بر اساس نظریۀ امر الهی، خوبی و بدی اعمال وابسته به اوامر و نواهی الهی‌اند و از همین رو، امر/ ارادۀ الهی نقش و نمودی پررنگ در حوزۀ اخلاق دارد. شواهد اولیه بر این نظریه همراه با اشاره‌هایی  به نقش‌ خدا در اخلاق را می‌توان در محاورات سقراط و به‌ویژه رسالۀ اوثیفرون  سراغ گرفت، اما این نظریه، تقریرهای گونه‌گون و تکامل‌یافته‌تری نیز دارد و افزون بر  آباء کلیسا و اندیشه‌ورزانی چون آگوستین، گریگوری کبی...

از پیش گامان عرفان نظری در جهان اسلام، حکیم ترمذی است؛ محدث، فقیه، و مفسر ایرانی سدۀ سوم قمری/ نهم میلادی که در میان عامۀ مسلمانان از یک سو، با اثر مشهور حدیثی اش، نوادر الاصول، و از سوی دیگر، همچون یک صوفی و حکیم شناخته می شود. با تکیه بر آثار پرشمار باقی مانده از وی، می توان دریافت که خواسته است شیوه های سلوک معنوی رایج در ایران باستان و تمدن های همسایه را با تکیه بر منابع اسلامی، نظریه مند و...

یکی از موضوعات بحث برانگیز و قابل تأمل در حوزۀ علوم، بالاخص علوم انسانی و از جمله تاریخ، مبحث فلسفۀ علم است. صاحب­نظران و متفکران بسیاری در این عرصه گام نهاده­اند. ابن خلدون نیز یکی از آنهاست. او با مباحث ارزنده­ای که در باب فلسفۀ علم ارائه کرده، توجه شمار زیادی از پژوهش­گران را به خویش جلب نموده است. نویسنده، در این نوشتار به معرفی شخصیت و آثار ابن خلدون، خصوصاً مقدمه که مهم­ترین کتاب در باب ان...

بسیاری از فمینیست‌ها قائل هستند نقش‌ها و اشکال رفتاری ملازم با «جنسیت» زن بودن را جوامع مختلف بطور تاریخی تولید کرده‌اند. اخلاق فمینیستی تلاشی است برای بازنگری و بازسازی تفکر دوباره درباره جنبه‌های اخلاق سنتی غرب که تجربیات اخلاق زنان را بی ارزش و کم بها تلقی کرده است. و معتقدند در تاریخ دوهزار ساله اخلاق غرب صدای اخلاق زنانه غایب بوده لذا برای پایان دادن به این نابرابری و عدم تعادل می‌گویند: ج...

اخلاق پزشکی تاریخچه ای بس طولانی در جهان دارد و مسلماً دستیابی به اخلاقی همسو با فرهنگ جوامع مختلف، باید با توجه به پیشینه تاریخی آنها حاصل گردد. اغلب تصور بر این است که تاریخ اخلاق پزشکی با بقراط آغاز می شود؛ در حالی که اخلاق پزشکی سابقه ای دیرینه تر دارد. روشن است که فرهنگ های مختلفی همچون بابلی، مصر باستان، یونانی، و ایرانی، همه در قانونمند کردن طب و حفظ حقوق بیماران اهتمام ورزیده اند. یکی از...

با نگاهی به اخلاق‌شناسی در فلسفۀ جدید، شاهد دو دیدگاهِ استقلال‌گراییِ اخلاق نسبت به دین و تحویل‌گراییِ اخلاق نسبت به دین در طیف‌های مختلف آن هستیم. بلندپروازی هیوم برای تثبیت علم اخلاق، در جدال بین جاه‌طلبی‌های طبیعت‌گرایانه و داوری‌های شکاکانۀ وی، اخلاق را نه‌تنها مستقل از دین نشان می‌دهد، بلکه دین را مخرب اخلاق نیز معرفی می‌کند. در این مقاله، با توجه به دیدگاه‌های متعدد موجود در باب نسبت دین و ا...

موضوع رابطۀ دین و اخلاق از مباحث مهم و تأثیر گذار در فلسفۀ اخلاق است که شناخت صحیح آن آثار مثبتی را در عرصه‌های گوناگون فکری و اجتماعی در پی دارد. در این پژوهش تلاش شده با تحلیل احادیث اصول الکافی، دیدگاه پیشوایان دین در بارۀ نسبت اخلاق با متون و منابع اسلامی شناسایی و تبیین گردد. این بررسی نشان می‌دهد که از  نگاه احادیث این مجموعه، عقل به ‌عنوان منبع اخلاق، بدون هیچ قید و شرطی معتبر است و اخلا...

امروزه با گسترش مکاتب طبیعت گرا، برخی تلاش کرده اند که با مبنایی نسبیت گرایانه تفاوت هویت های فرهنگی را در گوناگونی زمینه های اقلیمی و طبیعی تفسیر نمایند. در تعالیم دینی متونی در تأیید این تأثیر، متونی در رد و یکپارچگی هویت انسانی  الهی وجود دارد. بررسی دقیق میزان و نوع تأثیر محیط بر اخلاق و رفتار می تواند در تنظیم مبانی طراحی محیطی راهگشا باشد. این پژوهش تلاش دارد تا در مبحث حاضر به تشریح اند...

این مقاله به نقد و بررسی چهار تعریف مشهور درباره حریم خصوصی می‌پردازد. ابتدا، معنای لغوی حریم خصوصی را روشن می‌کند و سپس به بحث از معنای اصطلاحی «حریم خصوصی» می‌پردازد. معنای اول از حق تنها و رها بودن اخذ شده است. معنای دوم حریم خصوصی، اطلاعاتی است که خود بر دو نوع است: ۱) تعریف بر اساس انتظار؛ ۲) تعریف بر اساس حالت عدم آگاهی. نوع سوم، تعاریفی‌اند که حریم خصوصی را بر اساس کنترل تعریف کرده‌اند. ...