یکی از آثار ارزشمند در حوزۀ تشیع در هند، اثری است تحت عنوان آیینۀ حق­‌نما تألیف نجف‌­علی فیض‌­آبادی. آیینه به انگیزۀ پاسخگوئی به اظهارات آقا احمد بهبهانی در کتاب مرآت­الاحوال جهان­‌نما و در رسالۀ تنبیه‌الغافلین به رشتۀ تحریر در آمد. در این دو اثر و عمدتاً در مرآت­‌الاحوال، آقا احمد شبهاتی را در بارۀ توان علمی و قدرت اجتهاد سید دلدارعلی نصیرآبادی، تنها...

تمثیل از جمله اصطلاحاتی است که علیرغم کاربرد گسترده و قدمتش در بلاغت غرب بخاطر برخی اشتراکات و اختلاطهایی که با دیگر آرایههای بلاغی مانند استعاره، نماد، رمز، کنایه و... داشته منتقدان ادبی و بلاغیون را در ارائة تعریف دقیق و تعیین حدود و کارکردهایش با سردرگمی مواجه کرده، و از این رو اهمیت و اعتبارش در ادوار مختلف براساس جریانهای فکری موجود دچار افت و خیزهای فراوان شده است. مکتب رمانتیسم از جریانه...

یکی از روشنفکران تاجیک که در تقویت و رواج مطبوعات خلق های آسیای مرکزی به ویژه در تحکیم زیربنای مطبوعات فارسی تاجیکی سهم چشمگیری داشته است، محمودخواجه بهبودی است. وی همچون سیاست مداری سالم اندیش و منصف در نشریه های خود منفعت و نفوذ خلق های تاجیک و ترک (ازبک) را به صورت مساوی درنظر می گرفت و نشریه های خود، یعنی روزنامۀ سمرقند و مجلۀ آیینه را به دو زبان ترکی و فارسی تاجیکی منتشر می کرد. بهبودی با ...

چکیدهتمثیل یکی از مهم ترین انواع ادبی است که جایگاه والایی را در ادبیات فارسی به خود اختصاص داده است. مثل، مثال و تمثیل در ادب فارسی به تبعیت از زبان عربی اغلب به جای یکدیگر به کار رفته اند و هر یک نامی جدا و خاص خود را ندارند از این رو با پیچیدگی و گره خوردگی خاصی در ادب فارسی رو به رو هستند. تمثیل را در ادب فارسی از حیث ساختار می توان در دو بخش تمثیل توصیفی(تمثیل کوتاه) که از یک یا چند جمله ف...

کمال الدین مسعود خجندی معروف به «کمال خجندی» و متخلص به «کمال» شاعر و عارف بزرگ قرن هشتم و از معاصران حافظ شیرازی است. کمال خجندی در شیوه غزال سرایی از شاگردان سعدی به شمار می رود. تأثیرپذیری های کمال خجندی از غزل سعدی در حوزه های گوناگون؛ مضامین و محتوا، ساختار کلام، ترکیب ها و عبارات، موسیقی کلام، وزن، قافیه و ردیف و نیز به کارگیری اسلوب معادله و تمثیل چشمگیر است. در متون بلاغی جدید، تمثیل یک...

ادبیات تمثیلی، هنری است از مقوله ی زبان مجازی (بیان) در خدمت اصلاح رفتارهای فردی؛ لذا از آغاز، مورد توجه اهل ادب و هنر بوده است. در ادبیات فارسی ـ چه در نثر و چه در نظم ـ به آثاری برجسته بر می خوریم که تمثیل را ابزاری برای روشنگری و مستندسازی برخی مطالب که فهم آن ها به توضیح نیاز داشته، قرار داده اند. یکی از این تمثیل ها، داستان طوطی هندوستان است. این تمثیل که در سده ی ششم هجری، میان اهل فضل شن...

روضۀ خلد مجد خوافی که به تقلید از گلستان سعدی در هجده باب نگاشته شده است مشتمل بر حکایات کوتاه، نغز، عبرت آموز، تعلیمی و تمثیلی می باشد. هدف این پژوهش بررسی حکایات روضۀ خلد از نظر تمثیل است. در این بررسی ابتدا به تحلیل تمثیل در حکایات روضۀ خلد پرداخته شده است و سپس شخصیت های تمثیلی در این حکایات مشخص شده اند. روش تحقیق در این پژوهش توصیفی ـ تحلیلی است. با توجه به بررسی تمثیل در حکایات روضۀ خلد ...

این مقاله ضمیمۀ شمارۀ هفدهم مجلۀ رودکی است که در سه بخش شامل پیش‌گامان مطبوعات تاجیک، مطبوعات پیش‌گام تاجیک و نمونۀ نثر مطبوعات تاجیک به نگارش درآمده است. در بخش اول نگارنده به معرفی پیش‌گامان مطبوعات تاجیک پرداخته است که عبارت‌اند از: احمد دانش، میرزاجلال یوسف‌زاده، محمودخواجه بهبودی، عبدالرئوف فطرت، صدرالدین عینی، سیدرضا علیزاده، عبدالقادر محی‌الدین‌اف، عبدالواحد منظم و عبدالغنی میرز...

آندره ژید از همان ابتدای نویسندگی ا رو آیینه وار، یا قصه در قصه (en abyme mise) را، در دفترچه های آندره والتر به کار گرفت و درنتیجه شیوه تازه ای در سبک رمان نویسی ارائه کرد. او با به کارگیری این نوع ادبی نه چندان مرسوم قصد داشت که امکان دیگری از زندگی اشرا در نثر به وجود آورد. بعدها در رساله نارسیس، قصد عاشقانه و نی در تب نبه، و چند اثر دیگر از این نوع ادبی بدیع استفاده کرد. در مقاله حاضر روش م...