هر ترکیب در دیوان بیدل جستجو شده و شواهد به دست آمده همراه با بررسی هر ترکیب تشبیهی از لحاظ ویژگی های طرفین (حسّی یا عقلی بودن مشبّه و مشبّهٌ به ) و تشبیه خیالی و وهمی و بررسی هر ترکیب استعاری از نظر نوع ویژگی مستعارٌمنه (اسم یا صفت) و نیز توضیح مختضری در مورد مفهــوم ترکیب، در کنار ترکیب نوشته شده است. همــه ی ترکیبات با ترتیب الفبائی مرتّب شده است که در این ترتیب ، تصویرسازی های متنوّع شاعر در مورد ...

ناعات بلاغی، از مهمترین عوامل سازنده¬ی سبک یک اثر ادبی¬اند؛ در واقع شیوه¬ی به کارگیری یا فراوانی نوع یا انواعی از آنها در تکوین یا تبدیل سبک آثار ادبی بسیار مؤثر است. «کنایه¬های ترکیبی» از جمله¬ی این صناعات سبک¬سازند؛ صناعاتی نویاب، مرکب از چند صنعت بیانی و بدیعی با محوریت کنایه؛ که در این جستار دو گونه¬ از آنها، یعنی«استعاره¬ی کنایه» و «استعاره¬ی ایهامی کنایه» در 300 غزل اتفاقی از 2900 غزل عبد...

پژوهش حاضر به بررسی آماری اوزان شعر فارسی در دیوان های کلیات شمس تبریزی (فروزانفر، 1378)، رودکی (نفیسی، 1388)، خاقانی (سجادی، 1338) و بیدل دهلوی (سرورمولایی، 2007)می پردازد. اینکه چه اوزانی در چه زمانی و توسط کدام شاعر وارد فهرست اوزان شعر فارسی شده است اطلاعات ما را دربار? تحولات تاریخی زبان و ادبیات فارسی زیاد می کند. فاید? دیگر چنین تحقیقی این است که تحول اختیارات شاعری را در طول تاریخ آشکار...

این پژوهش عوامل هنجارگریز زبانی ای که سبب ادبی شدن زبان بیدل می گردد را همچون یک نظام و نه به صورت عوامل پراکنده بی ارتباط با هم در نظر می گیرد و میزان تأثیری را که هر پدیده در ساخت زابن بیدل می گذارد، بررسی می کند.نتیجه حاصل از این بررسی ها نشان داده است که تقدم در سبک زانی بیدل بر گزینش و انتخاب در محور جانشینی می باشد تا محور همنششینی.در این راستا، رساله حاضر در چهار فصل تنظیم گردیده است.فصل...

واژۀ «شکر» و ترکیبات و اصطلاحات برساخته از آن مثل شکربار، شکرپاره، شکربوره، شکرپلو، شکرپنیر، شکرشکن و... در نثر و نظم فارسی و تاجیکی در موارد مناسب به کار رفته اند؛ اما هیچ شاعری به اندازۀ نقیب خان طغرل احراری از این تعبیرها این قدر فراوان و آن هم با استادی تمام استفاده نکرده است. در این مقاله انواع این ترکیب ها و اصطلاحات و نحوه کاربرد آن ها در اشعار این شاعر توانمند بررسی شده است. در بخش دیگر...

استعاره های شناختی در انتقال معنی و حسی کردن مفاهیم انتزاعی، در فرایند ‏تکلم انسان نقش مهمی را ایفا می‌کنند.آدمی برای اندیشیدن و سخن گفتن به ‏ناگزیر از استعاره بهره می گیرد، به ویژه آنگاه که موضوع فکری او مسائل عمیق ‏عرفانی، فلسفی، دینی ، ادبی و نظایر آن باشد. ‏این استعاره ها که ظاهرا برای نخستین بار از سوی لیکاف و جانسون درکتاب ‏معروف "استعاره هایی که با آنها زندگی می‌کنیم" مطرح شده اند، در قا...

جنبش معارف پروری تاجیک، پیش از همه و بیش از همه، در ادبیات بدیعی آن نقش و نفوذ داشته است. جایگاه و مقام نظم کلاسیک را نیز در ادبیات معارف پروری تاجیک نمی توان نادیده گرفت. این مقاله با هدف بررسی افکار معارف پروری در اشعار عجزی به نگارش درآمده است. صدیق خواجه عجزی از مردان برگزیدۀ مکتب و معارف نوی تاجیک در ابتدای عصر بیستم است. او که از جوانی به شعر و ادب علاقه داشت، با تأسیس مکتب اصول نو در روس...

ادیم شغنانی یکی از شاعران خوش ذوق تاجیکی است که براثر تعقیبات سال های سی ناگزیر به افغانستان مهاجرت کرد. اگرچه این دوری از وطن سبب شد که شاعر برای هم وطنان خود تاحدودی ناشناخته باشد، درپی نشر اثر دوجلدی اش باعنوان اشک حسرت که در سال ۲۰۰۰م در پاکستان به زیور طبع آراسته شد، زمینه های این آشنایی فراهم شد. این مقاله با اساس قرار دادن مقدمۀ کتاب مذکور، مطالب مختصری درخصوص زندگی شاعر و سبک شعری او بی...

سوررئالیسم یکی از مهم ترین جریان های معاصر به شمار می رود که در سال 1924 به وجود آمد، زمانی که آندره برتون بیانیه مشهور سوررئالیسم را منتشر کرد ومفاهیم و چارچوب کلی این مکتب ادبی را تبیین ساخت که شامل به تصویر کشیدن دنیای ناخودآگاه، خواب، دیوانگی و... می باشد. سوررئالیسم به عنوان شیوه ای برای بیان، بانادیده گرفتن واقعیت و تکیه بر تصادف و ایجاد شگفتی و حیرت باهدف آزاد ساختن تفکر بشر پا به عرصه ...

یکی از مولفه های مهم ادبیات در هر زبان، امثال و حکم می باشد که بسیاری از شاعران و نویسندگان نیز گفتار خود را با آن آراسته اند. تمثیل ها نیز از شگردهای دیگری است که شاعران با بهره گیری از آن، می توانند مفاهیم فکری خود را در کوتاه ترین کلام ثبت و ملموس نمایند. در این رساله نیز سعی شده است نمونه های امثال و حکم و تمثیل را در غزل های بیدل دهلوی که از شاعران طراز اول سبک هندی می باشد، مورد بررسی قرا...