شعر عربی در صدر اسلام از لحاظ تصوّرات و تخیّلات شعری و زبان با شعر دوره­ی جاهلی تفاوتی ندارد و همان اختصاصات و خشونتهای بَدَوی را که در اشعار جاهلی می بینیم، در این اشعار هم کم و بیش ملاحظه می کنیم و این وضع تا اواخر قرن اوّل ادامه داشت. در این دوره شعر عربی خاص گویندگان تازی بوده است و دیگر اقوام در آن دخالتی نداشته اند، اما از اوایل قرن دوم یعنی اواخر عهد بنی امیّه و اوایل دور­ه­ی بنی العبّاس آثار ن...

پرداختن به موضوع زنان وادبیات آن درهردوره از ادبیات عربی زمینه ای است که از جنبه های گوناگون به آن پرداخته شده است. این پژوهشها به هیچ وجه با پژوهشهایی که در زمینه ادبیات مردان انجام شده است برابری نمیکند و یا حتی قابل برابری با آن نیست وشاید این عدم برابری به علت این دیدگاه باشد که ادبیات مردان وزنان از نظر کمیت با یکدیگر برابری نمی کنند. حقیقتی که نگارنده را برآن داشت که موضوع زنان شاعر در عص...

برخی از شاعران عصر جاهلی با پایبندی به دین یا تأثیر پذیری از آن شعر خود را به موضوع توحید و یکتاپرستی اختصاص داده اند. أمیة بن أبی الصلت از شاعران عصر جاهلی و صدر اسلام است،او به عنوان تاجر به سیر و سفر در سرزمین ها و تمدّن های شکوفا پرداخت، و با راهبان در دیرها بر سر راه شام همنشین شد و کتاب های آسمانی پیشین مثل تورات و انجیل را مطالعه کرد و با زبان های سریانی و عبری و حبشی آشنا شد و بدین ترت...

ابومحجن ثقفی از شعرای مخضرمی است که دو عصر جاهلی و اسلام را درک کرد و از باده نوشانی بود که بدین خاطر بارها حد شرعی بر او اجرا شد و با شرکت در فتوحات در زمان خلیف? دوم و جنگ قادسیه جهت گسترش دین اسلام در ایران، اشعاری در تفاخر به رشادت های خود و قبیله اش و رثاء همرزمانش سرود که به اشعار فتوح شهرت یافته است. قطعه هایی که از اشعار او به دست آمده(حدود100 بیت)شامل سروده های جنگی، تفاخرات قبیله ای ...

با همه اختلافاتی که در میان شاعران در بینش و نوع جهان بینی آن ها وجود دارد از هرکجا و هر نقطه که شروع کنند در نهایت در یک نقطه به یکدیگر می رسند و آن مسأله مرگ( و پایان این زندگی است: ”کلُّ نفسٍ ذائقه الموت“ (آل عمران: 185آثار وحشت انسان از مرگ در ادبیات مختلف دنیا فراوان دیده می شود. تعبیراتی همچونهیولای مرگ، سیلی اجل، چنگال موت و ده ها تصویر مانند آن همه نشانه های این وحشتاست.نوشتار حاضر بر آن ...

منقذ پسر طمّاح، ملقب به جمیح، از معدود سوارکاران جاهلی است که حدود چهل سال قبل از اسلام در روز جبله کشته شد. او در شاعری نیز چیره دست بود و اشعار باقی مانده از او، نشان دهنده ذوق لطیف و طبع وقّاد اوست؛ برای نمونه، در قصیده ای دوازده بیتی در بحر بسیط، به شیوه ای بسیار هنرمندانه، یک سوءتفاهم ساده زناشویی را مطرح و گله هایش را در قالب ابیاتی مخیل و بدیع تصویر می کند. این مقاله به شرح، ترجمه و بررسی ...

تاریخ بیهقی شاهکار نثر قرن پنجم هجری و سرمشق تاریخ نویسی اخلاف او و نمونه نثر استادانه و گنجینه ای از شواهد ادبی و قراین اوضاع اجتماعی و سیاسی آن دوران است.بیهقی بر لغت و ادب عرب احاطه داشته که شرط لازم منصب دبیری در آن زمان بوده است.با توجه به اینکه نثر تاریخ بیهقی بینابین است و با نثر دوره اول متفاوت است؛ در میان شواهد آن،اشعار عربی زیاد نیست.در این اشعار،بیهقی نام شاعر را نیز در کنار اثرش ذک...

غزل مجون((بی پرده)) روایی‘در عصر جاهلی شکل گرفت‘و امرؤالقیس پرچمدار آن بود‘با وجود این که دین مبین اسلامی بر مسیر شعر و ادب اثر نهاد‘وشاعران را به رعایت عفت کلام در غزل فراخواند‘تنها یکی از شاعران موالی که اهل حبشه بود‘پرچم این شیوه غزل گویی را در صدر اسلام بر دوش کشید‘او به سحیم عبد بنی الحسحاس موسوم بود‘ و پیرو اشعار مجون روایی به حساب می آمد ‘ پافشاری او در رعایت این شیوه موجب شد که جانش را ...

شعر عربی در صدر اسلام از لحاظ تصوّرات و تخیّلات شعری و زبان با شعر دوره­ی جاهلی تفاوتی ندارد و همان اختصاصات و خشونتهای بَدَوی را که در اشعار جاهلی می‌بینیم، در این اشعار هم کم و بیش ملاحظه می‌کنیم و این وضع تا اواخر قرن اوّل ادامه داشت. در این دوره شعر عربی خاص گویندگان تازی بوده است و دیگر اقوام در آن دخالتی نداشته‌اند، اما از اوایل قرن دوم یعنی اواخر عهد بنی‌امیّه و اوایل دور­ه­ی بنی‌العبّاس آثار ن...

یکى از روش‌های مقابله با اسلام که امروزه توسط دشمنان شدت گرفته، ترویج شبهات است. در همین زمینه اخیراً کتابی با عنوان «نقد قرآن» نوشته شخصی به نام سها، منتشر گردیده که تلاش نویسنده در آن، اثبات وجود خطا و ضعف در قرآن کریم می‌باشد. نویسنده در بخش شبهات علمی، به نقد آیات مربوط به خلقت کوه‌ها پرداخته و آن را برگرفته از اشعار جاهلی عرب و اشتباه علمی دانسته‌است. این شبهات با برخی از خطبه‌های نهج البلا...