خیابان چهارباغ عباسی یکی از خیابان‌های تاریخی شهر اصفهان است که بین دروازه دولت و سی‌وسه پل قرار دارد. این خیابان که در عصر شاه عباس یکم طراحی شده، یکی از مهم‌ترین و ارزشمندترین عناصر هویت‌بخش شهر تاریخی اصفهان و در نوع خود اثری بی‌همتا و سندی بسیار با اهمیت در اثبات خلاقیت، اندیشه‌ورزی و توانمندی نیاکان ماست. بدیهی است نمی‌توان به کیفیت و جزییات تغییر و تحولاتی که قرار است در آن ایجاد شود، بی‌...

در سال 1312 شمسی کاوش گرانی از دانشگاه شیکاگو آمریکا موفق شدند بیش از سی هزار لوح گلی مکتوب با حروف عیلامی و ممهور با مُهرهایی به خط میخی پارسی از شمال شرقی تخت جمشید بدست آورند. این اسناد منحصر بفرد که از آیب زمانه به طرزی معجزه آسا مصون مانده بود، بیشتر اختصاص به صورت دستمزد کارگران و صنعتگرانی داشت که در ساخت بنای تخت جمشید مشارکت داشته اند. این مقاله ضمن ترجمه برخی از این الواح به ذکر کتیبه ...

مقتل نگاری از شاخه های مهم تاریخ نگاری و مورد اعتنای همه فرق اسلامی است، که با تلاشی همگانی و رویکردهایی متفاوت بالنده شد. پژوهش حاضر مقتل نگاری را با رویکردی علمی ـ تحلیلی تا قرن سوم و با تکیه بر نقش اصحاب امامان شیعه^ بررسی می نماید. در این آمایش با استفاده از شیوه تاریخی، ذهن شناسی مؤلفان (به معنای نوعی راهیابی به آرا و تفکرات آنان، با مطالعه آثار و شرح حال ها برای گمانه زنی درباره شیوه نگار...

یکی از مهم ترین مسائلی که درباره شهر یزد در دوران صدر اسلام وجود دارد، سکوت منابع جغرافیایی و تاریخی درباره این شهر است؛ زیرا زمانی‎که متون به ناحیه یزد می پردازند، از شهرهای نایین، کَثه، میبد و فهرج به عنوان چهار شهر مهم این ناحیه نام می برند که دارای مسجد جامع بوده اند، ولی هیچ گونه اشاره ای به شهر یزد ندارند. همین امر باعث شده است تا اکثر محققین شهر کثه را همان شهر یزد بدانند که به مرور زمان ...

اسناد مکتوب، به عنوان بخشی از آثار ملی نقش مهمی در هویت دینی، ملی و فرهنگی و هنری گذشته و حال و آینده دارند. آن چه مسلم است، در دوره های مختلف تاریخی، اسناد بسیاری در زمینه های گوناگون اجتماعی، سیاسی و ... به وجود آمده اند که متأسفانه قسمت زیادی از آن ها به دلایل متعدد از جمله بی توجهی و شرایط بد نگهداری از بین رفته اند. از دوره های صفوی و قاجار اسناد قابل ملاحظه ای باقی مانده است که در مجموعه ...

هدف: بررسی کمی و کیفی اسناد تصویری بازمانده از ایران قدیم با موضوع معماری و شهرسازی. روش: تحلیل مدارک آرشیوی، بررسی‌های باستان‌شناسی، تاریخ مکتوب و تاریخ معماری. یافته‌ها: این تحقیق نشان از تفاوت در تعدد و کیفیت مدارک تاریخی تصویری دارد. همچنین با وجود تکثر اسناد در برخی مقاطع، از برخی دوران تاریخی سند تصویری زیادی موجود نیست. بیشتر مدارک تصویری به‌دست‌آمده از دوره تاریخی پیش از اسلام به حوزه‌ه...

شفاهی و مکتوب شامل پنج مقاله درباره نقل شفاهی و مکتوب حدیث در سنت اسلامی، در سده های نخستین است. موضوع اصلی کتاب حاضر چگونگی نقل دانش در نخستین سده های اسلامی است که با مساله مهم وثاقت منابع حدیثی، تفسیری و تاریخی مسلمانان پیوند می یابد. گریگر شولر (متولد 1944)، استاد آلمانی مطالعات اسلامی دانشگاه بازل سوییس، در پنج مقاله گردآمده در این کتاب به این موضوع مهم و به طور خاص نقل شفاهی و مکتوب حدیث ...

شهرنشینی دوران اسلامی با تعالیم مکتب اسلام عجین شد و سیمایی متفاوت از شهر دوره ساسانی ارائه کرد. هدف اصلی این پژوهش نشان دادن چشم انداز مستندی از فضای اقتصادی حاکم بر شهرهای اسلامی، در منطقه موضوع مطالعه است. این چشم انداز از طریق مطالعه اسناد و اطلاعات تاریخی مکتوب در گزارش های جغرافیانویسان مسلمان، به روش تاریخی تحلیلی و مبتنی بر جمع آوری و جمع بندی فراهم آمده است. در این نوشتار، بازتاب عوامل...