هدف از ایجاد آشنایی­زدایی که معمولاً از طریق هنجارگریزی و همراه با برجسته­سازی گفتار عادی در کلام صورت می­گیرد، جلب توجه مخاطب به موضوع است. آشنایی­زدایی روند عادی و مورد انتظار کلام را که جان و هیجانی ندارد و مخاطب را برنمی­انگیـزد، برهم می زند و آن را تازه و برجسـته می­کند و با نمایان ساختن دلالت­های پنهان کلمات، خالق اثر ادبی را در بیان عواطف و تجربه­های ادبی­اش کاراتـر می سازد. یکی از شیوه­ه...

حماسه های ملی ایران و در راس آن ها شاهنامه، سرگذشت پر فراز و نشیب ایران است در اندیشه ایرانی،آن گونه که بوده است یا آن گونه که ایرانی می پنداشته که بوده است یا می خواسته که بوده باشد. چنین آثار سترگی بایسته است که از هر دیدگاه و جنبه ای مورد بررسی قرار بگیرند. یکی از این جنبه ها، بررسی محتوایی این آثار از منظر انواع ادبی(literary genres ) یا به قول قدما اغراض شعری است. حماسه اگر چه خود یک نوع م...

بسیاری از راویان تاریخ‌های کلاسیک فارسی سعی می‌کنند به صورت خودافشایی یا غیرمستقیم، عینیت‌گرایی یا بی‌طرفی خود را با مخاطب در میان بگذارند؛ از میان این مورخان، «مؤلف‌ـ راویِ» سلجوقنامه با وجود سال‌ها خدمت در دربار و معلمی دو تن از شاهان سلجوقی، آشکارا در درون متن چنین ادعایی نمی‌کند، ولی با ارجاع به نشانگان متنی می‌توان به شکل‌هایی از تکاپوی غیرمستقیم وی دست یافت که سعی می‌کند روایت خود را درست،...

برنامه‌سازان تلویزیونی از طریق تصویر و صدا، معنایی غالب را به مثابه پیام اصلی برای مخاطب ارسال می‌کنند اما پیام‌های دریافتی نهایی همان‌هایی هستند که بیننده ادراک نموده است. بررسی فرآیند چگونگی ادراک مخاطب از برنامه‌های تلویزیونی به مثابه متن و استفاده آن در زندگی روزمره در قالب نظریه تحلیل ادراک نشان می‌دهد که مخاطب در مقابل رسانه تنها نیست بلکه بوسیله دایره‌ای از روابط اجتماعی احاطه ش...

در این نوشته قصد داریم کارکرد، انواع و جایگاه گفت‏وگو را در رمان آواز کشتگان بررسى کنیم. این رمان رئالیستى در ترسیم اوضاع سیاسى- اجتماعى عصر خود و مخلد کردن مشقت‏هاى مبارزات سیاسى یک نسل اهمیت خاصى دارد. در این رمان، گفت‏وگو هم به عنوان یکى از مهم‏ترین عناصر داستان و هم به عنوان یکى از سازه‏هاى ساختار رمان و هم به عنوان یکى از راه‏هاى خلق و معرفى شخصیت‏ها نقش و کارکرد خاصى دارد. براهنى از انواع...

ادبیات کودک و نوجوان که از حوزه های جدید در ادبیات معاصر و مدرن است، به یکی از مهم ترین مراحل زندگی بشر می پردازد. از آن جا که کودکان کتابی را دوست دارند که آن ها و علائقشان را در مرکز توجه قرار دهد، نقد خواننده محور از مناسب ترین انواع نقد جهت بررسی ادبیات کودک و نوجوان است. آیدن چمبرز، نظریه ی نقدی خواننده ی نهفته را در ادبیات کودک ارائه داد؛ تمام تلاش او آن بود که شیوه ای را عرضه دارد که بر ...

به اذعان بسیاری از محققان و حتی پدیدآورندگان روایت های کودکانه، اغلب ادبیات کودک یکسویه و دیکته ای است. کودکان نه تنها نقشی در تولید آثار کودکانه ندارند، حتی جایگاه مخاطب بودگی آن ها هم در مقام کودک مفروض نیست. در این روایت ها همیشه سایه ای بلند و بزرگ در مقام «نویسنده/ راوی» وجود دارد که مدام تجویز می کند. دامنۀ این سایه، گاه در قالب شخصیت قدرتمند و زورگوی قصه نیز تداوم می یابد و در مقابل شخصی...

مولانا اهل استدلال بوده و در مثنوی از انواع استدلال بهره برده است. البته استدلال موردنظر مولانا، بیشتر استدلالی است که در جهت فهم مطلب به مخاطب است تا اثبات ادعا. استدلال های تفهیمی که بیشتر در موضوع های اخلاقی خودنمایی می کنند، شامل انواعی چون عقلی، نقلی، عقلی و نقلی است. مولانا در استدلال های عقلی ـ آنچنان که روش معهود و واعظان منبری است ـ بیشتر به تمثیل و تشبیه، و در استدلال های نقلی به قرآن...