تصاویر دینی را می توان یکی از مجاری انتقال مفاهیم اجتماعی و فرهنگی دانست؛ اما متأسفانه همیشه تفاسیر سطحی و کلیاز آن ارائه می شود؛ بر این اساس در این پژوهش سعی بر آن است که اجزا و ساختار تصویر حاملان عرش خداوند در کتاب عجایبالمخلوقات قزوینی بررسی شود. این نقوش هم در متون اسلامی به عنوان حاملان عرش خداوند و هم در متون نجومی به عنوانصورفلکی منطق هالبروج مشاهده می شوند. هدف این پژوهش کشف ارتباط بین...

با مطالعه طیف ستارگان، دمای سطحی، ترکیب شیمیایی جو ستاره، سرعت شعاعی و سرعت چرخش محوری ستاره قابل محاسبه و تخمین می باشد. در این راستا، مطالعه پهن شدگی خطوط طیفی از موارد مهم یاد شده است. این پهن شدگی به دلایل مختلف، از جمله پهن شدگی دوپلری گرمایی، حرکت ماکروسکوپی و آشفتگی پلاسما، چرخش محوری و نظایر آن می باشند. با توجه به پدیده دوپلر، چرخش محوری ستاره موجب پهن شدگی خطوط طیفی آن می شود. میزان پ...

از دیدگاه کلی شهر را از لحاظ کالبدی می توان همچون ترکیبی از حجم های ساختمانی و فضاهای باز تلقی کرد. آنچه که به عنوان سیمای شهر می شناسیم در حجم های ساختمانی تجسم می یابد و فضاهای باز هم عرصه های عمومی و نیمه عمومی شهر هستند. موضوع فضاهای ساخته شده در شهر از جمله مباحث پرجاذبه ای است که اهمیت آن به جهت رابطه ای است که با ساخت اجتماعی، تولید کیفیت انسانی– عاطفی در جامعه، بیان زندگی فعال مردم، فعا...

شهر بسطام نگینی در ایالت کومش؛ که با دارا بودن سبقه غنی تاریخی و عرفانی به یکی از قطبهای گردشگری کشور تبدیل شده است. این شهر هرساله بخاطر وجود فضاهای فاخر معماری(مجموعه تاریخی بسطام، دیوار ارک و ...) و همچنین مزار بایزید بسطامی عارف بزرگ قرن 2و3 ه.ق، پذیرای خیل عظیمی از گردشگران داخلی و خارجی میباشد. اما هم اکنون علی رغم وجود تمام این قابلیتها، یک گسست و فاصله(گپ) زمانی و مکانی در بین این بافت ...

در سال های اخیر شاهد رواج نورپردازی نماهای مسکونی در سطح شهر تهران هستیم. این نورپردازی ها به دلیل نبود قوانین هدایت کننده و همچنین عدم آگاهی و شناخت عموم از ماهیت هنری نورپردازی، به شیوه های سلیقه ای انجام می شوند که باعث ایجاد اغتشاش بصری در منظر شبانۀ شهر تهران شده است. این مسئله لزوم وجود مقرراتی در جهت کنترل این روند را آشکار می سازد. برای تبیین قوانین سامان دهنده نیاز است تا شناختی علمی ا...

ایرانیان در گذشته، مانند بیشتر اقوام، خورشید و اختران را با تأمل و اندیشه می‌نگریستند. به این علت، دربارۀ آسمان ـ که بخشی از فرهنگ و اساطیررا تشکیل می‌دهد ـ باورها و تفکراتی به ادبیات راه پیدا کرد و ادیبان فارسی‌زبان کم‌وبیش با علم نجوم آشنا شدند و اصطلاحات و تعبیرهای این دانش را وارد شعر و نثر کردند، تا جایی که نام ستارگان، سیارات، صورت‌های فلکی، ... وگرایش‌های ذهنی عامه دربارۀ آنها، سراسر ادب...

همچنان که دقت طول ها و زوایای مشاهده شده از عوامل اصلی دقت نهایی یک کار در نقشه­ برداری می­ باشد، توجیه شبکه نیز نقش عمده­ ای را در این میان ایفا می کند. توجیه شبکه نسبت به شمال واقعی، کار ساده­ای بوده دارای مزایای بسیار است. اگر این عمل (توجیه شبکه) با مشاهدات نجومی صورت گیرد، میبایست نقشه ­بردار از تمام منابع خطای موجود در توجیه شبکه آگاهی داشته و این مطلب را درک کند که هر قدر هم طول ها و زوا...

در شماره 4 مجله سپهر اشاره ای به وضع زمین در فضا کردیم و مطالبی هر چند مختصر درباره وسعت جهان و مقیاسه ای نجومی به رشته تحریر درآوردیم، از آن تاریخ تاکنون یک تحول بزرگی در بسط اطلاعات عمومی جغرافیایی و نجومی در جمهوری اسلامی ایران به وجود آمده که بی مناسبت نیست بحث این شماره را برای اطلاع خوانندگان جوان و علاقه ­مند به موضوع آن تحول بزرگ اختصاص دهیم و آن تاسیس آسمان­ نمای تهران است که در 27 ارد...

منظور از جغرافیای ریاضی بخشی از آثار نجومی است که موضوع آن تحدید و توصیف بخش آباد زمین، روش تقسیم آن براساس عرض جغرافیایی و چگونگی پدیداری آسمان در عرض‌های جغرافیایی مختلفِ آن است. این بخش در مجسطی در فصل پایانی مقالۀ اول و در مقالۀ دوم آمده است و مطالب آن در قالب محاسبات ریاضی و بر پایۀ هندسۀ کره، تدوین شده‌اند. در آثار نجومی دورۀ اسلامی، حسب تقسیم آنها به زیج‌ها و کتاب‌های هیئت، این بخش را ذیل...