بافت‌های تاریخی به‌واسطه ویژگی‌های باارزش خود از سایر بافت‌های شهری متمایز هستند؛ اما اغلب به دلیل عدم انطباق با سرعت تغییر نیازهای ساکنین وارد فرایند «فرسودگی» می‌شوند. همین امر لزوم برنامه‌ریزی و حفاظت را در بافت‌های تاریخی تائید می‌کند. سؤال مطرح در این پژوهش آن است که چگونه می‌توان رویکردی مناسب برای مداخله هدفمند و تحقق پایداری در بافت‌های تاریخی اتخاذ نمود؟ پاسخ به این پرسش دو مرحله دارد:...

      الگوی ساخت کالبدی را می‌توان ساده‌ترین راه در راستای دست‌یابی به شکل‌گیری همبستگی اجتماعی دانست. بی‌تردید کیفیت کالبدی شهر در میزان و چگونگی برقراری روابط اثرگذار خواهد بود؛ به عبارت دیگر، روابط اجتماعی موجود در شهر، روح محله را زنده می‌سازد و بدون شک، کمیت و کیفیت آن، در گرو سلامت کالبد محله خواهد بود. تعاملات اجتماعی موجود درمحله ها در مقایسه با سایر شبکه‌های اجتماعی، موثرترین عاملی است...

الحاق و ادغام روستا به شهر یکی از نتایج خزش شهری است که آثار اجتماعی، اقتصادی و کالبدی گوناگون مطلوب یا نامطلوب را بر عرصه‌های روستایی ادغام‌شده در شهر برجای می‌گذارد.شهر شاهد شهر در شهرستان شهریار در سالیان اخیر در ابعاد مختلف کالبدی،اقتصادی،اجتماعی گسترش یافته است. توجه به جوانب مختلف خزش شهری و الحاق و ادغام روستا به شهر می‌تواند در ترسیم چشم‌انداز دقیق‌تری از توسعة فیزیکی آتی شهر مؤثر واقع ...

رشد و گسترش کالبدی شهر فرآیندی است که بر تمام نظامات و ساختارهای شهر به طور مستقیم یا غیرمستقیم تأثیر می­گذارد. به همین دلیل چنانچه این فرآیند جریان درستی را طی نکند، اثرات نامطلوب بسیاری بر شهر و اجزای آن بر جای می­گذارد. رشد و گسترش پراکنده یکی از اَشکال رشد شهر است، که بر اثر عوامل متعددی چون کمبود برنامه­های مدیریت رشد شهری و فقدان قوانین واحد و جامع در مورد نظارت و کنترل رشد شهری، موجب دست­...

هر پدیده‌ای در فضا و مکان اتفاق می‌افتد و متناسب با وضعیتش بر آن تأثیر می‌گذارد. صنعت و توسعۀ صنعتی نیز از این امر مستثنا نیست و به‌عنوان فعالیت پایۀ اقتصادی، با تأثیرگذاری بر سیاست‌های کلان ملی متفاوت و تأثیرپذیری از آن­ها، دگرگونی‌ها و تحولات عمیق ساختاری را ایجاد کرده و اشکال خاص ساختار فضایی-کالبدی را در شهرها به نمایش گذاشته است. هر راهبرد صنعتی، به نوعی آرایش فضا منجر می‌شود. بدون درک درس...

در دنیای امروز ابزارها و تکنیک­های برنامه­ریزی شهری پیشرفت بسیار زیادی داشته­اند؛ لذا، نظریه‌پردازان برنامه­ریزی شهری از مدل­های مختلفی جهت سنجش رشد و توسعه کلانشهرها استفاده می کنند. در پژوهش حاضر که از نوع توصیفی- تحلیلی می باشد، محققین با استفاده از روش­های کمی تراکم جمعیت، اندازه متروپل، مدل آنتروپی و مدل هلدرن، با هدف شناخت الگوی توسعه فضایی کلانشهر مشهد، پرداخته­اند. نتایج به دست آمده نشا...

تناقضات اجتماعی، تضادها و محرومیت‌ها منجر به بروز انحرافاتی در جامعه شده‌اند، مقاله‌ی حاضر با شناسایی این مؤلفه‌ها و عوامل مؤثر بر ویژگی‌های اجتماعی و تأثیر آن در پیشگیری از جرم (سرقت و مواد مخدر)، به بررسی آن در منطقه‌ی سه شهرساری در استان مازندران می‌پردازد. با توجه به واکاوی ادبیات نظری ارتباط مؤلفه‌های کالبدی (روابط اجتماعی، انسجام اجتماعی، اعتماد اجتماعی، مشارکت اجتماعی و تعلق مکانی) با پی...

این پژوهش به بررسی رابطه میان هویت کالبدی شهر با استفاده از الگوی مطرح انسان‌شناسی بدن می‌­پردازد تا راهی برای فهم معنای شهر در انسان­‌شناسی شهری باشد. با در نظر گرفتن هویت منسجم­ تهران در گذشته جامعه مورد پژوهش میدان امام خمینی (توپخانه) شهر تهران انتخاب و این پرسش‌­ها مطرح شد که تهران ”بی­هویت“ کنونی چگونه اداره می­‌شود؟ آیا بی‌هویتی تهران موقعیتی درونی­‌شده و تغییرناپذیر است یا امکان بازگشت ...

آذربایجان از دو قرن پیش به دو بخش تقسیم شد. بخش شمالی آن پس از الحاق به روسیه، شوروی و در نهایت جمهوری آذربایجان دچار دگرگونی های زیادی گشت. علیرغم تمام مشترکات طبیعی و انسانی این منطقه، تفاوت های ساختاری سیاسی و اقتصادی دولت های دو سوی مرز باعث تغییر در ساختار و کالبد سکونتگاه های واقع در شمال و جنوب رودخانه ارس شده است. این پژوهش به بررسی نقش ایدئولوژی و نظام های برنامه ریزی بر ساختار کالبدی-...

رشد و گسترش شهرها حاصل تأثیرات و تغییرات متقابل عوامل و عناصر مختلف اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و کالبدی است که شهرها آن را در تعامل با محیط بیرونی و در کنش با جنبه های درونی به دست می آورند. نقش مرکزیت منطقه ای و خدماتی شهر شیراز در جنوب کشور و وجود ساختارهای مختلف به تشدید مهاجرت ها و افزایش شتابان جمعیت شهرنشین انجامیده و باعث عدم انسجام کالبدی و عملکردی شهر، شکل گیری معضلات اجتماعی – ا...