چکیده موضوع این رساله شرح و توضیح مثنوی شهریارنام? عثمان مختاری است که علّامه همایی پس از تلاش فراوان میکروفیلم آن را از موز? بریتانیا دریافت نموده، به چاپ رساندند. برخی از ابیات این منظومه به خاطر افتادگی های فراوان مبهم است و برخی نیز از لحاظ لغوی و نحوی دچار مشکل بودند که در شرح ابیات مشخص شده اند. همچنین تعدادی از اعلام برای اوّلین بار در این منظومه به کار رفته بود که در هیچکدام از فرهنگ های...

رویداد «توحید مصاحف» در عهد عثمان از مسلّمات تاریخی است که به­رغم پذیرش آن از سوی محقّقان اسلامی، از خرده­گیری­ها و عیب­جویی­های مستشرقان مصون نمانده ­است. این گروه با استناد به دلایلی همچون حذف بخش­هایی از قرآن توسّط عثمان، فرمایشی بودن مصحف فراهم­آمده، تردید در اصل وقوع رویداد و مخالفت حضرت ­علی (ع) با این اقدام، به طرح شبهه پرداخته­اند. این نوشتار که به شیوة توصیفی ـ تحلیلی و با رویکرد انتقادی ...

کتاب «کشف المحجوب» تألیف علی بن عثمان هجویری در قرن پنجم است. این کتاب از نخستین آثاری است که در زمینه تصوف به رشته تحریر در آمده و در پاسخ به سوالاتی است که یکی از همشهریان مولف از وی می پرسد. یکی از شیوه های شناخت متون، بررسی آنها از دیدگاه سبک شناسی است. آنچه که در تعریف سبک می توان بدان اشاره نمود آن است که سبک وحدتی است که در آثار کسی به چشم می خورد. این وحدت، منبعث از عوامل یا مختصاتی اس...

جایگاه رفیع و شخصیت والای امام علی(ع) در فرهنگ شیعه و نیاز همیشگی جامعه مسلمین، به خصوص جامعه ما در عصر حاضر، به الگو برداری از روش های سیاست گذاری و حکومت داری امام علی(ع)، ما را بر آن داشت که به بررسی و تبیین یکی از جنبه های زندگی اجتماعی و سیاسی ایشان بپردازیم .در این پروژه نحوه تعامل امام(ع) با مخالفین سیاسی، به طور اخص خلفای ثلاثه و معاویه با تاکید بر نهج البلاغه، با روش توصیفی تحلیلی با م...

مقام و موقعیت زن در طول تاریخ اسلام از مسائل قابل تأمل این مقطع از تاریخ است. در این میان می توان از عایشه دختر ابی بکر به عنوان شخصیتی سیاسی – مذهبی وقایع صدر اسلام نام برد و تأثیر بسزایی در روند حوادث صدر اسلام داشته است و در این پژوهش به این مهم پرداخته خواهد شد. عایشه شخصیتی «وجیهه الملّه » داشت. از طرفی همسر پیامبر(ص) و از سوی دیگر دختر ابوبکر بود، علاوه بر اینها دارای سواد و حافظه قوی بود...

بسیاری از عالمان اسلامی، روایت جمع و تدوین قرآن در زمان ابوبکر و تکمیل آن در زمان عثمان را پذیرفته بودند؛ آن گونه که می توان گفت این نظر قرن ها بی رقیب و به عنوان دیدگاه حاکم و مقبول رواج داشته است. غربیان نیز در ارائه ی تصویری کامل از موضوع جمع قرآن هم رأی نبوده اند. برخی چون جان برتن، با رد تمام روایات جمع ابوبکر و عثمان به دلیل اعتقاد به جعل آنها توسط اصولیان در دوران متأخر، معتقد به جمع قرآ...

یکی از اقدامات عمر تعیین افرادی از صحابة قریش به منظور خلافت بود. وی شش تن از مهاجران را در شورای خلافت قرار داد و اعلام کرد که فقط این افراد شایستگی خلافت رسول الله (ص) را دارند. نکتة درخور توجه و تأمل این است که این افراد، به جز علی (ع)، هم در دوران خلافت عثمان و هم در عهد خلافت علی (ع) تابع خلیفة وقت نبودند و دردسرهای بزرگی برای جانشین رسول خدا (ص) ایجاد می‌‌کردند. در این مقاله با روش تحلیلی...

کتاب چهارجلدی یادداشت‌های صدرالدین عینی بدون شک اثری بسیار باارزش در سطح دایره‌المعارف تاجیکستان در قرن بیستم است. هرچند عمر عینی وفا نکرد و این کتاب طبق برنامۀ او به‌پایان نرسید، بسیاری از صفحات روزگار محنت‌دیدۀ مردم تاجیک در آن ثبت است. کتاب تاریخ انقلاب فکری در بخارا نیز که بنابه وصیت مؤلف جلد پنجم یادداشت‌هاست، روند تاریخ تاجیکستان را از سال‌های ۱۹۰۰م تا انقلاب اک...

در این مقاله جمع‌آوری قرآن از جانب خلفای راشدین از جانب عثمان ابن عفان بیان شده،و راجع به قدیم‌ترین نسخه‌ی قران مجید درآسیای مرکزی اطّلاعات سودمند فراهم آمده است.