بررسی و نقد جایگاه و نقش اسباب نزول در تفسیر »المیزان« اثر علامه طباطبایی است. وی برای اسباب نزول اهمیّت چندانی قایل نیست و برای آن، جایگاه ویژه ای در نظر نگرفته و آن را در »بحث روایی« بیان می کند و همان گونه که روایات تفسیری را گاه بحث می کند، روایات شأن نزول را نیز مورد نقد و تحلیل قرار می دهد. استنباط و اجتهاد شخصی راویان، وجود روایات متناقض، وجود نقل به معنی و نفوذ اسرائیلیات از مهم ترین علل...

روزۀ روز عاشورا همواره در میان عالمان اهل سنت و عالمان شهیعه معرکه آرا بهوده اسهت.سهبب اخهتلاف، و،هود دو دسهته روایهات مو،هود در کتهب روایهی شهیعه در بهارۀ آن اسهت.بررسی سندی و نیم نگاهی به محتوای احادیث، به روش توصیفی تحلیلی انتقادی و با -هدف آشنایی با این دو دسته روایات و اعتبار سنجی آنها مورد تو،ه این نوشتاراست.یافته های پژوهش حاضر این است که روزه عاشورا قبل از تشریع روزۀ رمضان بوده و پس ازآ...

بر اساس برداشت و تلقی مشهور، تقریر آن است که «در حضور معصوم7 کاری انجام گیرد و مورد انکار او واقع نشود، به گونه ای که بتوان سکوت او را دلیل بر تأیید آن دانست.» این تعریف، جامع و دربرگیرنده همه مصادیق تقریر نیست و صحیح آن است که در تعریف آن گفته شود: «هرگونه تثبیت، تأیید و امضای عمل یا گفتار اشخاص توسط معصوم7 از هر طریق ممکن.» برخلاف تعریف نخست که تنها بر یک قسم تقریر منطبق است، این تعریف، همه ا...

در متون دینی برای تربیت کودک - که از مهم ترین مسائل اسلام است، مطالبی وجود دارد که بخشی از آنها روایات سبع سنین است. بر پایه این روایات برای تربیت سه دوره مشخص شده است. این پژوهش در پی آن است که مشخص سازد چندگونه نقل در این باره وجود دارد و مراد هر کدام از این دوره‏ها چیست. روش بررسی، توصیفی و تحلیل محتوا است. این پژوهش چند یافته دارد: 1) این موضوع دست کم پنج نقل دارد که تفاوت‏هایی با هم دارند؛...

بُتریه یکی از فرقه های زیدیّه است. رجال شناسان و صاحبان کتابهای فرق و مذاهب، از برخی افراد در شمار این گروه نام می برند که نمی توان آنها را از زمرة این باورمندان دانست. چرایی این رخداد و بررسی اندیشه ها و عقاید یکی از این شخصیّت ها به شناخت فرقة بُتریه و اساس شکل گیری اصول آنها کمک می کند؛ از این رو، حَکَم بن عتیبه و روایات و گزارشات تاریخی دربارة وی انتخاب و بررسی شد. به نظر می رسد که راویان حکم در ...

ارزیابی روایات تفسیری به جهت تعیین دلالت و حجیت، به‌طور معمول از طریق روش استنادی پیمایش می‌شود. اما روش پی گرفته شده در این مقاله، ارزیابی و تحلیل آرای مفسران در استفاده از این روایات و بررسی کارکرد آنها مبتنی بر گونه‌شناسی روایات تفسیری در محدوده نورالثقلین، به روش میدانی است. به‌نظر می‌رسد این روش توانایی بیشتری در کشف واقعیت موجود روایات و کیفیت مشکل‌گشایی آنان در فهم داشته باشد. در این راس...

با توجه به تعدد مناصب معصومان از جمله،بیان احکام الهی ،قضاوت و فصل خصوصیات،برخی روایات وارده از پیشوایان دینی حاوی مفهوم فقهی یعنی بیانگر احکام الهی و برخی دیگر در مقام قضاوت یعنی انطباق حکم خدا بر مصادیق آن می باشند. توجه نکردن به تفکیک این دو دسته فقیه را با خطر انحراف از مسیر تفکر و اجتهاد صحیح مواجه می سازد و فقه را از پویایی باز می دارد. بررسی و تتبع در متون فقهی نشان می دهد، که در علم فقه...