یکی از فرق اسلامی که در حیات هزار و سیصد ساله خود اهتمامی ویژه به تاریخنگاری مبذول داشته فرقه اباضیه است که در تحقیقات اسلام شناسی ، این بعد از حیات فرهنگی آنان کمتر مورد مطالعه قرار گرفته است. آثار اباضی نه تنها در مطالعه تاریخ این فرقه اساسی ترین منابع محسوب می گردند ، بلکه در مطالعات عمومی تاریخ اسلام در نواحی شبه جزیره و عراق در مشرق ، بخش هایی از شمال و شرق آفریقا در مغرب ، و حتی برخی نواح...

در این مقاله کوشش کرده­ایم، با ذکر مستنداتی از متن کتاب تاریخ بیهقی و نیز مستند به برخی از ویژگی­های داستانی در آثار معاصران، اثبات نماییم که تاریخ بیهقی فراتر از کتاب تاریخ در معنای مصطلح و در حقیقت یک اثر پرمحتوای سیاسی، اجتماعی، اخلاقی و ادبی با زمینه­های داستانی همچون داستان تاریخی است؛ ضمن آن که ویژگی­های گزارش، روزنامه و فیلم­نامه نویسی را هم یکجا داراست. و لذا تاریخی است از لونی دیگر. ا...

چکیده گفتار پیش رو، گزارشی از پژوهشی میدانی است که به منظور گشودن راهی برای شناخت و بررسی دقیقتر ترانههای فولکلوریک کودکان صورت گرفته است. پژوهش گر پس از گردآوری ترانه ها، شعرواره ها و درمجموع، تمام متنهای موزون و منظوم شفاهی رایج در بین کودکان و نیز آنچه والدین برای آنها می خوانند، به تقسیم بندی دقیق آنها پرداختهاست. این تقسیم بندی که برای اولین بار در این حوزه و در زبان فارسی ارائه شده، اختص...

اهتمام به تاریخنگاری در دوره ممالیک بسیار چشمگیر بود به گونه‌ای که این عصر را باید اوج دوران تاریخنگاری اسلامی دانست. از میان انواع تاریخنگاری این دوره مانند: تواریخ عمومی، دودمانی و سلسله‌ای، طبقات، فرهنگنامه‌های تاریخی و...، فرهنگنامه‌نویسی بیش از همه مورد توجه قرار گرفت. در آغاز قرن هفتم و به هنگام شکل‌گیری دولت ممالیک (648- 922هـ) به علت تعدّد و تکثر لایه‌های مختلف طبقات و نسلها و به دلیل ان...

چکیده هلاکو پس از پیروزی‌های بزرگ در ایران و بین النهرین و تابع ساختن آسیای صغیر و ارمنستان حکومتی دودمانی در سرزمین‌های مفتوحه پدید آورد که درآغاز تابع صوری دربار مرکزی مغول بود و بتدریج به استقلال کامل سیاسی دست یافت. تاسیس حکومت ایلخانی و فرمانروایی آن بر ایران، پس از سقوط عباسیان از منظر فرایند تکامل هویت سیاسی ایران بیشتر مورد توجه قرار گرفته است. با این حال چگونگی تاسیس حکومت ایلخانان موض...

چکیده گفتار پیش رو، گزارشی از پژوهشی میدانی است که به منظور گشودن راهی برای شناخت و بررسی دقیقتر ترانههای فولکلوریک کودکان صورت گرفته است. پژوهش‌گر پس از گردآوری ترانه‌ها، شعرواره‌ها و درمجموع، تمام متنهای موزون و منظوم شفاهی رایج در بین کودکان و نیز آنچه والدین برای آنها می‌خوانند، به تقسیم‌بندی دقیق آنها پرداختهاست. این تقسیم‌بندی که برای اولین بار در این حوزه و در زبان فارسی ارائه شده، اختصا...

پرداختن به پیشینه وهویت انسانی توسط ایرانیان در طول تاریخ درازپای بشری جریانی مداوم ورو به توسعه بوده است. از نگارش خدای نامکها و دیگر محصولات فرهنگی ومحفوظ نگاه داشتن اسناد و روایتها تا تالیف کتابهای ارزشمند و متنوع در دوران پس از اسلام وهمکاری در برپایی بنای رفیع تمدن وفرهنگ سترگ اسلامی، هرکوشش وپویشی در این حوزه درانحصار عنصر ایرانی بوده است. این مقاله می کوشد تا با نگاهی اجمالی به روند دگرگ...

چکیده شرایط سیاسی، اجتماعی و درگیری های فرقه ای جامعه اسلامی تأثیر مستقیمی بر نگرش مورخان نسبت به جنگ های صلیبی داشت. با وجود تقابل دو دنیای متفاوت به لحاظ لحاظ ایدولوژیکی، تغییری در مسیر یکی از مهم ترین ابعاد تاریخی این جنگ ها؛ یعنی تاریخنگاری صورت نگرفت و روند حاکم بر تاریخنگاری اسلامی؛ یعنی حولیات نگاری، هم چنان ادامه یافت. با این اوصاف بررسی دیدگاه و نگرش مورخان مسلمان یعنی همان تاریخ نگری...

یکی از فرق اسلامی که در حیات هزار و سیصد ساله خود اهتمامی ویژه به تاریخنگاری مبذول داشته فرقه اباضیه است که در تحقیقات اسلام شناسی ، این بعد از حیات فرهنگی آنان کمتر مورد مطالعه قرار گرفته است. آثار اباضی نه تنها در مطالعه تاریخ این فرقه اساسی ترین منابع محسوب می گردند ، بلکه در مطالعات عمومی تاریخ اسلام در نواحی شبه جزیره و عراق در مشرق ، بخش هایی از شمال و شرق آفریقا در مغرب ، و حتی برخی نواح...

اهتمام به تاریخنگاری در دوره ممالیک بسیار چشمگیر بود به گونه ای که این عصر را باید اوج دوران تاریخنگاری اسلامی دانست. از میان انواع تاریخنگاری این دوره مانند: تواریخ عمومی، دودمانی و سلسله ای، طبقات، فرهنگنامه های تاریخی و...، فرهنگنامه نویسی بیش از همه مورد توجه قرار گرفت. در آغاز قرن هفتم و به هنگام شکل گیری دولت ممالیک (648- 922هـ) به علت تعدّد و تکثر لایه های مختلف طبقات و نسلها و به دلیل ان...