مفاهیمی که در خارج ما بازائی ندارد و ذهن به منظور رفع احتیاجات حیاتی، آنها را ساخته است ادراکات اعتباری نامیده می شوند؛ در برابر ادراکات حقیقی که انکشافات و انعکاسات ذهنی واقع و نفس الامر هستند. از سوی دیگر فناوری نرم، فناوری ذهنی است که در اندیشه، اعتقادات، ارزش ها و رفتارهای فردی و اجتماعی انسان ریشه دارد و مولفه های تشکیل دهنده آن، عوامل انسانی غیر قابل مشاهده هستند. این مفهوم در برابر فناور...

هیوم در کتاب مزبور این بحث را فرع بر این موضوع قرار داده که تمایزات اخلاقی از عقل ناشی نمی شوند و منشأ آن ها احساسات درونی می باشند و عقل تنها روابط تصورات و استنتاج امور واقع را بررسی می کند. هیوم در عین حال، منکر رابطه ی منطقی بین «بایدها» و «هست ها» بوده او در اخلاق بیشتر به نتایج علمی می اندیشد. علامه طباطبایی فیلسوف مشرق زمین، نیز با طرح نظریه ی اعتباریات خود و تفکیک اعتباریات از حقایق به...

«ادراکات اعتباری» علامه‌طباطبائی در مسیر بحثی معرفت‌شناسی به اندیشه درمی‌آید، اما موضوع ادراکات اعتباری را نباید به قلمرو معرفت‌شناسی محدود کرد.  به‌نظر می‌رسد که علامه‌طباطبائی این بحث را در پیِ درکی نو از انسان و جهان و با تنفس در فضای فکری عالم معاصر مطرح کرده‌اند. برای کشف چنین دریافتی باید به‌جای تمرکز ذهن بر ادراکات اعتباری، به قلمرو «اعتباریات» توجه کرد. اگر مقالة ششم کتاب اصول فلسفه و ر...

در علم اخلاق، با مجموعه ای از بایدها و نبایدها سر و کار داریم. تحلیل چیستی این بایدها و نبایدها، برعهده فلسفه اخلاق یا فر ا اخلاق است، یعنی اینکه بایدها از کدام دسته از مفاهیم فلسفی هستند؟ از معقولات اوّلی هستند، یا معقولات ثانی فلسفی یا از اعتباریات؟ به علاوه، تحلیل قضایای اخلاقی و اینکه این دسته از قضایا را می توان به قضایای اخباری ارجاع داد یا نه، یکی دیگر از مسائل مهم فلسفه اخلاق است. پرسش ه...

تبیین و تفهم دو روش مهم و مطرح در علوم اجتماعی برای بررسی مسایل اجتماعی هستند که هر کدام پیروان خاص خود را دارند.یکی از پیروان روش تفهمی پیتر وینچ است. او سعی کرد با استفاده از اندیش? ویتگنشتاین دربار? زبان و بازی های زبانی، دیدگاه جدیدی را در باب روش تفهمی ارائه کند.او بر اساس اندیشه های ویتگنشتاین میان علوم طبیعی و علوم اجتماعی تفاوت قائل شد و هر یک از این دو حوزه را دارای جهان مخصوص به خود و...

تبیین تمایز ابعاد وجودی تمدن از سایر شکل های اجتماع انسانی، بر اساس مبانی فلسفه و عرفان اسلامی، کاری است که در این مقاله به نحو تخصصی به آن پرداخته شده است و نتیجه حاصل از این پژوهش، تبیین تمدن به عنوان یک وجود واحد اجتماعی است که وحدت آن امری اعتباری نخواهد بود و وجودا دارای تعینی فرااعتباری و حقیقتاً اصیل است؛ زیرا ما بین عقبۀ فرهنگی آن اجتماع و انواع تعاملات اجتماعی آن یک پیوند ضروری و جدایی ...

چکیده این مقاله در پاسخ به این مسئله مهم که "پیوستگی میان «معنویت» و «سیاست» چرا و چگونه محقق می­شود؟" کوشیده است تا با روش و داده­های مبتنی بر حکمت متعالیه، ابتدا درک درستی از مقوله­های «دین»، «معنویت» و «سیاست» به دست دهد و سپس مبانی حکمی ارتباط آن­ها را به‌طور مستدل روشن سازد. نتایج به دست آمده از رهگذر این کوشش حاکی از آن است که  دین با هدف «تکامل معنوی انسان» که یک حرکت جوهری آگاهانه است ب...

چکیده: بحث رابطه با اقلیت ها و حقوق و تکالیف ایشان از روزهای نخستین تشکیل حکومت اسلامی، مورد توجه بنیان گذار آن، پیامبر گرامی اسلام ? قرار گرفت. از جمله مهمترین مباحث، رابطه حقوقی – قضایی اقلیت ها با حکومت اسلامی بود. سخن بر سر حق اقام? دعوا از سوی اقلیت ها در دادگاه اسلامی است و نیز امکان ایشان برای داشتن دادگاه اختصاصی با صلاحیت تخییری. به موجب این حق، اقلیت ها می توانند برای اقام? دعوا یا ب...

در این مقاله با هدف گشودن باب گفت وگو درباره علوم انسانی و اجتماعیِ بومی به مسئله تأثیر پیش فرض های انسان شناختی و روشناختی در نظریه پردازی های علوم انسانی می پردازیم. تأکید فیلسوفان مسلمان بر مسئله علم و ادراک کلیات در تعریف انسان با رویکرد قیاسی برای پی افکندن علوم انسانی بومی ناکافی دانسته شده است. نظریه اعتباریات علامه طباطبایی به عنوان رویکردی متفاوت که از سویی بر عنصر اراده، عمل و وجود غری...

در جهان حاضر نظریات و مکاتب مختلف سعی دارند نظریه و نحوه ی حکمرانی و مدیریت خود را جهان شمول نشان دهند. برمبنای جهان بینی اسلامی نیز، افراد و جوامع انسانی دارای مسائل و نیازهای حقیقی مشترک هستند که براساس آن مسائل و نیازها می توان صحبت از ارائه ی نظریاتی جهان شمول کرد که قابل عرضه برای تمامی جوامع انسانی و قابل استفاده در تمام عرصه های علمی مربوط است. این پژوهش ابتدائاً ضمن معرفی و نقد مکاتب مط...