مبارک وخانی (۱۸۲۴-۱۹۰۲)، عارف، شاعر و هنرمند توانا و از بنیان گذاران کلام اسماعیلی در عرصۀ فرهنگ ملت تاجیک است. نکتۀ مرکزی افکار فلسفی او در کلیات، حاجات و مناجات، قطره البحر، طالب و مطلوب، و دیگر آثار وی آشکارا بیان شده است. ازلحاظ شکل و قالب شعر، کتاب طالب و مطلوب و سایر کتاب های مبارک وخانی به جز دیوان اشعار او، همه به سبک مثنوی سروده شده اند. آثار وخانی، خصوصاً طالب و مطلوب، از لحاظ سبک و مف...

انتخاب پیر، برای پیمودن طریق معرفت و دست یابی به اسرار الهی، از مسایل اساسی در عرفان و صوفیه به حساب می آید. از نظر اهل صوفیه سیر و سلوک در مسیر پر فراز و نشیب بدون بهره گیری از وجود پیری که خود به مرحلة کمال در طریقت رسیده، امکان پذیر نیست. در مقاله سعی شده است به بررسی موضوع پیر از دید عارفان، حافظ شیرازی و گومیلیوف شاعر روس که متأثر از تصوف شرقی است و همچنین به دلایل تأثیرپذیری گومیلیوف از ح...

شطحیات صوفیه خصوصا بایزید بسطامی پرداخت.در حفظ اسرار صوفیه بسیار کوشید و از رازدارترین صوفیان بشمار می‌رود.مریدان بسیاری در مکتب وی‌ تعلیم دیده‌اند.حلاج،شبلی و جریری از جمله شاگردان وی هستند.به سبب‌ نقل و روایت احادیث فراوانی که از وی در بیان نظریات صوفیان بازمانده وی را زبان فاخر تصوف نامیده‌اند.مقاله حاضر مروری بر شرح احوال و آثار جنید بن محمد بن جنید بغدادی صوفی برجسته قرن سوم هجری است،جنید ...

چگونگی ارتباط تصوف و تشیع از مسائل بسیار مهم حوزۀ مطالعات اسلامی به‌شمار می­رود. صوفیه از همان دورۀ نخستین برای خود یک تاریخ مقدّس پدید آوردند و در آن از ارتباط مشایخ خود با ائمۀ معصوم به‌ویژه علی­بن‌أبی­طالب (ع) سخن گفتند. یکی از مسائلی که در تاریخ مقدس صوفیه مورد توجه قرار گرفته است مفهوم علم باطن و ارتباط آن با  امام علی(ع) است. صوفیه همچون اهل حدیث و فقها برای خود علمی قائل شدند که از آن به ...

در فایل اصل مقاله موجود است

از همان آغاز به دلایل مختلف، سیر و سلوک عرفانی با شیوه‌ها و روشهای گوناگون انجام پذیرفته‌است که این شیوه‌ها و سلیقه‌ها به عنوان طریقت یا سلسله، شناخته شده‌اند، صوفیان معتقدند که هر صوفی، باید بتواند از عهدۀ اثبات سلسله خویش برآید؛ یعنی سلسلۀ خود را بدون انقطاع به ائمه برساند، چون مدعی هستند که قطبیت ادامۀ امامت و یا حداقل نیابت خاص است. شیخ یوسفعلی بن حسین بهبهانی از بزرگان صوفیۀ قرن دوازدهم هج...

شهید سیدمحمدباقر صدر تفسیر خاصی از مفهوم احتمال به دست داده است که می توان آن را «تفسیر اجمالی احتمال» نامید. در شماره پیشین مجله نقدونظر به تفصیل به این نکته پرداخته شد که آیا تفسیر اجمالی با اصول موضوعه نظریۀ احتمالات سازگار است یا نه. در این مقاله به این پرسش پرداخته می شود که آیا تفسیر اجمالی می تواند تبیین کامل و منسجمی از شهودها و ارتکازات ما در اسناد احتمال به رویدادهای مختلف به دست دهد....

چگونگی شکل گیری پدید? خواب باوجود تکرار بسیار ، همچنان امری پیچیده و شگفت است. به جز محتوای خواب ها فضایی که خواب ها در آن نقل می شوند هم از جهاتی قابل توجّه هستند. خواب دیدن و دیده شدن در خواب به عنوان یک سنت در متون صوفیه به دفعات تکرار می شود. در این بررسی سعی کرده ایم با معرفی ویژگی های مکتب های فرمالیسم و ساختار گرایی، روایات خواب را به عنوان داستان هایی کوتاه مورد ارزیابی ریخت شناختی قرار ...