امام محمد غزالی با اینکه سرسختانه به مخالفت با فلاسفه برخاست؛ اما نه‌تنها مخالف منطق نبود؛ بلکه فراگیری آن را برای اهل علم به‌ویژه متکلمان و اصولیون ضروری می‌دانست. نقش او در تبیین جایگاه رفیع علم منطق، و ارتقای میزان مقبولیت آن در میان متشرعین قرن پنجم، قابل انکار نیست. غزالی ابتکارات و آرای متعددی در علم منطق دارد که مهم‌ترین آن‌ها، استخراج قیاس‌های منطقی از قرآن کریم و درآم...

یکی از قواعد مسلم که بنحو کلی و فی الجمله مورد پذیرش همه اصولیون و فقهاء و حتی کلامیون در نفی جبر الهی در رفتار مکلفین مورد استناد قرار گرفته است، قاعده الامتناع بالاختیار لاینافی الاختیار است بر اساس این قاعده، اگر شخص از روی سوء اختیار خود را دوچار اضطرار به سمت فعل ممنوعه و یا ترک فعل مورد امر کند، این اضطرار سبب لغو عقاب و مسئولیت شرعی و کیفری آن نمی‌شود. مهم‌ترین دلیل بر اثبات این قاعده در...

کشف ملاکات احکام و خصوصاً جستجو پیرامون جایگاه مصالح و مفاسد نفس الامری در اصول و قواعدمهم شریعت، همواره بین فقها و اصولیون مسلمان مورد بحث قرارگرفته است. دراین پژوهش، سوال اصلی این است که «آیااحکام شریعت ازمصالح ومفاسد نفس الامری تبعیت دارند؟» حال اگرپاسخ این سوال مثبت باشد، آیاامکان فهم مصالح ومفاسدمورد نظرشارع وجود دارد؟ و ثمرات و تبعات کشف این مصالح ومفاسدچیست؟ این تحقیق با بیان نظرات موافقا...

بحث عقل و مدرکات آن یکی از مسائلی است که در طول تاریخ اسلام علماء و دانشمندان به ان پرداخته اند و گرهی ان را انکار و برخی ان را اثبات نمکوده اند . در طول تاریخ اسلانم در برخورد با عقل دو گروه وجود داشته است : 1- عقل گرایی ، 2 - نص گراییی . مکتب نص گرایی که تنها مرجع دستیابی به احکام اسلام را ظواهر کتاب و نصوص میداند، در قرن یازدهم توسط محمد امین استر آبادی احیاء و بازساز ی شد . ایشان با تالیف ک...

یکی از مباحث مهم حقوق جزا در حوز? «مسئولیت کیفری»، مسئل? «معاونت در جرم» است. معاونت در جرم در حقوق جزای غالب کشورهای جهان به رسمیت شناخته شده و دارای احکام خاص خود می باشد. البته صرف¬نظر از اصل بحث معاونت در جرم، در مـورد جـزئیات آن همچون شرایط تحقق یا مجـازات معاون در نظام¬های مختلف جزایی اختلاف مشاهده می¬شود. به هرحال معاونت در جرم، شرایط تحقق و مجازات آن در حقوق جزای اسلام نیز موردتوجه قرار...

موضوع حسن و قبح عقلی، از دیرباز، حتی از دوران یونان باستان ذهن بسیاری را به خود مشغول ساخته است. آنچه در پایان نامه حاضر مورد بحث و بررسی قرار گرفته، کنکاش موضوع فوق در آثار اصولیان شیعه و تأثیری که در احکام فقهی از خود بر جای می گذارد، می باشد. سوال اصلی ای که در تحقیق پیش رو مطرح شده، آن است که آیا می توان از موضوع حسن و قبح عقلی که در آثار اصولیان شیعه مطرح شده، در جهت اثبات گزاره های حقوق ...

مقاله حاضر در بردارنده دو دسته آراء‌ موافق و مخالفان در قبال حکومت قانون و قانونگذاری مشروطه است. موافقان بر اساس دلایلی چون تعدد قوانینی در باب یک جرم و گاه تناقضات میان آنها و همچنین تابعیت از مقتضیات زمان همانند اصولیون، به مشروطه خواهی روی آوردند. افرادی چون مستشارالدوله و فتحعلی آخوند زاده از این دسته بودند. لیکن مخالفان مشروطه ، با اعتقاد به دین اسلام به عنوان آخرین و کاملترین دین الهی بر...

قاعده روایی "لِلْمُصِیبِ أَجْرَانِ وَ لِلْمُخْطِئِ أَجْرٌ وَاحِدٌ" که در این پژوهش از آن به «نظریه معذوریت» تعبیر شده، تلخیص روایتی منقول از عمرو بن عاص و ابو هُریره، در کتب حدیثی اهل سنت می‌باشد، که بیشتر در جواز اجتهاد و اثبات عقیده مخطئه به آن استناد شده و شیعه آن را تلقی به قبول نموده است. در این مقاله برای تبیین علل ردّ یا قبول یا شهرت این روایت در بین علمای شیعه از زمان حضور تا عصر حاضر، به بررسی سیر تلقی به ق...

چکیده قوانین کیفری در نظام حقوقی ایران، قاعدتا باید مبتنی بر شریعت اسلام باشد. بنابراین استفاده از متون دینی در جهت تفسیر قانون و رفع ابهام از آن، بدیهی است. در قانون جزا در مورد حکم مرتکب به جرم محال و شروع به جرم، نظر جامعی وجود ندارد و مورد اختلاف نظر جدی در بین حقوق دانان می باشد. گرچه در حقوق اسلام عنوان شروع به جرم وجود ندارد ولی با توجه به شباهت مبناییِ تجری در اصول با شروع ب...

مقاله حاضر در بردارنده دو دسته آراء موافق و مخالفان در قبال حکومت قانون و قانونگذاری مشروطه است. موافقان بر اساس دلایلی چون تعدد قوانینی در باب یک جرم و گاه تناقضات میان آنها و همچنین تابعیت از مقتضیات زمان همانند اصولیون، به مشروطه خواهی روی آوردند. افرادی چون مستشارالدوله و فتحعلی آخوند زاده از این دسته بودند. لیکن مخالفان مشروطه ، با اعتقاد به دین اسلام به عنوان آخرین و کاملترین دین الهی بر ...