استدلال زبان خصوصی از مهم ترین مباحث دورة دوم فلسفی ویتگنشتاین به شمار می رود. آنچه در این باب اهمیّت دارد، این مسئله است که آیا انسان می تواند در خلوتگاه خود، زبانی اختصاصی ایجاد نماید که الفاظ آن تنها برای خود او معنادار باشد؟ ویتگنشتاین با ارجاع به فقدان شرط معناداری هویّات درونی و احساسات و نیز با ردّ خصوصی بودن الفاظ و عبارات و بیان توهّمی بودن آن، مدّعی است که چنین زبانی قابل تصوّر نیست، چراکه ...

مقاله ی حاضر در پی کاوش نسبت زبان و زندگی در جامعه ی معاصر ایران است. تلقی متبوع این مکتوب از زبان و زندگی بر فلسفه ی «ویتگنشتاین متأخر» و «هایدگر متقدم» متکی است. پس از معرفی ریشه های فلسفی، معادل جامعه شناختی آن ها نزد متفکران جامعه شناسی معاصر برای تمهید کارپایه ی مفهومی مورد بررسی قرار گرفته است. بر این اساس گفتمان مدنظر «فوکوی» دیرینه شناس و وجه جامعه شناختی آن نزد «لاکلاو» و «موفه» به مثا...

هدف: تحلیل نمونه زبانی (LSA: Language Sample Analysis) یکی از بهترین شیوه های ارزیابی زبان و میانگین طول گفته ((MLU: Mean Length of Utterance یکی از پرکاربرد ترین شیوه ها برای تحلیل نمونه زبانی در کودکان است. نمونه گیری از گفتار خودانگیخته به منظور تعیین MLU مستلزم صرف زمان زیادی است و در حال حاضر مشخص نیست که چه تعداد گفته از نمونه گفتار خودانگیخته کودکان فارسی زبان نماینده توانایی آن ها در تک...

مدّعای اصلی مقالة حاضر آن است که ویتگنشتاین، بازی زبانی دین را نه ردّ کرده و نه تأیید؛ بلکه تنها گفته است چنین بازی زبانی­ای وجود دارد، که پیش­فرض­ها و حدّ و مرزهایی دارد. در دیدگاه متأخر ویتگنشتاین، طرح پرسش­هایی از این دست که آیا خدا واقعاً وجود دارد، بر پایة دستور زبان دینی غلطی استوار شده­اند؛ زیرا بیرون از شاکلة مفهومی­ای که پذیرفته­ایم، نمی­توانیم بپرسیم که آیا خدا واقعاً وجود دارد یا نه. مؤمن...

تصمیمات افراد تا حد زیادی به پیش بینی که آنها از اقدامات و تصمیمات دیگران به عمل می آورند بستگی دارد. این پیش بینی امروزه به کمک فنون و قواعد منطقی و ریاضی با دقت نسبتا مطلوبی میسر گشته است و نظریه بازی به عنوان مهم ترین ابزار در این زمینه مطرح شده است. در واقع، نظریة بازی یکی از شاخه های «نظریة انتخاب عاقلانه» است که انتخاب ها و اعمال اشخاصی را که از این امر آگاهند که تصمیم هر یک بر دیگری تأثی...

بعد از ظهور نیما و پیدایش شعر نو فارسی و تثبیت این نوع ادبی جدید، جریان های مختلفی در شعر نو فارسی شروع شد. یکی از این جریان ها، «شعر زبان محور» است. این جریان شعری با تأکید بر اهمیّت زبان در شعر، بازی های زبانی و رفتارهای زبانی، توانایی های زبان را کانون توجّه خود قرار می دهد. این پژوهش به شیوۀ توصیفی-تحلیلی با بهره گیری از نظریه های ادبی به ویژه نظریات وینگنشتاین به بیان نقش و اهمیّت زبان در شعر...

پیش از دهۀ هفتاد، جهان تئوری فیلم در اختیار تئوری های فیلم تجویزی، جهان شمول گرا، و دگماتیستی بود. این تئوری ها خود مبتنی بر کلان روایت های مارکسیستی و لیبرال بودند. از سال 1970 م به این سو، تئوری فیلم وارد دوران بحران فزایندۀ اعتبار شد؛ یعنی از یک سو، تئوری های گذشتۀ فیلم اعتبار خود را از دست دادند و از سوی دیگر، فرایندی از تولید و بازتولید تئوری های خرد فیلم، با دامنۀ اثر کم و طول عمر کوتاه م...

ویتگنشتاین درباره‌ی ماهیت معنا و سرشت زبان دو نظریه دارد: دیدگاه نخست، معنا را با مسمای الفاظ و کارکرد زبان را با تسمیه یکی می‌داند و دیدگاه دوم، معنای الفاظ را با کاربرد آن‌ها پیوند می‌زند. زبان فعالیتی اجتماعی و شبیه شرکت در بازی است که برای فهم معانی و قواعد آن، باید در آن بازی زبانی زیست. بازی‌های زبانی هیچ اشتراکی با یکدیگر ندارند و قواعد آن‌ها نیز مختص به خود آن‌هاست. دیدگاه ویتگن...