چهار سال پس از کودتای سوم اسفند 1299، رضاشاه پهلوی روابط خارجی ایران را در جهت پیشگیری از مداخلۀ قدرت های بزرگ تغییر داد. لازم به ذکر است که در سراسر عصر قاجار ایران در معرض نفوذ سیاسی، اقدامات نظامی و بهره برداری اقتصادی دو قدرت بزرگ روسیۀ تزاری (و متعاقب آن شوروی) و بریتانیا بود. رضاشاه جهت مقابله با مداخلات خارجی اصلاحاتی را در زمینه های اجتماعی، اقتصادی و سیاسی به منظور بنیان گذاشتن دولت مُد...

سرزمینی که در تاریخ به نام افغانستان آوازه دارد، به دلایل گوناگون اقلیمی، فرهنگی، جغرافیایی و دینی، تاریخ مشترکی با ایران دارد.این سرزمین به ویژه قسمت های شمالی و غربی آن تا قبل ازسقوط امپراتوری نادر شاه افشار پیوستگی همه جانبه ای با ایران زمین داشته اما پس از مرگ نادر و تجزیه قلمرو او در مسیر گسستگی از ایران گام بر داشته است. اگر چه احمد شاه درانی بنیانگزاردولت مستقل افغانی خود را جدای از ایرا...

یکی از بحرانهای مهم تاریخ روابط خارجی آمریکا مدیریت سیاست خارجی و برخورد با انقلاب اسلامی ایران در سال 1357 می باشد. پیروزی انقلاب و عدم توانایی دستگاه سیاست خارجی امریکا در درک شرایط انقلابی درون ایران و نیز هدایت امکانات و نیروهایش در جهت حل به اصطلاح بحران‘ موضوع منازعات علمی و سیاسی بسیاری بوده است. سؤال مهمی که از سوی محققان و سیاستگذران مطرح شده این است که آیا آمریکا امکان جلوگیری از نتیج...

آغاز حکومت سلاله دوم شروانشاهان دربندی در شروان، با یورشهای تیموری هم زمان بود. شیخ ابراهیم دربندی (821-780ه.ق-1418-1378م)، بنیان گذار سلسله محلی مذکور و دو تن از جانشینان او توانستند با تنظیم روابط خارجی، بیش از یک قرن دولت محلی شروان را در مقابل امپراتوری های قدرتمند تیموری و ترکمن ها محافظت کنند. شیخ ابراهیم به حاکمیت تیمور گردن نهاد و خلیل الله نیز، هم با تیموریان و هم آق قویونلوها رابطه دو...

مداخلات روسیه و انگلیس در امور داخلی ایران که در نهایت به تقسیم مناطق نفوذ کشور میان آنان و در دست گرفتن شریان های اقتصادی کشور در دوره ناصری منتهی شد، انزجار برخی از رجال وطن پرست ایرانی را برانگیخت. تقریباً بعد از خاتمه جنگهای ایران و روسیه برخی از سیاستمداران قاجاری به منظور برقراری تعادل بین روس و انگلیس، در اندیشه حضور نیروی سومی در ایران برآمدند. تلاش امیرکبیر برای استخدام معلمان اتریشی بر...

در طول بیش از 25 سال پس از فروپاشی شوروی، روسیه به‌عنوان هستۀ اصلی آن تلاش کرده تا مسکو را بار دیگر تا سطح ابرقدرتی جهانی ارتقا دهد. برای کرملین، پیمودن این مسیر از طریق نفوذهای منطقه‌ای در اولویت است. خاورمیانه به‌عنوان منطقه‌ای ژئواستراتژیک، در سال‌های اخیر بیش از همیشه در نگاه روس‌ها جلب توجه کرده است. غرب آسیا در طول چند دهۀ اخیر موضوع ثابت و پراهمیتی به نام تنش بین ایران و اسرائیل را شاهد ...

پس از فروپاشی اتحاد شوروی و تغییر در ژئوپلتیک مناطق شمالی، جمهوری آذربایجان اهمیت فزاینده ای در سیاست خارجی ایران پیدا کرده است.در روابط ایران و آذربایجان عوامل متعددی وجود دارد که جهت گیری دو کشور نسبت بهم را شکل می دهد.یکی از این عوامل، که نقش بارز منفی در روابط دو کشور ایران و آذربایجان بازی می کند، اسرائیل است که مورد پژوهش این نوشتار با عنوان نقش اسرائیل در روابط ایران و جمهوری آذربایجان ق...

در قفقاز جنوبی، کشوری که ایران با آن طولانی ترین مرزها را دارد آذربایجان است. علاوه بر این آذربایجان تنها جمهوری قفقاز جنوبی است که در کنار دریای خزر واقع شده و مرزهای مشترک دریایی با ایران دارد. هر دو کشور به لحاظ تاریخی و فرهنگی و مذهبی، اشتراکات فراوانی دارند. اکثریت مردم دو کشور شیعه هستند. وجود مشترکات می باید روابط نزدیکی را میان دو کشور به وجود می آورد. در حالیکه این گونه نیست. در ده سال...