در اندیشه ورزی دیرپای فلسفی و اجتماعی، آرمان عدالت خواهی همواره جایگاهی برجسته داشته است، (تاریخچه) اما این آرمان در هر دو روایت هستی شناختی و هنجاری با ناسازنمایی روبه رو است؛ (مسئله) گرهی که روشمند به چالش کشیده نشده است. (پیشینه) پرسش اصلی مقاله این است که انقلاب اسلامی به آرمان عدالت خواهی در دو روایت هستی شناختی و هنجاری چه پاسخی می دهد؟ (سؤال) الگوپردازی آرمان عدالت اجتماعی در انقلاب اسلا...

در این پژوهش پس از مروری بر سیر روایت شناسی ساخت گرا، به پیشینه مطالعه ادبی یشت ها و پژوهش های شاخصی که با رویکرد روایت شناختی به داستان های ایرانی پرداخته اند، می پردازیم. بنیان نظری این تحقیق بر ترکیبی از نظریه های ساختارگرای موجود درخصوص وجوه گوناگون روایت و شیوه های روایتگری استوار است تا با برداشتن گام نخستین و ارائه کلیات، مسیر برای پژوهش های آینده هموار شود. پرسش های این تحقیق عبارت اند ...

بیان تجربه ها و آموزه¬های عرفانی از طریق متون روایی نمادین، پیشینه ای طولانی دارد. متونی از این دست به دلیل بهره¬گیری از ابزاری کارآمد جهت انتقال مخاطب از حقیقت به عینیت و هدایت ذهن «روایت-گیر» در سیری استعلایی، موجبات استحالة وی را در جهت انفکاک از من تجربی و دست یافتن به جهانی آرمانی فراهم می¬آورد. در این میان «رسالة الطیر غزالی» و«منطق الطیر عطار» حکایت¬هایی تمام عیار و با پردازشی ماهرانه هس...

جستار حاضر، قصص قرآنی را از دیدگاه روایت شناسی بررسی می کند. فرضیه این پژوهش مبنی بر این است که میان قصص قرآنی و روایت شناسی رابطه ای وجود ندارد. در ادامه به پیشینه مطالعه ادبی قرآن و کتاب مقدس اشاره می شود. در پیکره اصلی مقاله، تبارشناسی واژگان قصص قرآنی مشاهده می شود. آن گاه، مؤلفه های روایت شناسی، یعنی سطوح داستان و متن معرفی و این مؤلفه ها در قصص قرآنی به کار گرفته، سپس، نمونه هایی از داستا...

هدف این مقاله، مطالعه و بررسی زبان شناختی دیدگاه در روایت «روز اول قبر» (1344) نوشته صادق چوبک بر اساس مدل پیشنهادی سیمپسون1 1993م. است. راوی از نوع سوم شخصِ بازتابگر است که افکار، عقاید و احساساتِ شخصیت اول داستان را شرح می دهد. در این داستان از کلام نقل قول آزاد برای بیان حالات و عقاید شخصیت ها استفاده شده است. بر اساس محور دوم تقسیم بندی سیمپسون، وجهیت2 غالب در متن مثبت است که نشان دهنده دیدگا...

محمد حسن یعقوبیان[1] نظریه رؤیای رسولانه با روشی پدیدار شناختی و روایت شناختی بر آن است که پیامبر نه مخبر و مخاطب که به سان روایت گری است که راوی رؤیاهای خود است و قرآن به عنوان حاصل آن، خواب نامه‌ای است که بیش از تفسیر و مفسر، نیازمند تعبیر و معبر است. و بر این ادعا به برخی از ادله نقلی ...

این مقاله، کتاب ساختار داستانی حکایت های عرفانی را از دیدگاه رهیافت روایت شناختی بررسی و نقد می کند. ابتدا به سنت تبدیل رساله های دانشگاهی به کتاب اشاره می شود که در سالیان گذشته رشد فزاینده و البته پذیرفتنی داشته است. سپس، از سازگان کتاب که در نه فصل تنظیم شده، ذکر به میان می آید و آنگاه، هر فصل و به ویژه مباحث مربوط به دستور زبان روایت، به تفصیل مرور و بررسی می شود. از آن جمله است مباحث مربوط...

بیان تجربه ها و آموزه های عرفانی از طریق متون روایی نمادین، پیشینه ای طولانی دارد. متونی از این دست به دلیل بهره گیری از ابزاری کارآمد جهت انتقال مخاطب از حقیقت به عینیت و هدایت ذهن «روایت-گیر» در سیری استعلایی، موجبات استحاله وی را در جهت انفکاک از من تجربی و دست یافتن به جهانی آرمانی فراهم می آورد. در این میان «رساله الطیر غزالی» و«منطق الطیر عطار» حکایت هایی تمام عیار و با پردازشی ماهرانه هس...

چگونه زمانِ گریزان، ناملموس و پنهان را در روایت داستانی تجربه ‏می‏کنیم؟ در این مقاله، از منظر معنی‌شناسی شناختی، شیوۀ مفهوم‌سازی زمان در قلمروی زبان‌شناسایی‌ می‌گردد و پس از بازتعریف روایت از نگاه متمایز شناختی و آگاهی از نقش زمان در روایت داستانی، سازوکار عنصر زمان در رمان چشم‌هایش از بزرگ علوی مورد مطالعه قرار‌ می‌گیرد. در بین جنبه‌های گوناگون زمان در روایت، در این اثر، ساختار زمان براساس روید...