زرتشت و عین القضات همدانی هر دو از عارفان و متفکران بزرگ ایران به شمار می­آیند که از جنبه­های فکری، فلسفی و عرفانی در دوره های پس از خود تأثیر چشمگیر و قابل توجهی داشته اند. با این وجود عین القضات همدانی به واسطه تأخر زمانی که از زرتشت داشته، از بعض تفکرات عرفانی وی تأثیر پذیرفته است که از آن جمله می­توان به مباحثی چون سپنته مینو و انگره مینو که همان تجلی جمال و جلال مکتب عرفانی عین القضات است،...

منظور از اندیشه انترناسیونالیسم در انسان‌شناسی عرفانی، احساس تعلق به یک اصل مشترک الهی و وجه مشترک فطری در بین انسان‌ها، ورای تفاوت‌های ملی و زبانی است. براین‌اساس باید برای انسان یک وطن فرامادی قائل شد که خاستگاه نخستین و بازگشتگاه فرجامین اوست. تفکر عرفانی مولانا از انسان تعریفی به‌دست می‌دهد که ناظر به ارتباط او با مبدأ هستی است و به‌تبع آن، رابطه‌های دیگر تعلق‌های ثانوی و اعتباری تلقی می‌شو...

 دیدگاه و اندیشه عرفای بزرگ در هر طبقه یا مسلک عرفانی در مواجهه با مسائل معرفتی و ارتباط انسان با پروردگارو جهان هستی، در اعصار و ازمنه، با هم متفاوت بوده است. هر یک از نگرش­های فکری – عرفانی تحلیل خاصی از معرفت داشته، برای بیان مواجید عرفانی خود، به طور خاص، از روش نوشتاری منحصر به فرد و یا با یک اندیشه ویژه که حاصل تلاش گروهی از عرفای بزرگ بوده بهره برده است؛ اگرچه بررسی آثار، اقوال و ساختار ...

این مقاله به بررسی آراء عزیز نسفی (تولد احتمالی در 596‌ هـ .ق) یکی از عرفا و فلاسفة قرن هفتم هجری می پردازد که در تلفیق عرفان و فلسفه در ایران بسیار موثر بود. وی علاوه بر طرح ایدة مراتبی بودن معرفت، مفهوم حرکت جوهری را نیز مطرح کرد که بعدها در مکتب اصفهان تداوم یافت. این مقاله نشان می دهد که چگونه تفکر عزیز نسفی به تأسیس اندیشة سیاسی بر مبنای اندیشة عرفانی در ایران منجر شد. چنین می نماید که این...

در متون عرفانی، جوانمردی و فتوّت مترادف با عارف و صوفی به کار رفته است و جوانمردی را ویژگی انسان عارف وانسان آینه گون دانسته اند که اسما و صفات الهی را نشان می دهد. این پژوهش درصدد یافتن سابقة این تفکر و برداشت و نیز یافتن معانی مؤلفه های جوانمردی در متون عرفانی است. از بررسی متون عرفانی به شیوة کتابخانه ای این نتیجه به دست آمد چنانکه اصول اعتقادی و بیشتر فروع رفتاری صوفیه، برگرفته از تعلیمات د...

مارتین هایدگر موضوع فلسفه ی خود را وجود قرار می دهد و معتقد است این موضوع در تاریخ تفکر مورد غفلت قرار گرفته و باید توجه خود را به آن معطوف داشت . وی اساس تفکر خود را توجه به هستی و پرسش از وجود می داند ولی نقطه ی آغاز و روش پژوهش او متفاوت است. او برای این کار از وجود خاص انسان (دازاین) شروع می کند که پرسش از وجود، از ویژگی های اساسی اوست. روش وی که به پدیدارشناسی هرمنوتیکی معروف شده است با رو...

شناخت عرفانی آن سان که عین القضات زیست می کند، با زیستجهان دیگر عارفان چندان متمایز به نظر نمی رسد، اما شاید نخستین بار از رهگذر وی به شکل مدون آورده شده است. از این رو، پرسش بنیادین پژوهش این است که شناخت عرفانی از نگرگاه عین القضات چیست؟ و چگونه از دانش بازشناخته می شود؟ راه دریافت آن چگونه است؟ به نظر وی، ارزش معرفتی هر یک از دریافتهای بشری در شناخت عرفانی چگونه تعیین می شود؟ عین القضات در ه...

حجاب عرفانی، یکی از موضوع‌های مهم در سنت عرفانی اول و دوم است. ابن‌عربی، عارف قرن هفتم، با کاربرد آیات و احادیث، وجود حجاب عرفانی را ثابت کرد. او عالم هستی را نتیجة تجلی اسماء و صفات خداوند می‌داند و از سوی دیگر همین اسماء و صفات خدا، خود حجابی بین بنده و پروردگار است؛ این حجاب‌ها سبب می‌شود تا انسان خداوند را نشناسد. ازنظر هستی‌شناسی، این حجاب‌ها زدوده نمی‌شوند؛ زیرا احدیتِ ذات خداوند را آشکار ...

در متون عرفانی، جوانمردی و فتوّت مترادف با عارف و صوفی به کار رفته است و جوانمردی را ویژگی انسان عارف وانسان آینه گون دانسته اند که اسما و صفات الهی را نشان می دهد. این پژوهش درصدد یافتن سابقة این تفکر و برداشت و نیز یافتن معانی مؤلفه های جوانمردی در متون عرفانی است. از بررسی متون عرفانی به شیوة کتابخانه ای این نتیجه به دست آمد چنانکه اصول اعتقادی و بیشتر فروع رفتاری صوفیه، برگرفته از تعلیمات د...