل متفکران اسلامی از این سیر تاریخی آن است که تا وقتی...

حق دفاع از خویش در فقه امامیه     حجت الاسلام محمد سروش محلاتی 1   1- استاد حوزه علمیه قم و عضو هیأت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه     خلاصه   دفاع ازخویش، حقی است که ریشه در فطرت انسان دارد. در فقه اسلامی نه تنها براین «حق» تأکید شده بلکه به عنوان یک «تکلیف» شناخته شده است، ولی آیا در جامعه اسلامی «فرصت» دفاع در اختیار کسانی که مورد تهاجم اند، قرار داده می شود؟ پاسخ فقه اسلامی به این سؤال مثبت ...

با توجه به اینکه رهبر انقلاب اسلامی ایران ، یک شخصیت روحانی و تحصیل کرده حوزه علمیه قم می باشد ، از این رو شناخت حوزه علمیه قم به عنوان محل تحصیل امام خمینی اهمیت زیادی دارد. همچنین حوزه علمیه قم در پیدایش زمینه های انقلاب اسلامی ایران نقش مهمی داشته است. تعامل حوزه علمیه قم با مسائل سیاسی دوران خود و ارتباط آن در تکوین اندیشه ها و اقدامات سیاسی و نقش امام خمینی در این زمینه ، محور این تحقیق می...

نقش شهر قم به عنوان مرجع تولید کننده دانش دینی در تحولات دوران معاصر ایران بسیار زیاد است. با توجه به پس زمینه های مذهبی شهر قم، شاهد رشد دو فرا روایت در فضای کالبدی این شهر هستیم. یکی فراروایت سنت گرایی دینی و دیگری فرا روایت اسلام سیاسی- انقلابی. هرچند در ابتدا فرا روایت سنت گرایی دینی بر فضای حوزه علمیه قم حاکم بود؛ اما بتدریج شاهد هژمونیک شدن روایت اسلام سیاسی- انقلابی نه تنها در فضای سیاسی...