نظریۀ توالد ذاتی شهید سیدمحمدباقر صدر، نظریه‎ای بدیع در معرفت‎شناسی است که مدعی است قضایای یقینی، تنها بدیهیات و قضایای برآمده از آنان با قیاس برهانی نیستند، بلکه «نتیجۀ حاصل از دلیل استقرایی» نیز بر اساس حساب احتمالات طی دو مرحلۀ توالد موضوعی و توالد ذاتی، مورد یقین واقع می‌شود. ازآنجاکه شهید صدر معتقد است بیشتر معارف بشری از همین طریق حاصل می‎آیند، این روش معرفتی را در حوزه‎های مختلف ...

مبناگرایی به عنوان دیدگاهی توجیه نگر، به توجیه ساختار معرفت می پردازد. براین اساس می توان گفت که مبناگرایی رویکردی است معرفتی که به توجیه باورهای استنتاجی می پردازد. راسل درتجربه گرایی خویش،به ارائه مبناگرایی می پردازد. علامه طباطبائی در مبحث بدیهیات به این رویکرد می پردازد.

پیشرفت و توسعه در علم و فناوری منوط به تربیت نیروی انسانی مؤثر و کارآمد است. کتاب درسی مهم ترین منبع رشد و یادگیری افراد در دوران آموزشی است؛ لذا تدوین جامع و متناسب با معیارهای اساسی و مورد نیاز فراگیران امری ضروری تلقی می شود. نگرانی عمده در تدوین کتاب های درسی، فقدان روشی علمی در طراحی کتاب با کیفیت است. بررسی مطالعات دانشمندان نشان می دهد که تلاش آن ها در شناسایی معیارهای تدوین کتاب درسی صر...

حضور موفقیت آمیز بسیاری ازکشورهای توسعه یافته و در حال توسعه در عرصه رقابت جهانی منوط به این است که بتوانند با استفاده از سیستم های تولیدی خاص صنایع خود را مورد حمایت قرار دهند. لازمه انجام چنین کاری شناخت کافی ازعناصر و روابط موجود در سیستم تولیدی مورد نظرمی باشد. دخالت عامل انسانی درسیستم های پیچیده تولیدی و اجتماعی و گستردگی آن موجب گردیده تا شناسائی اجزا و تعیین تقدم و تاخر روابط بین عناصر ...

یکی از نظریه­‌های توجیه معرفت که از دیرینه­ای بلند برخوردار است، مبناگرایی حداکثری است. بیشتر فیلسوفان سنتی، از افلاطون و ارسطو در یونان تا فیلسوفان مسلمان و عقل‌گرایان و تجربه‌گرایان کلاسیک دوران جدید و شماری از فیلسوفان معاصر، آن را پذیرفته­اند. ملاصدرا نیز در معرفت‌شناسی دیدگاهی مبناگرایانه دارد. البته نباید این نکته را فراموش کرد که مبناگرایی در معرفت‌شناسی غربی بر اساس تمرکز بر علم حصولی ت...

کیث لرر، با تفکیک مبناگروی خطاناپذیر و خطاپذیر از یکدیگر، سه نقد عمده بر مبناگروی سنتی خطاناپذیر دارد. وی در نقد اول بر آن است که تنها تعداد بسیار اندکی از باورهای پایه وجود دارند و این تعداد محدود نمی تواند بمثابه پایة نظام معرفت بشری قرار گیرد. وی در نقد دوم بر نحوة ابتنای باورهای غیرپایه بر باورهای پایه اشکال می کند و، در نهایت، مهم ترین دلیل مبناگرایان بر لزوم پذیرش این دیدگاه در توجیه معرف...

حضور موفقیت آمیز بسیاری ازکشورهای توسعه یافته و در حال توسعه در عرصه رقابت جهانی منوط به این است که بتوانند با استفاده از سیستم‌های تولیدی خاص صنایع خود را مورد حمایت قرار دهند. لازمه انجام چنین کاری شناخت کافی ازعناصر و روابط موجود در سیستم تولیدی مورد نظرمی باشد. دخالت عامل انسانی درسیستم‌های پیچیده تولیدی و اجتماعی و گستردگی آن موجب گردیده تا شناسائی اجزا و تعیین تقدم و تاخر روابط بین عن...

در میان فلاسفه، مشهور است که اصل حسن و قبح عقلی، امری مشهور و از آرای محموده است و اعتباری جز بنای عقلا ندارد؛ و از این رو، در جدل قابل استفاده است. اما به نظر می رسد این اصل، یکی از یقینیات است و در برهان قابل استفاده می باشد. در این مقاله ابتدا دیدگاه مشهور فلاسفه نقد شده و نیز توجیهات مربوط به این دیدگاه ناصواب ذکر شده است. در مرحلۀ بعد، دو دیدگاه معاصر دربارۀ معیار حسن و قبح عقلی، بررسی شده...

از مباحث مهمّی که از آغاز پیدایش دین در باب دین شناسی مطرح بوده، روش کشف معارف دینی است. یکی از روش هایی که در این باره مورد توجه قرار گرفته روشی است که دین شناس سترگ و اندیشمند توانا حضرت آیت الله میرزا مهدی اصفهانی ارائه کرده است. بر اساس این روش معارف دینی به ویژه معارف مربوط به خدا شناسی یک امر فطری بوده و پس از تقوا و عبادت در پرتو نور عقلی که خارج از حوزه وجود انسان است مکشوف می گردد؛ اما ...