تشهیر یکی از انواع مجازات­های تعزیری است که به اعتقاد قاطبه­ی فقها مجازات اصلی جرم شهادت زور است و از نظر مشهور فقها در مورد قاذف، قوّاد، کلاهبردار و مفلس هم اجرا می­شود. در مورد فلسفه، موارد و کیفیّت اجرای تشهیر بین فقها اختلاف نظرهایی موجود است. در قوانین موضوعه ایران نیز، تشهیر به عنوان یکی از مجازات های تعزیری به رسمیت شناخته شده و در قوانین متعددی از جمله قانون مجازات اسلامی و قانون آیین داد...

یوهان گوتلیب فیشته مدعی بود تنها کسی است که روح فلسفه کانت را دریافته و به آن وفادار است. با این حال در برخی از اساسی‌ترین مسائل، موضع او، در ظاهر، مخالف با کانت به نظر می‌رسید؛ به همین دلیل با نقدهای جدی مواجه شد. از جمله، امکان«شهود عقلی» برای انسان که کانت آن را انکار می‌کند اما فیشته بنیاد آگاهی می‌داند و تصریح می‌کند که بدون شهود عقلی امکان حصول آگاهی برای انسان منتفی است. فیشته از یک سو ا...

مطمئنا در دنیای پرتلاطم امروزی، یکی از موضوعاتی که می تواند جوامع بشری را از اختلافات شخصی و جمعی در امان بدارد، «آشنایی با حقوق متقابل افراد با یکدیگر و قانون» است که مهمترین اثر این آشنایی و آگاهی را می توان در پیشگیری از وقوع بسیاری از مشکلات حقوقی دانست. تاثیر‌پذیری از تفاوتهای موجود در آرای فقهی دربارة ماهیت و آثار وقف، منجر به پیدایش برداشتهای مختلف از مفاد مواد قانون مدنی متضمن احکام وقف...

تبصره 6 ماده واحده اصلاح مقررات طلاق، مصوب 1371، با رویکرد پشتیبانی از حقوق زنان و به منظور تضمین پرداخت حقوق مالی و جبران زحمات زن در دوران زندگی مشترک وضع شد، اما افزون بر آن که ابهامات و پیچیدگی هایی آن، عملا، زوجه را از دست یابی به حقوق خود ناامید کرده، مشخص نبودن شرایط تعیین مقدار و شیوه دریافت حقوق مالی زن مطلقه (متعه طلاق) نیز موجب پراکندگی آرای قضات شده است. در این پژوهش، آیات و روایات ...

خمس از احکام ضروری دین مبین اسلام است که فقیهان شیعه و سنی با استناد به آیۀ 41 سورۀ مبارکۀ انفال و سنت نبوی و اجماع فریقین، آن را پذیرفته‌اند؛ باوجوداین، در مصداق‌های آن اختلاف وجود دارد، به‌ویژه منافع کسب که فقط عالمان شیعۀ امامیه براساس ظهور آیه و روایات معتبر ائمۀ معصومین: به آن فتوا داده‌‌اند. پرداخت خمسِ سرمایه و سودِ حاصل از آن واجب است. ازآنجاکه برخی از شرکت‌ها و مؤسسات دارای شخصیت حقوقی م...

یکی از منابع مالی در حکومت اسلامی زکات است؛ نظام اسلامی برای اداره جامعه و انجام مسؤولیت‌های سنگین خود و از بین بردن فقر اقتصادی، پرداخت زکات را در کنار سایر واجبات مالی مانند جزیه، خراج، نذورات، خمس و... لازم می‌داند. بررسی آراء فقهای شیعه و سنی حاکی از آن است که مشهور فقهای شیعه موارد وجوب را منحصر در نه مورد معروف می‌دانند و اکثریت اهل سنت بر خلاف نظر شیعه، قول به گسترش موارد وجو...

گاه ممکن است پس از برقراری عقد اجاره، کل یا بعضِ عینِ مستأجره پیش یا پس از قبض، با استیفای مقداری از منفعت یا بدون استیفا تلف شود. حکم تلف عینِ مستأجره به علت خصوصیت عقد اجاره که یکی از عوضین آن «منفعت» تدریجی‌الحصول است و با گذشت زمان به دست می‌آید، مورد اختلاف فقها قرار گرفته است؛ بنابراین ضروری است تحقیق کاملی درباره آن انجام شود. نظر مشهور فقها و قانون مدنی در تمامی اقسام این است که اثر تلف، ن...

موضوعات در حکم علت احکام شرعی هستند و توجه به موضوع شناسی تاثیر مهمی در استنباط احکام دارد و تغییر ماهوی و حتی تغییر کارکرد موضوعات می تواند سبب تغییر احکام باشد. فقیه باید پیش از اقدام به شناسایی احکام شرعی، موضوعات مختلف را مورد شناسایی قرار دهد. بخش اول این پژوهش مفاهیم مربوط به موضوع شناسی و هم چنین اهمیت، جایگاه و تاریخچه موضوع شناسی را توضیح خواهد داد. فصل اول از بخش دوم مبنای حاکم بر مو...

بیش از 50 سال از عمر تدوین در نظام حقوقی ایران می‌گذرد، اما هنوز در عرصه‌های مختلف این برنامه، دچار آسیب‌های جدی هستیم. یکی از این آسیب‌ها، خلط میان دو مفهوم کلان (تدوین) و خرد (تنقیح) و تلاش برای همسنگ‌پنداشتن آن دو است. درواقع، در ادبیات حقوقی و نظام قانون‌گذاری کشور به تناوب گاه از تنقیح و تدوین و گاه از تدوین و تنقیح سخن گفته می‌شود. حال آنکه مطالعات ریشه‌شناختی و نگاهی به تجربۀ سایر کشورها...