یکی از مباحث مهم در حوزه علوم قرآنی و تفسیر، مسئله «مبانی یا اصول تفسیر» است. مبانی تفسیر که همان باورها و اصول پذیرفته شده و مسلّم نزد مفسّر است، در فرایند تفسیر وی، ایفای نقش می کند و پذیرش یا عدم پذیرش آنها، سبب رویکرد خاص در تفسیر می گردد. از آنجا که مبانی مفسران متفاوت است، لذا اختلاف در تفسیر پدید می آید. از امام محمدباقر (علیه السلام) روایات فراوانی در حوزه تفسیر آیات قرآن و علوم قرآنی باق...

صحابه در تفسیر آیات از روایات پیامبر، اسباب نزول، لغات، عادات و سنتهای عرب سود می برند و بیشترین توجه ایشان به تفسیر نقلی بود. تابعین افزون بر تفسیر نقلی از سخن صحابه نیز بهره می گرفتند. در عصر تابعین اختلافات درباره قرآن، تفسیر و شیوه های تفسیری بالا گرفت. معتزلیان در تفسیر آیات از دو روش تفسیر قرآن به قرآن و تفسیر به مأثور سود می بردند در تفسیر قرآن به قرآن از بینات برای تفسیر مجلات، از خاص ج...

تفسیر قرآن به قرآن به عنوان یک روش تفسیری ویژه و دارای اصول و مبانی خاص، در قرن چهاردهم مورد استقبال مفسرانی چون علامه طباطبایی و عبدالکریم خطیب قرار گرفت و به عنوان صحیح ترین روش تفسیر قرآن شناخته شد. پژوهش حاضر که به بررسی تطبیقی روش یاد شده در تفاسیر این دو مفسر اختصاص دارد، می تواند از یک طرف گامی موثر در جهت شناساندن بهتر این روش و کشف مبانی و وجوه آن به شمار آید و از طرف دیگر، امتیازات رو...

نویسنده در این نوشتار نخست از انگیزه نگارش تفسیر توسط فیض کاشانی، سخن گفته سپس مبانی تفسیر وی را مطرح کرده است آنگاه از منابع تفسیری و روائی مفسر یاد نموده است در ادامه از ویژگی های لغوی، روائی و روش قرآن به قرآن در تفسیر صافی بحث کرده است و در پایان قواعد به کار رفته در تفسیر را بر شمرده است.

شیخ صدوق از فقها و محدثان طراز اول امامیه در قرن چهارم هجری قمری است. نظر به صبغهٔ روایی اغلب آثارش، بیشتر در زمره محدثان به شمار آمده و وجههٔ تفسیری او کمتر مورد توجه قرار گرفته است. کتاب تفسیر قرآن صدوق به ما نرسیده لکن در میان آثار به جامانده از وی می‏توان به برخی از دیدگاه‏‏های تفسیری اش دست یافت. این نوشتار در صدد است تا مبانی و روش تفسیری وی را از میان آثار مذکور استخراج کند. قدسی بودن و وح...

چکیده بی شک بهره مندی هر چه بهتر و بیشتر از کتب تفسیری در ابتدا نیازمند شناخت انواع روش ها ی مختلف تفسیری موجود و مطالعه آنها می باشد، از طرفی نیز، استفاده از تفاسیری چون تفسیر المیزان و تفسیر تسنیم در عصر حاضر، یکی از بهترین گزینه ها برای مطالعه بیشتر و عمیق تر کتاب آسمانی ما مسلمانان است و از آنجایی که آیت الله جوادی آملی شاگرد مکتب علامه طباطبایی می باشند، بررسی و مطالعه روش شناسی این دو تف...

روش تفسیری علامه طباطبایی در حوزه دانش تفسیر اسلامی و نظریه تفسیری ریکور در حوزه هرمنوتیک معاصر، دو اندیشه خاص در مشرق و مغرب زمین است. از آنجا که رویکرد تفسیری علامه نسبت به متن قرآن در میان مفسران، رویکردی خاص است و از سوی دیگر، رویکرد ریکور به متن در میان هرمنوت ها رویکردی ویژه می باشد؛ لذا تطبیق این دو دیدگاه که هر کدام به نوعی در حوزه خود ویژه اند، شایسته است. بنابراین هدف پژوهش حاضر این ا...

یکی از ابعاد وجود انسان که کمتر به آن توجه شده، ساحت غیرشناختی نفس آدمی است. فیلسوفان اسلامی در ذیل قوه محرکه و قوه عملی انسان به طور پراکنده به توضیح این بعد از انسان پرداخته‌اند؛ اما دیدگاه واحدی درباره قوه عملی بیان نکرده‌اند. این مقاله ضمن پذیرش اهمیت شناخت و ارزشمندی قوه عاقله و نیز استناد شناخت حسن و قبح افعال به قوه نظری، تفسیر غیر شناختی از قوه عملی را قابل دفاع‌تر ‌می‌داند. ه...

تلقی رایج از تفسیر علمی، تفسیری است که از اصطلاحات علمی در تفسیر قرآن کریم استفاده شده و مفسّر در استخراج دانش های گوناگون و آرای مختلف علمی از آیات قرآن، سعی می کند. قرآن کریم از نظر طرفداران این روش، شامل همۀ دانش ها، اعم از دانش های گذشته و آینده است. بنابراین در قرآن مجید از دیدگاه آنان، علاوه بر علوم دینی اعم از اعتقادی و عملی، سایر دانش های مختلف و متعدد طبیعی و دنیوی نیز وجود دارد. آیاتی ...

این کتاب صورت پیاده شده از مجموعه دروسی است که با عنوان تاریخ تفسیر قرآن کریم از سوی احمد پاکتچی در مقطع کارشناسی رشته علوم قرآن و حدیث ارائه شده است. پاکتچی در این درس­گفتار سعی کرده است که با روش معنادار کردن تاریخ وقایع و تحولاتی که در رابطه با قرآن کریم روی داده است و با نگرشی جدید و جامع وارد تفسیر شده و به معرفی مکاتب تفسیری بپردازد.