خداوندی را سپاس که درگاهش باز، رحمتش دراز و عفوش خطا‌پوش است، یگانه  و بی همتاست، با آنکه مفهوم امید بخش توحید در منظر برخی از ادیان ابراهیمی تفاوت دارد، در تقسیم‌بندی ادیان، گاهی آنها را بر اساس پایه و بنیاد، ادیان توحیدی می‌خوانند. توحید و یگانه‌پرستی نیز در آیین سیک اصل و اساس این آیین را می‌سازد، و نه تنها از توحید تقریباً به مفهوم ناب آن، به‌گونه‌ای که در اسلام مطرح است یاد می‌کند، بلکه در ...

نظر به گستردگی ابعاد موضوع (توفیق میان عقل و نقل)، محوریت مقالۀ حاضر تنها توحید افعالی خواهد بود. مسئلۀ اصلی تحقیق جایگاه توحید افعالی در حکمت متعالیۀ صدرا و براهین عقلی و نقلی وی در این زمینه می باشد. لذا در این جستار، پس از تبیین توحید افعالی، به انحصار هستی بخشی و تأثیر استقلالی در فاعلیت الهی، و نظریۀ فاعلیت بالتجلی و مجرای فیض بودن عقول و ژرف اندیشی صدرا در باب اختیار آدمی از منظر عقل و نق...

فلسفه اسلامی، با صدر المتألهین شیرازی (ره) در نتیجه قول به اشتراک معنوی وجود، تشکیک و اصالت آن و تحت تأثیر اندیشه عرفا، با تفسیری از توحید آشنا شد که از آن به بعد نظر غالب حکما در این بحث گردید. این نظریه همان وحدت وجود است که صدرالمتألهین، با تبیین آن بر اساس مبانی فلسفه خویش، آن ‌را به عنوان ناب-ترین نظریه توحید به فلسفه اسلامی عرضه کرد. وحدت وجود آن قدر در فلسفه و اندیشه فلاسفه نفوذ پیدا کرد...

جنید بغدادی عارف بزرگ و نظریه‌پرداز سنت اول عرفانی، یکی از پیشگامان بحث توحید است که سخنان ارزشمندی در باب معرفت و توحید دارد. وی با توجه به سطوح مختلف مخاطبان، مراتبی را برای توحید برمی‌شمرد. سخنان وی در باب این موضوع، نمایانگر آن است که سیر و سلوک عملی و بینش خاص عرفانی در کنار هم در پیشبرد عارف برای رسیدن به مرتبه‌ی توحید ایفای نقش می‌کند. جنید در بیان مراتب معرفت و توحید تعامل سازگاری میان ...

این پژوهش با هدف شناسایی مبانی الهیاتی (باورهای اعتقادی) روان‌شناسی اسلامی و نیز چگونگی تأثیر این مبانی در حوزه‌های گوناگون این دانش انجام گرفت. روش تحقیق در این پژوهش، روش توصیفی−تحلیلی است. نخست با مراجعه به منابع اسلامی به شناسایی مفاهیم اساسی و گزاره‌هایی پرداخته است که دربر دارنده مهم‌ترین باورهای اعتقادی می‌باشد. یافته‌های پژوهش حکایت از آن دارد که باور به توحید اعم از توحید ذاتی، توحید ص...

ابن تیمیه در توحید و اسماء و صفات الهی، آراء و بیان های خاص دارد. سلفیون امروز آراء و اندیشه های او را زیر بنای عقائد قرار داده اند. روایات ما به طور خاص در این مسئله وارد شده و جوانب امر را به تفصیل و مشروح بیان کرده اند. گفتار امیرمومنان (علیه السلام) در این میان سهم ویژه دارد. بررسی این دو دیدگاه و عرضه آرای ابن تیمیه به آنچه در روایات ما و بویژه کلام علی (علیه السلام) آمده است، معیارهایی در...

تأثیر قرآن کریم - با بیش از شش هزار آیه - و احادیث نبوی بر ادب گران سنگ پارسی بر احدی پوشیده نیست و دو منبع گرانمایه ادب پارسی، همواره تأثیری پنهان و آشکار بر آثار ادبی نهاده است. در این مجال، به بررسی تأثیرگذاری آیات قرآنی و احادیث نبوی بر رباعیّات سحابی پرداخته شده است. سحابی از شاعران دوره صفوی است که بیشترین شهرت او به خاطر سرودن رباعیّات بوده است. سحابی بیشترین بهره وری را از آیات قرآنی برده...

توحید مفضل رساله مختصر و سودمندی است دربارة خداشناسی که از طریق مفضل بن عمر شاگرد نامی امام ششم حضرت صادق (جعفربن محمد)(ع) – به ما رسیده و در این مقال معرفی می گردد تا راهنمایی باشد حقیقت جویان واهل فضیلت را و برهانی گردد بر پیروان هواها و هوسها و آنانکه براساس اغراض در اعتقاد به این امر فطری عناد و جدال داشته و دارند. این رساله بردوبخش آمده: بخشی پیرامون جهان برین است و دیگری دربارة جهان زیری...

مرز توحید و شرک  شهید آیت‌اله مرتضی مطهری مرز دقیق توحید و شرک (شرک نظری و عملی) چیست؟ چه نوع اندیشه‌ای اندیشه توحیدی و چه نوع اندیشه‌ای اندیشه شرکی است؟ چه نوع عملی، عمل توحیدی و چه نوع عملی، عمل شرکی است؟ آیا اعتقاد به موجودی غیر خدا شرک است (شرک ذاتی) و لازمه توحید ذاتی این است که به موجودیت هیچ چیز غیر از خدا (ولو به عنوان آفریده او) اعتقاد نداشته باشیم؟ (نوعی وحدت وجود) بدیهی است که مخلوق ...