فقها داشته است. در فقه امامیه در بحث حدود و وظایف و اختیارات حکومت اسلامی، بنا بر پذیرش مبنای ولایت فقیه و دخالت او در امور اجتماعی، سیاسی و ... ، حاکم شرع می‌تواند به صدور احکام الزامی یا تحریمی در محدودۀ امور مباح اقدام کند، موارد تزاحم در مسائل اجتماعی را تشخیص دهد و مطابق شرایط جامعه به وضع قانون بپردازد. در هنگام بروز تزاحم، تلازم جزیی و اتفاقی از طریق اهم و مهم امکان بررسی دارد، اگرچه ادع...

پیوند معنایی صفات پایانی آیات قرآن با مضمون آنها که این نوشتار در مقام بیان آن است، موضوعی بلاغی، تفسیری و کلامی است. به عقیدۀ برخی مفسران، سیاق آیات قرآن، بر ارتباط معنایی عمیق صفات پایان بخش آیات با محتوای آن‌ها دلالت دارد و این ارتباط به گونه‌ای است که اگرآن اوصاف  کنار گذاشته شوند، در مراد و مقصود آیه خلل ایجاد می‌شود. در نوشتار حاضر، انواع این پیوند معنایی ذیل عنوان‌هایی از قبیل تعلیل، تاک...

حکما با توسل به شرایط سه­گانۀ «فعلیت اجزاء»، «اجتماع در وجود» و «ترتب حقیقی»، کوشیده­اند تا وجود نامتناهی در مجموع­هایی همانند سلسلۀ اعداد، حوادث زمانی و نفوس مفارق را توجیه کنند و آن‌ها را از گزند برهان­های ابطال تسلسل مصون دارند. در این مقاله نشان داده می­شود که توسل به شرایط مذکور برای خروج سلسلۀ اعداد، حوادث زمانی، و نفوس مفارق از دایرۀ نامتناهی بالفعل با موفقیت همراه نبوده است. تلازم عدد ...

حکما با توسل به شرایط سه­گانۀ «فعلیت اجزاء»، «اجتماع در وجود» و «ترتب حقیقی»، کوشیده­اند تا وجود نامتناهی در مجموع­هایی همانند سلسلۀ اعداد، حوادث زمانی و نفوس مفارق را توجیه کنند و آن ها را از گزند برهان­های ابطال تسلسل مصون دارند. در این مقاله نشان داده می­شود که توسل به شرایط مذکور برای خروج سلسلۀ اعداد، حوادث زمانی، و نفوس مفارق از دایرۀ نامتناهی بالفعل با موفقیت همراه نبوده است. تلازم عدد ...

چکیده در پاره ای از کشورهای جهان، اواخر نیمة دوم قرن بیستم تا عصر حاضر با عنوان دورة پسا مدرن نام گذاری شده است. این نام‏گذاری سبب شد که فرهنگ، هنر، دانش، و کنش های اجتماعی این دوران در این جوامع، همواره با صفت پسا مدرن تلازم یابد. از این رو و به طریق اولی، ادبیات این عهد نیز با این صفت همراه شد و هریک از منتقدان و فیلسوفان غربی، ویژگی هایی برای ادبیات این دوره تعریف کردند. مقالة حاضر، ضمن بررس...

طرفداران الاهیات سلبی در بعد وجودشناختی آن، بر دلایلی چون وحدت و بساطت مطلقه‌ی ذات، نفی تشبیه، حد و ماهیت نداشتن ذات خدای متعال، عدم تعین و تناهی او تأکید می­کنند. این دلایل بر مبنای الاهیات ایجابی، با نقدهایی چون عدم تنافی صفات با وحدت و بساطت ذات، عدم تنافی توصیف با تنزیه، عدم تلازم میان صفت داشتن و حد داشتن، تعارض ذات مطلق و بی‌تعین با خدای ادیان و خلط میان معرفت اجمالی و تفصیلی مواجه است. د...

مقاله حاضر به بررسی و داوری نظرات منطق دانان سینوی درباره شرایط انتاج قیاس استثنائی (با تأکید بر شرطی متصل) اختصاص دارد. پس از بررسی متون متعدد منطق سینوی، مجموعه نظرات در شش دسته تقسیم بندی شده است. در دسته اول، شرطی در قیاس استثنائی به صورت مهمله استفاده می شود که با مبانی منطق سینوی در شرطیات هماهنگ نیست. با کنار گذاشتن این نظر درمی یابیم همه منطق دانان سینوی درباره ضرورت لزومی بودن شرطی در ...

هم­‌زمان با ظهور اسلام علوم مختلفی در عرصه پاسخ به سؤالات دینی و عقلانی بشر تولید شد که هر کدام از این علوم در قبال نصوص و خطابهای وارده از طریق شارع پیشینه‌­ای را به خود اختصاص داده‌­اند. اما حقیقت آن است که کشش و انعطاف­‌پذیری شریعت تنها در برداشتهای سطحی و بسیط از این متون، خلاصه نشده و نیازمند تدقیق و ضابطه در استنباط احکام و فهم خطابات شرعی است. از این رو استناد به آیات قرآن و روایات، بدون...

پیروان ادیان آسمانی همگی معتقد به زندگی بعد از مرگ بوده ، و آن را یکی از اساسی ترین مسائل مذهبی به شمار می آورند. عموم پیامبران همراه دعوت به توحید، از معاد و حیات پس از مرگ نیز سخن گفته، و ایمان به جهان آخرت را سرلوحه برنامه خود قرار داده اند . معاد و سرنوشت نهایی جهان بشریت از آموزه های مهم، حیاتی و مشترک ادیان آسمانی است که ازرهاورد تطبیق آن، دستاوردهای عظیم فکری و کاربردی نصیب آدمیان می شود...

شرکت در انتخابات و رأی دادن در نظام حقوقی ایران دارای وضعیتی متفاوت با نظام های حقوقی دیگر است. در نظام حقوقی ایران که بر مبنای فقه امامیه ترسیم شده است، اعمال حق رأی با مسئولیت افراد در تعیین سرنوشت خویش، مسئولیت افراد در برابر حقوق سایر اشخاص در اجتماع و نیز اقتدار و استواری حکومت اسلامی پیوند خورده است و با توجه به اصل تلازم حق و تکلیف نمی توان اعمال حق رأی را امری کاملاً شخصی و حق فردی ارزیا...