بیشتر متکلمان اشعری در مسألة نحوه انتساب افعال به انسان، نظریه کسب را برگزیده‌اند؛ هرچند پیش از آنان برخی از معتزله مانند نجاریه و ضراریه نیز به‌ انحایی از این نظریه اعتقاد داشته‌اند. در مقابل، عموم معتزله و به‌ویژه جبائیان آدمی را خالق افعال خویش می‌دانستند. ابن‌عربی ضمن اذعان به دشواری مسألة کسب یا خلق اعمال انسان، بارها به بررسی و داوری در مورد نظریة کسب و خلقِ اعمال پرداخته است. هرچند ابن‌ع...

در اندیشه دینی، پیامبران نسبت به سایر مردم از ویژگی هایی برخوردار هستند که بقیه مردم از آنها محروم می باشند، ولی در این که خود پیامبران نیز نسبت به هم از ویژگی هایی برخوردار می باشند اختلاف است. عده ای بر این باورند که پیامبران با هم تفاوتی ندارند و عده ای دیگر معتقدند که بعضی پیامبران نسبت به بقیه برتری دارند که از آنان به عنوان پیامبر اولو العزم یاد می کنند. این عده ملاک تفاوت پیامبران اولو ا...

مسأله توحید افعالی یکی از مسائل مهم در حوزه افعال الهی است که همواره ذهن انسانها را به خود مشغول داشته است؛ در این میان از امامیه و اشاعره به عنوان طرفداران توحید افعالی و از معتزله و قدریه به عنوان مخالفان توحید افعالی یاد شده است. بر این اساس ملاصدرا نیز به عنوان یکی از برجسته ترین فیلسوفان مسلمان، طرفدار توحید افعالی دانسته شده است. نگارنده در این پژوهش با جستجو در آثار ملاصدرا، به این نتیجه...

توحید دارای اقسام و مراتبی می باشد که مهم ترین آن ها توحید ذاتی، صفاتی، افعالی و عبادی می باشند. این پایان نامه به روش تطبیقی به بررسی مراتب توحید از دیدگاه قرآن و نهج البلاغه پرداخته است و بر یک مقدمه و پنج فصل مشتمل است :فصل اول کلیاتی در مورد معنای توحید و جایگاه و اهمیت موضوع توحید و ارتباط و پیوند قرآن و نهج البلاغه می باشد و در فصل دوم از اقسام و مراتب توحید بحث شده که توحید دارای دو قسم...

توحید مفضل رساله مختصر و سودمندی است دربارة خداشناسی که از طریق مفضل بن عمر شاگرد نامی امام ششم حضرت صادق (جعفربن محمد)(ع) – به ما رسیده و در این مقال معرفی می گردد تا راهنمایی باشد حقیقت جویان واهل فضیلت را و برهانی گردد بر پیروان هواها و هوسها و آنانکه براساس اغراض در اعتقاد به این امر فطری عناد و جدال داشته و دارند. این رساله بردوبخش آمده: بخشی پیرامون جهان برین است و دیگری دربارة جهان زیری...

در این تحقیق سعی گردیده تا با تحلیل توحید و توحید افعالی در مکتب اشاعره به تفسیرهایی که اشاعره از موضوع توحید بر اساس آیات و روایات به¬دست داده¬اند، پرداخته شود. بدین منظور، با بیان استدلال های آن¬ها به مبانی¬ای که دیگر فرقه¬های متکلمان هم چون معتزله و امامیه برخلاف دیدگاه آن¬ها آورده¬اند، توجه گردیده و سپس این موضوع بر اساس نظریات شهید مطهری مورد نقد و ارزیابی قرار گرفته شده است. بر همین اساس،...

واجب الوجود در ذات خویش، متصف به صفات متعدد ذاتی و حقیقی است. از سوی دیگر، واجب الوجود شیئی بسیط و در نهایت صرافت است. از دیدگاه صدرالمتألهین، جمع بین صفات متکثر و بساطت ذات حق تعالی، با تکیه بر قاعدۀ بساطت ذات وجود در عین تشکیک مراتب آن، صورت می پذیرد. دیدگاه خاصِ ارائه شده از سوی صدرالمتألهین در مورد صفات، سبب ارائة ویژگی هایی خاص از سوی وی در مورد صفات الهی می شود. هدف این پژوهش، تبیین این وی...

این پژوهش کوشیده است با روش توصیفی و تحلیلی و به مدد قرآن به عنوان نخستین و مهم‌ترین منبع در این حوزه به بررسی و تبیین درباره اهداف بیداری اسلامی بپردازد. نتیجه پژوهش دستیابی به یک هدف غایی، یعنی قرب الهی و با استمداد از آیات وحی الهی برای استحکام دولت اسلامی، ثبات و بقای نظام اسلامی و ایجاد نظام عادلانه اسلامی است که امت مسلمان باید آن‌ها را تحقق بخشد و آثار شرک در تمام این جنبه‌ها را بزداید و...

توحید و خداشناسی اصل اساسی در بعثت تمام انبیاء، و محور تمام تعالیم قرآن است، معارف الهی، عبادات، معاملات، روابط سیاسی، اجتماعی و به طور کلی هر اصلی در قرآن به مسیله توحیدبرمی گردد، و چون توحید را تحلیل کنیم همه این تفاصیل حاصل می شود. معارف توحیدی در نهج البلاغه نیز از جایگاه ویژه ای برخوردار است. در واقع به خاطر عجین بودن و آمیختگی قرآن با روح و جان حضرت علی(ع)، آیات بسیاری از قرآن کریم در سخن...

انسان شناسی عرفانی که از عالی ترین وعمیق ترین مباحث علمی و معرفتی در عالم دین و دانش الهی و بشری می باشد و نقش عرفان الهی در این زمینه بسیار مهم و کارآمد است . یکی از مهم ترین حکیمان و عارفان مکتب تلفیق که بحق در زمینه حقیقه الحقایق وانسان حقیقی و انسان کامل قلم زده است و با توجه به آرای حکمای مشاء و اشراق ، عرفان سیستم جبر تعادلی را در منظومه فکر عرفانی خویش ترسیم کرده و زمینه تفکرات تلفیقی و ...