سخن از هویت و حقیقت انسان در حکمت متعالیه رنگ و بوی تازه‌ای به خود می‌گیرد. ملاصدرا با تکیه بر نظریه‌ها و مبانی ویژه خود از جمله اصالت وجود، حرکت جوهری و حدوث جسمانی و بقای روحانی نفس، که حکیمان پیش از وی به آنها راه نبرده بودند، مباحثی را درباره انسان به میان آورد که خاستگاه نوآوری‌هایی در نظام فلسفی او شد. از جمله مهم‌ترین این نوآوری‌ها باید به مسألة حد ناپذیری ماهیت انسان اشاره کرد. صدرالمت...

ملاصدرا کمال نفس را در شدت وجود و قوت مدرکات می­داند. از حیث وجودی، نفس قابلیت رسیدن به تمام مراتب امکانی وجود را دارد. بر همین مبنا وی مراتب نفس را به نفس نباتی، نفس حیوانی، انسان نفسانی و انسان مَلکی یا شیطانی تقسیم می­کند. نفس از حیث مدرکات نیز دارای سه مرتبه طبیعی، نفسی و عقلانی است که بر اساس ادراک مخلوقات در عوالم سه­گانه طبیعت، مثال و مجردات شکل می­یابند. در آخرت، انسان طبیعی در زمرة اصحا...

در بهشت از دست رفته ارجاعات فراوانی به شرق وجود دارد. شرق در چارچوب زمانی- مکانی فراگیر این اثر - در «جغرافیای تخیلی» آن - جایگاه ویژه ای دارد. این مقاله به بررسی گفتمان شرق شناسانه در شاهکار جان میلتون می پردازد. نویسندگان برآنند که این گفتمان را باید در رویکرد اساساً مذهبی و ضد سلطنتی شاعر بازجست. همعنان کردن شرق با شرّ و منش شیطانی را نمی توان از «شرق شناسی پنهان» بهشت از دست رفته جدا انگاشت ا...

زنان در دو کتاب «شاهنامه فردوسی» و «هزار و یک شب»، نقش­های اجتماعی گوناگون، گاهی مثبت و گاهی منفی، به عهده دارند؛ نقش و جایگاه زن در این دو اثر تا حدودی متفاوت است. بیشتر حکایت­های هزار و یک شب، خلاف شاهنامه، با بیزاری از زنان آغاز می­شود. در آغاز حکایت­ها، چنین به نظر می­رسد که زن مغلوب است، ولی این گونه نیست؛ او در پایان ماجرا با زیرکی زنانه­ای که به خرج می­دهد، برنده می­شود. این مقاله با روش...

در دنیای امروز با کم رنگ شدن مرزهای فرهنگی، جامعه ی ایرانی نیز در مقام جزئی از جامعه ی جهانی ، شاهد گرایش هایی به جنبش های نوپدید دینی است. لذا مطالعه ی هرچه بیشتر و بررسی ریشه ها و علل گرایش به این جنبش ها بسیار لازم و ضروری به نظر می رسد. این رساله بر آن است تا از میان منابع و آثار موجود به بررسی، توصیف و شناخت شیطان پرستی به عنوان نمونه ای از این جنبش های نو پدید دینی در چهار چوب و با مولفه ...

نگارنده در این مقاله ابتدامفهوم هویت را از منابع مختلف لغات استخراج و آن را به دو سطح فردی و جمعی تقسیمکرده است. منظور نویسنده از هویت فردی، انسان و از هویت جمعی، امت است. سپس عواملمؤثر بر این دو سطح از دیدگاه امام خمینی را مورد بررسی قرار داده است. در سطحفردی هویت از دیدگاه امام خمینی به دو نقش مهم هستی‏شناسی ـ جهان‏بینی وانسان‏شناسی بر دیدگاه وی نسبت به ه...

از آن¬جا که قدرت¬های استکباری تعالیم اسلام را با منافع خویش در تضاد دیده و اتّحاد مسلمانان جهان را مانعی برای اهداف خود تلقی می¬کنند و با تمام توان از روش¬های شیطانی برای مقابله استفاده می¬کنند که یکی از این روش¬های شیطانی پروراندن فرقه¬های جدید برای مسلمانان به تناسب منطقه¬ی جغرافیایی، مذهب و ملیت و سپس ترویج آن در جهان اسلام می¬باشد. بر همین اساس یکی از این فرق سلفیه می¬باشد که بنیان آن گردآمد...

درباره امامت زن در نماز جماعت در مجموع چهار نظر از سوی فقها مطرح شده است. نظر رایج و پرطرف­ د ارتر این است که امامت زن در نماز جماعت مردان، علی­ الاطلاق ناجایز و در جمع زنان جایز است. در مقابل این نظر، اقوالی دیگر قرار دارد که یکی قائل به بطلان مطلق و دیگری قائل به جواز مطلق است و قول سوم تحت شرایطی امامت زن را درست می داند. قائلان به بطلان مطلق و قائلان به عدم جواز امامت زن ـ فقط ـ برای مردان،...

قصه‌‌های کنتربری مجموعه داستان‌هایی در قالب حکایت به قلم جفری چاسر، نویسنده و شاعر نامدار انگلیسی قرن چهاردهم میلادی است که نخستین شاهکار ادبیات انگلیسی به شمار می‌رود. این اثر از بسیاری جهات از حیث شکل و درون‌مایه با گلستان سعدی شیرازی دارای شباهت و قابل مقایسه و تطبیق است و علت این مشابهت را باید در زمینه‌های مشترک آفرینش آن‌ها جستجو کرد. یکی از مهمترین زمینه‌های مشترک قابل بررسی و تطبیق این ...

در زمان کنونی، یکی از مسائل چالش­برانگیز و مورد توجّه جامعه (اعم از داخل و خارج) مسأله تساوی یا عدم تساوی حقوق زنان در اسلام است که القائات نابجای خصم هم تحت عنوان جنگ نرم، بر ایجاد تردید و شبهه در این خصوص، نقش فزاینده­ای داشته است و از جمله مصادیق مورد بحث در حقوق زنان، مسأله شهادت زن مطرح گردیده است. صرفنظر از این­که مبحث شهادت زنان، از مقوله تکالیف محسوب می­شود نه حقوق، در این مقاله، سعی شده...