چکیده ندارد.

نفایس المآثر یا تذکره میرعلاءالدوله از تذکره های عصری، نوشته میرعلاءالدّوله حسنی سیفی قزوینی (متوّفی بعد از 998) متخلّص به کامی از مولفان و نویسندگان عهد صفوی و دربار جلال الدین اکبرشاه در هند است. این تذکره در نوع خود از تذکره های جامع و مفصّلی است که نویسنده در سال 973 هـ پس از سفر به هند به جمع آوری شرح حال شاعران فارسی گوی معاصر خود که در هند بوده یا به هند رفته بودند، پرداخته و به شمار اندکی ا...

عرفات العاشقین و عرصات العارفین از مهم ترین تذکره های ادبی کهن فارسی است و کامل ترین اثر در گونه خود به شمار می آید.از این کتاب ارجمند تا امروز دو چاپ روانه بازار شده که آخرین آن به مراتب علمی تر و صحیح تر از نخستین آن است.با این حال در این تذکره مفصل بواسطه نقصان نسخ و خراب کاری ناسخان و چنددستگی مصححان و دستیاران ایشان اشکالات متعددی وارد شده است.از آن جا که بخشی از این موارد در پیوند با روش ...

نظام تصوف به عنوان مهم ترین بستر تجربه های درونی و بیرونی ایرانیانِ پس از حمل? اعراب، از آغاز تکوین تا اوج و افولش در قرون هفتم و هشتم دچار دگردیسی های نامحسوسی در مبانی نظری خود می شود که زمینه را برای تغییر کارکرد آن فراهم می کنند. به تدریج در این نظام مولفه هایی تعریف می شوند که سوی? کنش آن را از تجربه گرایی دینی به بینش اساطیری تغییر می دهند. این مولفه ها که همان مولفه های تفکر اساطیری هستند...

موضوعات انتقادی و سبکی حضوری چشم گیر در تذکره‏های دوره صفوی دارند. رویکرد اصلی و فراگیر تذکره‏‏نویسان این دوره رویکرد شمّی است؛ به این معنا که همانند پژوهش گران امروزی به شکل آگاهانه از مبنای نظری و شیوه عملی‏‏ خاصی بهره نبرده‏اند و توصیفات پشتوانه علمی مشخصی ندارد. بنابراین آرای سبک‏‏شناسی تذکره‏‏نویسان دوره صفوی دوران طفولیت خود را می‏‏گذرانده است؛ اما این بارقه‏‏های آغازین و هرچند غیرعلمی، به...

تذکره های ادبی، یکی از مهم ترین منابع تحقیقی در حوزه زبان و ادبیات فارسی و حتی مباحث اجتماعی و تاریخی اند که در سطح معمول خود، ساختی دستورمند و معیارین دارند. البته این معیارها بسیار ظریف و پنهان طورند و ساحات معنی تا صورت را شامل می شوند. در واقع تذکره نویس بر اساس قواعد نانوشته پنهان، باید اثری را فراهم آورد که از حیث موضوع و مضمون، انشا و لحن و حتی تدوین و تبویب کتاب، اصولمند باشد، وگرنه آن ...

تذکره خلاصه الاشعار و زبده الافکار مفصل ترین تذکره عمومی تاریخ ادبیات فارسی شمرده شده است. میرتقی الدین کاشانی مولف این تذکره، از شاگردان محتشم کاشانی بود و در شعر «ذکری» تخلص می کرده و به ««میر تذکره» شهرت داشته است. وی تذکره عظیم خود را که مهم ترین اثرش محسوب می شود، حدودا در 40 سال بین سال های 975 تا 1016ق تآلیف کرده است. خلاصه الاشعار از یک مقدمه، چهار فصل ابتدایی، چهار رکن، مقدمه خاتمه و خ...

سرزمین سنداز آغاز حکومت خاندان سومرا(از قرن11 تا13م)تا حکومت انگلیسی ها (1843تا1947م) سهم بسزایی در ترویج زبان و ادب فارسی داشته است و در طول این دوران کتاب های فارسی ارزنده ای در سند به رشته تحریر درآمده که علاوه بر شعر و ادب و تاریخ، شامل تذکره نویسی فارسی نیز می شود. در این مقاله به اختصار به معرفی برخی از تذکره نویسان سند پرداخته خواهد شد که در جهت احیای زبان و ادب فارسی خدمات شایانی را ارا...

عرفان و تصوف اسلامی از بدو پیدایش محملی آرام برای رشد اندیشه ها، سخنان و آیین های فراوانی بوده است. اکثر پیروان این مکتب دینی – اجتماعی تلاش فراوانی در تصفیه درون داشته اند و دیگران را برای خودسازی به شیوه خود دعوت کرده اند. در کنار باورهای دینی و اخلاقی، ابتکارات فکری و رفتاری نیز در بین صوفیان دیده می‌شود که در جوامع اسلامی مسبوق به سابقه نیست و خود بدان مستحسنات می‌گویند؛ از جمله این ابتکارا...

ترمذ همواره در طول تاریخ، خاستگاه بسیاری از بزرگان دین و عالمان و عارفان سترگ بوده است؛ چنان که حافظ ابرو آن را «مدینهالرّجال» خوانده است. ازجملۀ بزرگان این شهر می توان به شخصیت های زیر اشاره کرد: ابوبکر ورّاق ترمذی، از مشایخ صوفیه؛ سیدبرهان الدین ترمذی؛ ابوعیسی محمدبن عیسی ترمذی، مؤلف کتاب الجامع الصحیح، از صحاح ستّۀ اهل سنت؛ ابوجعفر محمدبن احمدبن نصر ترمذی، فقیه شافعی؛ و سرانجام، حکیم مورد نظر م...