چکیده: این پژوهش می­کوشد با روش اسنادی – کتابخانه­ای و پیمایش مراحل سه گانه توصیف، تحلیل و تبیین، مقام رضا را در قرآن کریم مورد واکاوی قرار دهد. در این مقاله ضمن بازشناسی معنای لغوی و اصطلاحی رضا، دیدگاه مفسران و عالمان عرفان و اخلاق درباره اقسام، مراتب و درجات مقام رضا مورد تحلیل قرار گرفته سپس با استفاده از آیات و روایات، راه­های تحصیل رضوان الهی در قرآن بررسی و در پایان آثار و نتایج مقام رضا...

چکیده تحقیق مورد نظر در صدد بررسی مفاهیم ادراکی در قرآن می باشد. آنچه در این تحقیق در پی شناساندن آن هستیم مفاهیم ادراکی در قرآن، ارتباط همنشینی و جانشینی هر کدام از واژه های مرتبط با ادراک می باشد. روش ما در این تحقیق، روش معناشناسی با تکیه بر حوزه معنایی و مشتقات مربوطه می باشد. در این تحقیق مفاهیم عقل، تدبر، قلب، لب، نهیه، فواد در بستر مفهوم شناسی لغوی و معنایی مورد بررسی قرار گرفته است...

 شناسایى و بررسى روشهاى تفسیر آیات الأحکام قرآن توسط اهل بیت(ع)، است.  فهم هر متنى، نیازمند آشنایى با قواعد و اصول زبانى آن متن و دریافت سبک ویژه اثر است. اهل بیت(ع) نیز هم بر شناخت عمومى زبان و هم بر سبک ویژه قرآن جهت استنباط احکام فقهى از قرآن تکیه دارند. ایشان در بهره‌گیرى از آیات الأحکام به سه روش تمسک، تبیین و تدبر عمل مى‌کردند.  در شیوه »تمسک«، امام(ع)، براى بیان حکم، آیه‌اى را تلاوت مى...

در پی‌جویی نگرش بازتابیده در قرآن کریم به موضوع ادراک و فهم، با حوزۀ معنایی گسترده‌ای روبه‌رو می‌شویم که در آن مفاهیم متعددی به یکدیگر پیوند خورده‌اند. از مفاهیم بنیادین این حوزه، «تدبّر» است. افزون بر آیات متعدد قرآن که با کاربرد تعابیر مختلف از لزوم تدبّر گفته‌اند، در چهار آیه از قرآن کریم نیز با کاربرد هم‌ریشه‌های واژۀ تدبر، از این عمل همچون یک تکلیف، یا حتی غایت نزول قرآن یاد می‌شود. بناست که...

مکتب تفسیری علامه طباطبایی با رویکرد قرآن‌به‌قرآن سال‌هاست ذهن پژوهشگران را به درک، بررسی، نقد و تکمیل خود مشغول کرده است. باوجود تلاش صاحب‌نظران و گشایش برخی دریچه‌های نوین، هنوز درک جامعی از چیستی این مکتب، به‌ویژه جایگاه سنت در آن به‌دست نیامده و بررسی‌های کنونی اشکال دارند و متناقض‌اند. یکی از دلایل مهم این نقصان، تفکیک نکردن «تدبر در قرآن» از «تبیین (تفسیر) قرآن» و خلط مباحث این‌دوست. در ا...

بخش عمده ای از معارف نورانی اسلام به وسیله ادعیه و مناجات های مأثور از ائمه اطهار? به دست ما رسیده است، به ویژه ادعیه ای که به تبیین مبانی معرفتی و اعتقادی شیعه پرداخته است. دعای ختم قرآن نیز که از ادعیه صحیفه سجادیه است، در همین راستا از معتبرترین ادعیه به حساب می آید، که دقیقاً منطبق بر مضامین آیات و روایات است. این دعا از جهت محتوا و مضامین، به بررسی اسامی و اوصاف قرآن و عمده ترین درخواست ه...

فرآیند رشد جامعه اسلامی از طریق امتحانات و ابتلائات رخ می‌دهد. در این ابتلائات مسلمانان باید جایگاه خود را دانسته، وظیفه خود را در هر وضعیت به‌ درستی تشخیص دهند و درست عمل کنند تا حکومت اسلامی حفظ شود و آن‌ها نیز رشد پیدا کنند. سوره‌ حجرات نیز در بیان حادثه‌ای است که در زمان رسول اکرم اتفاق افتاده است و اینکه مؤمنان اگر اوامر الهی را به‌درستی انجام دهند حکومت اسلامی قوی‌تر می‌شود و مسل...

فرآیند رشد جامعه اسلامی از طریق امتحانات و ابتلائات رخ می‌دهد. در این ابتلائات مسلمانان باید جایگاه خود را دانسته، وظیفه خود را در هر وضعیت به‌ درستی تشخیص دهند و درست عمل کنند تا حکومت اسلامی حفظ شود و آن‌ها نیز رشد پیدا کنند. سوره‌ حجرات نیز در بیان حادثه‌ای است که در زمان رسول اکرم اتفاق افتاده است و اینکه مؤمنان اگر اوامر الهی را به‌درستی انجام دهند حکومت اسلامی قوی‌تر می‌شود و مسل...

پژوهش حاضر درپی استخراج مبانی انسان شناختی و اصول تربیتی حاصل از آن براساس اندیشه های یکی از متفکران اسلامی معاصر، علی صفایی حائری، است. روش های به کاررفته در این تحقیق شامل «توصیف»، «تحلیل زبان فنی و رسمی» و «استنتاج» است. در این پژوهش، ابتدا به بررسی برخی اصطلاحات و مفاهیم به کاررفته در آثار صفایی ازجمله «انسان در دو فصل»، «ساختار جامعه»، جریان «تدبر، تفکر، تعقل» در انسان، «درک وضعیت، درک تقد...

در موضوع هدایت با عبارت‌ها و عناوین مشابه و نزدیک به هم کار تحقیقی فراوانی انجام گرفته است، اما به علت گستردگی دامنه موضوع و با توجه به ظرفیت بسیار بالای قرآن کریم در استنباط معارف مورد نیاز بشری، هنوز قطره‌ای از اقیانوس بیکران کتاب الهی در معرض مطالعه علاقه‌مندان به معارف وحیانی قرار نگرفته است. این مقاله ضمن اشاره کلی به موضوع هدایت در قرآن، در صدد مفهوم‌شناسی هدایت به روش تدبر در آیات الهی ا...