چکیده ایرانیان از دیرباز تا کنون، علاقه مند به کندوکاو در حوزة زبان و فرهنگ عربی بوده اند؛ این امر، علاوه بر ضرورت ها و پیش زمینه های دینی زبان عربی، تا حدود زیادی ناشی از گرایش ایرانی ها به شناسایی و بحث دربارة امور زیبایی شناسی و هنری است؛ از این رو کم کم شاهد شکل گیری تدوین آثاری در این زمینه و به دنبال آن، شکل گیری فرصت های نقد هستیم. در حوزة زبان و ادبیات، نقد به معنای داوری، ارزیابی، و ب...

الخلاصة علم ‌العروض هو‌ العلم ‌الوحید الذی ولد متکاملا دون أن یمر بمراحل تطور ونمو، کما قال المؤلف ص 207، وما کُتب فی هذا ‌العلم بعد الخلیل أکثره لتعلیم هذا العلم لطالبیه وشرحَ دوائره التی استنبط الخلیل البحور منها لیُصبح علما سهل المنال حتی یستطیع الشعراء السیرعلی نهجه، فکل ما کتب فی هذا العلم، هو فی ‌الحقیقة تکرار ما کتبه الخلیل، وکلما أنشده الشعراء من شعر فی ‌القرون ‌المتمادیة جاء علی هذا‌ النه...

السخریه و هی ظاهره بارزه فی الشعر العربی التی ازدهرت فی العصر الحدیث کفنٍّ مستقلٍّ. وأمل دنقل له علاقه وثیقه بالسخریه و قد توجّه إلیها لبیان الآلام و المفاسد الإجتماعیه و السیاسیه و الإقتصادیه و الثقافیّهلأنّه رآها الوسیله الوحیده لتجسیم ما یمضی فی البلاد من المفاسد و الأکاذیب رغبهً فی إصلاح النظام و المجتمع.

1-1- المقدمه الحمد لله الذی هدانا بنور هدایته و انقذنا من الضلال بوحیه و السلام و الصلوه علی رسوله النبی الأکرم محمد(ص) و آله الطاهرین. «حَظِِیَ الأطفال باهتمام خاص من شوقی، تجلّی فی نظمه عدداً من القصائد والمقطوعات علی ألسنه الحیوان، وقصائد تربویه أخری للأطفال؛ ویتبیّن فی هذه القصائد وغیرها من قصائد دیوانه "الشوقیات" حرصه علی المعامله اللطیفه للطفل، وعدم تکلیفه ما لا یطیق، واحترام سنّه وقدراته وتنمی...

هناک جذور عریقة لتعددیة الفکر فی العالم العربی بما فیها العصر العباسی حیث تبلورت إرهاصاتها فی أفکار متضاربة و أحزاب وشخصیات تتصارع علی السلطة مستغلین الدیانة والقومیة، کما انجبت حیناً افکارا منیرة وحیناً آخر افکارا متکلسة واستمر هذا الحجاج الجدلی فی ابیستمة مدورة و متمحورة حول الذات و تضخم الأنا و رفض «الآخر» فی حلقة ضیقة و خطاب مغلق یدور فی نزاعات علی سلطة، و انتماءاتٍ دینیة وقومیة کما کانت تتبلو...

هذا بحث یکشف عن مضامین النقد الاجتماعی کشفاً ً موضوعیا و الغایه منه توجیه القارئإلی إتجاهات الشعراء النقدیه فی مجال اדֱتمع بما أن الأدب و النقد یتأثران بحرکه الإصلاحالإجتماعی و الدعوه للحضاره و یتأثر النقد أ یضاً با لواقع الإجتماعی بما أن أصبح للنقد وظیفهإجتماعیه فالنقد الحقیقی هو النقد الکاشف عما فی الأعمال الأدبیه من قیم دافعه للإنسان واדֱتمع إلی الأمام .و قد لاحطنا أن إتجاه أکثر الشعراء إتجاه شع...