درآمیختن اسطوره و داستان در روایت مدرنیستی و پسامدرنیستی از جمله شگردهایی است که خود سبب می شود روایت به قطب استعاری میل کند و با عبور از مجرای استعاره به سمت تودرتویی و لایگانی پیش رود و مخاطب ناگزیر شود ژرف ساخت اسطوره ای داستان را که در لایه های زیرین متن نهفته است، دریابد و پاره های روایت را بر اساس آن کنار هم قرار دهد تا به فهم داستان نزدیک شود. در این نوشتار، با استفاده از نظریّه یاکوبسن د...

یکی از معارفی که نقش مهمی را در عقاید پیروان سه دین یهودیت، مسیحیت و اسلام ایفا کرده موضوع باغ عدن (بهشت آدم) و درخت معروفی است که در این باغ قرار داشت (در اسلام یک درخت و در یهودیت و مسیحیت دو درخت، یعنی درخت حیات و درخت معرفت). در این مقاله پژوهشی تطبیقی در مورد درخت ممنوعه در دو دین یهودیت و اسلام صورت گرفته است، و بدین منظور تعدادی از متون قدیم و جدید یهودی و اسلامی با هم مقایسه شده اند، تا...

در بین متفکران یهودی و مسلمان گرایشی وجود دارد که بر بسندگی کتاب مقدس و قرآن تأکید دارند و سنت را به طور کلی یا سنت به مثابه مرجع معتبر و مقدس را انکار می‏کنند.از منکران سنت در یهودیت، با عنوان قارئون و از منکران سنت در اسلام با عنوان قرآنیون یاد می‏شود. در این مقاله، علاوه بر بررسی علل و زمینه‏های طرح این دیدگاه در یهودیت و اسلام، به بیان شباهت‏ها و تفاوت‏های آن دو پرداخته خواهد شد. با در نظر ...

تجلّی و تأثیر اسطوره از جهات گوناگون در زندگی انسان پس از عصر اساطیری، امری است اجتناب ناپذیر. در این مقاله تلاش شده است تا علاوه بر شناخت مختصر عرفان و اسطوره و آیین های اساطیری، به یافتن تجلّی و تأثیر و ردّ پاهای محسوس و نامحسوس یکی از این آیین ها یعنی رقص، در سماع عرفانی مندرج در برگزیدهء نثر عرفانی فارسی تا قرن هفتم هجری قمری پرداخته شود. در این پژوهش، یکی از تجلّی های آیینی بررسی شده است که آگ...

رمان‘ از بدو پیدایش تا به امروز‘ اسطوره زدایی را به نحوی مداوم و مستمر تجربه کرده است . این تجربه که همواره با تخریب و در هم شکستن هنجارهای نوع ادبی رمان نیز همراه بوده است ‘ در حقیقت بازتابی است از بحرانی که جهان قهرمان داستان را فراگرفته است. با این وصف‘ به موازات هر کنشی مبنی بر اسطوره زدایی‘ کنش متقابل دیگری نیز شکل می گیرد که اساسش بر احیای اسطوره استوار است . این فرایند کم و بیش همیشه با ...

حد فاصل میان دوران توحش و دوران تمدن را ابداع خط همچنین آیین دادرسی، بویژه در حقوق عمومی می دانند. بیگمان در هر دو زمینه، بین النهرین مهمترین گهواره تمدن بشری است. از یک سو با کشف کتیبة حمورابی این دیدگاه به اثبات رسید که قانون نامة حمورابی بهترین مجموعة به جا مانده و مفصل ترین آن در نوع خود است که از خاورمیانة باستانی می-شناسیم. از سوی دیگر، اگرچه تاریخ زندگی حضرت موسی را میان1500تا1200ق.م تخم...

عمر ابوریشه( 1) با تکیه بر فرهنگ گسترده و میراث ادبی و انسانی توانست به جایگاهبالایی در شعر معاصر سوریه دست یابد. زبان شعری وی از سویی فاخر و استوار بود و ازسوی دیگر با بهره گیری از نماد و اسطوره راه رشد و پویایی را پیمود. او در سطح زماناسطوره ای نماند بلکه از آن وام گرفت و داستان اسطوره ای را با مسائل زمان حال درآمیختو با استفاده از تجارب، تخیلات و برداش تهای ذهنی اش فراتر از داستان اسطوره ای ...

در فلسفه نئوکانتی ارنست کاسیرر تلاش برجسته ای را در دوران جدید، برای طراحی فلسفۀ اسطوره شناسیبهعنوان جزء مکمل فلسفۀ دین مییابیم. روشن ترین و جدیدترین تلقی او از اسطوره در جلد دوّم فلسفۀ صورنُمادین مطرح شده است . بر این اساس اسطوره همان صورت نُمادین است که یگانگی کلمه با هستی و داّل بامدلول را حفظ می کند. با این همه، اسطوره همچنان خود را در ساختار مهم در حال تکوینی تثبیت می کند وزیربنای دین را با اس...

نقوش دوازده گانه ای که برای صورت های فلکی منطق هالبروج 1 در نظر گرفته شده، ریشه در اسطوره ها و باورهای اقوام کهن،به ویژه اسطوره های بین النهرین و ایران دارد. باورهای مختلفی نیز در ارتباط با این گروه از اجرام آسمانی شکل گرفته است ونمونه های آن در هنرهای تجسمی سرزمین های مختلف قابل شناسایی است. در هنر ایرانی نیز صورت های فلکی منطقه البروج،از جمله نقوشی هستند که به عنوان آرایه های تزیینی در آثار م...