قرآن کریم گنجینه ای از معانی است که هرگز پایان نمی پذیرد. این کتاب آسمانی بیش از چهارده قرن مورد توجّه مسلمانان مخصوصاً دانشمندان اسلامی و حتّی غیر اسلامی قرار گرفته است و در مورد هر یک از علوم آن کتاب های متعدّدی توسط دانشمندان سرآمد به رشته تحریر در آمده و در طول این مدّت صدها تفسیر برآن نوشته شده است. یکی از ابزارهای مهم برای درک معنا ومفهوم کلام خداوند، شناخت اعراب کلمات آن است. اعراب واژه های ...

در دنیای باستان، موقعیت جغرافیایی ایران و اهمیت بازرگانی آن، ارتباط پارسیان را با اقوام مختلف موجب شد. به همین علت، ایران را گذرگاه حوادث یا چهارراه حوادث گفته اند و در تمدن­های باستان، هرگونه رخدادی از سرزمین ایران  می گذشت. از ابعاد سیاسی و اقتصادی و فرهنگی، سرزمین ایران هم از دیگر تمدن ها تاثیر پذیرفته و هم تاثیرات عمیقی بر تمدن های دیگر گذاشته است؛ به طوری که تا عصر حاضر نیز، نشانه های این ...

چکیده چیرگی و سرآمدی ایرانیان بر بخش بزرگی از جهان باستان آن روز، استقرار و آرامشی پدید آورد که در سایه آن، مردمان توانستند به فرهنگ سازی و گسترش روابط انسانی در میان خویش بپردازند. در عصر ساسانیان، در نتیجه نفوذ سیاسی و دینی گسترده ایران؛ به ویژه در دو منطقه حیره و یمن، اعراب به تدریج تأثیرات کلانی را از تمدّن ایرانی به دست آوردند. به دنبال گسترش اسلام و فتح ایران توسّط اعراب مسلمان، آداب و فرهن...

بیشاپور و کازرون به همراه هم توانستند یکس از مهمترین کوره های ولایت فارس را به و جود بیاورند که در اواخر حکومت ساسانی و همزمان با ورود اعراب در بطن جریانات سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی قرار گرفتند.در اواخر حکومت ساسانی طرفدار حکومت مرکزی بودند و به همین خاطر اعراب در این شهر با مقاومت سرسختانه مردم روبرو شدند.از نظر اقتصادی و فرهنگی نیز این دو شهر در جایگاه ویژه ای قرار داشتند که در پایان ن...

فتح ایران به دست اعراب مسلمان یکی از رخدادهای عظیم تاریخی به شمار می‌آید که پیامدهای گسترده‌ای به دنبال داشت. علاوه بر تحولاتی که در کل ایران به‌طور یکپارچه رخ نمود دگرگونی‌هایی هم در سطوح محلی و منطقه‌ای پدید آمد. پژوهش حاضر به چگونگی فتح اصفهان به دست اعراب مسلمان و پیامدهای فرهنگی و اجتماعی آن بر پایۀ نوشته‌های تاریخ‌نگاران و جغرافی‌دانان مسلمان در سده‌های نخست هجری اختصاص دارد. تلاش ما بر آ...

زمینه‌های نخستین موج مهاجرت اعراب به ایران را باید در ارتباط با دو مقطع متقدم تاریخ اسلام، یعنی عصر خلفای راشدین و دوره اموی، بررسی کرد. با ظهور اسلام و آغاز فتوحات، مهاجرت اعراب مسلمان به ایران شکل منسجم و منظمی یافت و پس از پایان‌ جنگ‌ها، کشمکش‌ها و فتوحات آغازین، اعراب با هدف حفظ مناطق نوگشوده و پشتیبانی از ادامه فتوحات، اقدام به تأسیس پایگاه‌های نظامی در این مناطق کردند. به نظر می رسد این پ...

با ورود اعراب مسلمان به ایران و انقراضِ اشرافِ درجه اوّلِ ساسانی، دهقانان به عنوان حکّامِ محلی و کدخدایانِ روستاها ادارۀ بخش مهمی از جامعۀ ایران را به دست گرفتند. و از آنجا که آنان امیدی به بازگشتِ نظامِ قدیمیِ ساسانی نداشتند، تصمیم به برقراریِ ارتباط با نیروهای اسلامی گرفتند. اعراب مسلمان نیز که در ابتدا از دهقانان برای نظارت بر کشور یاری طلبیده بودند، با حکّامِ محلی صلح کردند و به آنان مسئولیتی را که در د...

یکی از دانش‏هایی که با قرآن کریم ارتباطی تنگاتنگ دارد، علم نحو است؛ زیرا هر‏چند خود از قرآن برخاسته است، عامل اصلی برای درک مفاهیم و تفسیر آن محسوب می‏شود. از‏میان شاخه‏های این علم، اعراب قرآن از جایگاهی ویژه برخوردار است؛ چون اگر نحو را ستون استوار دانش‏های قرآنی بدانیم، اعراب قرآن خلاصۀ آن به‏شمار می‏رود؛ به همین دلیل، از زمان‏های گذشته تاکنون، بزرگ‏ترین عالمان در این عرصه گام نهاده و با خلق ...

چکیده ندارد.

اصفهان در قبل و بعد از اسلام همواره نظاره گر تحولات مهم سیاسی، نظامی و اجتماعی بوده است. با حمله اعراب به ایران، شهرهای این سرزمین از جمله اصفهان از ابعاد ساختار شهری، ترکیب و بافت جمعیتی و نظام مالیاتی دچار تغییر چشم گیری شد. اصفهان در ابتدای عصر اسلامی، مانند بسیاری از سایر شهرهای ایران با اهمیّتی کمتر نسبت به دوره قبل به حیات شهری خود ادامه داد. گذشت زمان و آشنایی حاکمان جدید اسلامی با شهرهای...