چالش های کنش گری حوزه علمیه،مطالعات تمدنی در حوزه های علمیه،الزامات و اقتضاهای جهانی شدن حوزه، تحول فقه سیاسی، تحولات مرجعیت شیعه، روحانیت سیعه و تهافت علوم، دیوان سالاری در حوزه، حوزه علمیه در جدال قدیم و جدید

در سال 1299 ه.ش رضاخان، فرمانده تیپ قزاق مستقر در قزوین، با کودتا به قدرت رسید و با تاج گذاری در سال 1304ه.ش به سلسله قاجار پایان داد و سپس به انجام یک سری اصلاحات فاقد برنامه، جهت تثبیت خود و ایجاد حکومتی عاری از نفوذ مذهب و روحانیون، الهام گرفته از غرب به خصوص آتاتورک در ترکیه، اقدام کرد. هر چند نوسازی در این دوره که با الگوی نوسازی "برینگتون مور" مطابقت دارد بصورت ناقص و نیم بند انجام شد، ام...

در این پژوهش، مسأله ی کلامیِ رابطه ی دینِ اسلام و مردم سالاری را به مسأله ی جامعه شناختیِ تأثیر دیدگاه ها و مواضع روحانیتِ شیعه بر شیوه های مردم سالارانه ی اداره ی جامعه تبدیل کردیم و هدفمان این بود که این تأثیر را از دل جنبش های نیمه ی اول سده ی 20 میلادی در ایران و گذارهای دموکراتیکِ موفّق یا ناموّفق در جنبش مشروطه و جنبش ملّی استنباط نماییم. ما نشان دادیم که مناسب ترین روش و رویکرد پژوهشی برای بررسی...

رساله حاضر در راستای تبیین نقش علماء دینی در انقلاب اسلامی افغانستان پیرامون نقش موثر و تاثیر گذار روحانیت در انقلاب اسلامی افغانستان در چهار فصل مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است. پرسش اساسی این نوشتار این است که روحانیت در ایجاد و هدایت و پیروزی انقلاب اسلامی افغانستان چه تاثیری داشته اند؟ پاسخ پرسش مزبور را در محورها و فصول زیر دنبال خواهیم کرد: در فصل اول: زمینه ها و عوامل شکل گیری انقلاب ا...

به رغم نفوذ تاریخی روحانیان در ایران و تبعیت جامعه از آنان، در دهه های اخیر، شدت و گستره تبعیت جامعه از این قشر کاهش داشته است؛ اما علل این کاهش چیست؟ به لحاظ نظری، به سه دسته علت کلان در این زمنیه می توان اشاره کرد: عللی که به تحولات ساختاری اشاره دارند؛ عللی که تأکیدشان بر تحولات در روحانیان است و عللی که بر مخاطبان آنان (مردم) متمرکزند. در این مقاله، تأکید بر علل مربوط به مخاطبان روحانیان اس...

مقاله حاضر به بررسی مهم‌ترین تحولات نهضت روحانیت ایران در طول دوره پهلوی می‌پردازد. پرسش مهمی که در اینجا مطرح می‌شود، این است که نهضت روحانیت ایران در اواخر دوره پهلوی به رهبری امام خمینی چگونه متحول شده؟ دیگری اینکه تحول در رویکرد سیاسی چه تأثیری در آینده نهضت داشته است؟ یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد سیر تحولی نهضت روحانیت از سیاست‌گریزی یا عدم دخالت در سیاست با رهبری امام خمینی+ و با طرح دکتری...

پس از شهریور 1320/1941، عرصه‌ی فعالیت برای گروه‌های مختلف جامعه‌ی ایران، از جمله نیروهای مذهبی و حزب توده مهیا شد. از سوی دیگر ترس از قدرت یافتن حزب توده، محمدرضا شاه را بر آن داشت که به جای مخالفت با مذهب، در جهت تقویت قوای مذهبی برآید. این تحولات، موجب به صحنه آمدن دوباره روحانیت شد. در کنار فعالیت روحانیون پایتخت، در شهرستان‌ها نیز عملکرد آن‌ها قابل توجه بود. این مسئله در مورد شهر اصفهان که ...

چکیده دوران قاجاریه به لحاظ ظهور فرقه های مختلف عرفانی و تصوف گرا مانند شیخیه، صوفیه، بابیه، ازلیه و بهائیه در تاریخ ایران بعد از اسلام دارای اهمیت است.یکی از این فرقه ها بهائیت است که بنیانگذار آن حسینعلی بهاء است. وضعیت اسفناک اقتصادی و فقر مردم و شیوع بیماری های واگیردار و شکست های سیاسی و نظامی دولت در برابر کشورهای خارجی، بستر بروز فرقه های مذهبی را با شعار تسکین آلام مردم و برون رفت از...

حکومت پهلوی اول در جهت تقویت قدرت خود و تشکیل دولت مدرن، مجبور به رویارویی با سروران اجتماعی جامعه شبکه ای ایران بود. از همین رو به مقابله همزمان با نهاد قدرتمند اجتماعی مسئولین محلی پرداخت. از آنجا که رابطه میان مردم و حکمرانان محلی بر مبنای زور بود، به سادگی این نهاد از میان برداشته شد اما در مواجه با روحانیون، دولت به سادگی نتوانست قدرت اجتماعی آنان را محدود سازد بلکه بر عکس با از هم گسسته ش...

تشکیل حکومت دینی و تأکید بر رعایت موازین دین در جامعه، ذیل قرائت­های مختلفی از نظم سیاسی در فقه شیعه ارائه شده است. این قرائت­ها که در ادوار مختلفی بیان شده­اند، در قالب سه مدل اساسی قابلِ ارزیابی­اند. برخی از آنها مختصّ زمان حضور امام معصوم7 است که می­توان از آن به نظم نبوّت و امامت یاد کرد و برخی دیگر در زمان غیبت معصوم7 توصیه شده­اند و مشتمل بر دو گونه قرائت نظم مردم­سالار و نظم مردم سالاری دین...