این گفتار به بررسی و تحلیل اقتباس‌های قرآنی از دیدگاه بلاغت سنتی و نظریه‌های ادبی جدید می‌پردازد. در این پژوهش این پرسش‌ها مطرح خواهد شد: 1ـ اقتباس در بلاغت سنتی چه جایگاهی دارد؟ 2ـ اقتباس به عنوان یک آرایة ادبی و یکی از جلوه‌های تأثیرپذیری از قرآن چگونه سرقت قلمداد شده است؟ 3ـ چگونه می‌توان آرایة اقتباس در بلاغت سنتی را در پیوند با برخی مباحث نظریه‌های ادبی معاصر مطرح و به روز نمود؟ 4ـ نقش زیب...

یکی از صاحب‌ذوقان صاحب‌نظر که از تخصّص روایی، قرآنی، فقهی و اصولی خود در اشعار حسینی بهره گرفته و در دیوان شعر خود، احساسات ناب و شور و شعور خود را با بهره‌گیری از مضامین قرآن و حدیث و درآمیختن آن با صنایع ادبی و جنبه‌های هنری زبان، نسبت به سالار شهیدان و حوادث عاشورایی و کربلایی به شیوایی بیان کرده، آیت‌الله غروی اصفهانی است و عمده‌ی دیوان شعر او هم در این موضوع است. با توجّه به آگاهی ژرف یک فقی...

ابن‌سینا شرطی لزومی با مقدّم ممکن و شرطی لزومی با مقدّم ممتنع را لزومی به‌حسب نفس‌الامر و لزومی به حسب الزام نامیده، و قسم دوم را در واقع و نفس‌الامر کاذب دانسته است. این حکمْ شگفت بلکه خلاف شهود است و، از این‌رو، نزاع‌های بسیاری در ردّ و قبول آن درگرفته است. در این مقاله، با گزارش انتقادی نزاع‌های یادشده، لزومی حقیقی و لفظی را به زبان منطق جدید و به کمک منطق موجّهات و منطق ربط تحلیل کرده‌ایم و نشان...

خاقانی یکی از بزرگترین شاعران سبک آذربایجانی است. استفادۀ او ­از علوم رایج زمان، اصطلاحات علمی خاص و­ استعارات و تشبیهات غریب در تصویرسازی، شعر او را دیر­یاب کرده­است. او با امتزاج ترکیب­آفرینی و تصویرسازی، تصاویرتازه­ای با بن­مایه­های تلمیحی می­سازد که در شعر او بازتاب گسترده­ای دارد. از­آنجا­که خاقانی از پشتوانۀ­ فرهنگی وسیعی برخورداراست و احاطۀ­ کامل بر آیات و احادیث دارد بسیاری از ترکیبات ت...

چکیده امروزه عملکردهای فرهنگی سبب شده است که  قلمرو ادبیّات کودک و نوجوان به سوی متون کهن ادبی کشیده شود. در این میان شاهنامه‌ی فردوسی، شاهکار کلاسیک زبان فارسی به عنوان پرکاربردترین متن ادبی کهن، وارد محدوده‌ی ادبیّات رسمی کودکان و نوجوانان ایران شده است. در این مقاله ضمن معرّفی انواع اقتباس مفهومی و نگارشی از شاهنامه در ادبیّات کودک و نوجوان، چگونگی کاربردهای آن نیز  بررسی شده است. این تحقیق نشان...

برخورداری قرآن از مراتب متعدّد معنای ظاهری و باطنی، از مبانی پذیرفته شده و تأثیرگذار در تفسیر و تأویل قرآن است. امّا رازگشایی از ماهیّت باطن و حلّ این معما که باطن کدام سنخ از معناست، می تواند گامی اثربخش در فرایند معنی شناسی قرآن کریم باشد. بررسی معنا و حقیقت باطن قرآن و ارزیابی این جنبه که آیا باطن، مدلول لفظی است یا سنخی از معنای غیر لفظی؟ یا آن که اساساً، باطن را مراتب و لایه هایی است که برخی مر...

بررسی پژوهش‌های انجام‌شده در زمینه‌ی اقتباس، نشان‌گر آن است که هرچند پژوهشگران به ساده‌نویسی و به‌کارگیری عنصرهای داستانی در بازنویسی‌ها توجه کرده‌اند و بازنویسان نیز کم و بیش از این ملاک‌ها در کار خود بهره جسته‌اند، اما در مجموع، اقتباس متن‌های کهن برای کودکان جز در موردهایی پیشرفت چشمگیری نداشته‌است. درواقع خالی‌بودن این اثرها از ویژگی‌های لذت‌آفرین ادبیات کودک به کم‌رونقی بازار محبوبیت آن‌ها...

این پژوهش به منظور بررسی ساختار روایت و عناصر آن در فیلم های سینمایی که از متون نمایشی اقتباس شده اند، صورت گرفته است. از آنجا که روایت در دو رسانه تئاتر و سینما دارای ساختاری متفاوت است، در روند اقتباس از اثری نمایشی به اثری سینمایی ضروری است که عناصر روایت در نمایشنامه برای انتقال به روایت فیلم دچار تغییر و تحولاتی متناسب با ساختار روایی سینما گردند. در این پژوهش به مقایسه تطبیقی ساختار روایت...

چکیده داستانهای پریان از جمله داستانهای پر نقل است که در زمره ی اولین تلاشهای آگاهانه جوامع برای آموزش عموم به ویژه در رابطه با حد و مرزهای تعریف جنسیت و شرایط و ضوابط زندگی شکل گرفته بر اساس هویت جنسی است. در نتیجه این عملکرد ، این گونه داستانها برای تطابق با نیازهای متغیر جوامع در اعصار گوناگون در حال تغییر و تحول دایمی اند. در نتیجه تعاریف مفاهیمی چون "خود" و "دیگری" و به عبارت دیگر ض...