چکیده قرآن در بیش از 750 آیه حدود 2131 بار به پدیده های طبیعی اشاره کرده و آن ها را آیات الهی شمرده است. از این تعداد حدود 1572 بار در سور مکی و حدود 677 بار در سور مدنی قرار دارد. علت کثرت ذکر پدیده های طبیعی در آیات و سور مکی را باید در فزونی تعداد آیات مکی نسبت به مدنی جستجو کرد زیرا بر اساس آمار، 6/71% آیات مکی و 4/28% آن مدنی است. طبیعت و مظاهر طبیعی در طول تاریخ بویژه در عصر جاهلیت در جا...

مدح یکی از مهم‌ترین درون‌مایه‌های شعری در ادبیات عربی است. فنّ پیامبرستایی که در ادب عربی به مدایح نبویة مشهور است، به خاطر مضامین والای اخلاقی ادبی که در مدح پیامبر مکرم اسلام (ص) دارد، از جایگاه والایی برخوردار است. این فنّ در دوره‌های مختلف شعر عربی وجود داشته امّا در دورۀ مملوکی توانست به اوج ادبی-هنری خود برسد. این مقاله با تکیه بر شیوۀ وصفی تحلیلی تلاش دارد با واکاوی اسباب شکل‌گیری و شاعران ...

یکی از راه های کارآمدی که ادیبان مسلمان و غیر مسلمان برای شیوایی و ماندگاری سخن خود از آن بهره جسته‌اند، بهره‌مندی از واژگان ساختارها و مفاهیم قرآن کریم در واژگان و معانی اسالیب آثار ادبی‌ خویش است، و این امر موجب شده تا اثر ارزنده‌ای از خود به یادگار بگذارند. مقاله‌ی پیش رو، با عنوان «تأثیر قرآن کریم بر اشعار ابوالفتح بستی» یکی از شاعران قرن چهارم هجری است، که تأثیر پذیری این شاعر از قرآن کری...

زهد پدیده‌ای نفسانی است و ریشه‌های عمیق فرهنگی و دینی در میان ملت‌ها دارد. ملت‌ها از زهد به تعابیر مختلف یاد می‌کنند و در فرهنگ اسلامی ازجمله مفاهیمی است که تأثیر مستقیم و بسزایی بر زندگی فردی و روابط اجتماعی میان افراد دارد. در این پژوهش با شیوۀ وصفیتحلیلی، موضوع زهد، بررسی و میدان معناشناسی آن ترسیم می‌شود؛ همچنین رابطه میان اجزای پیشرفته سیستماتیک آن و دیگر واژگان اخلاقی مرتبط با آن در قرآن ...

چکیده ندارد.

محمدرضا حکیمی از  ادیبان ذواللسانین ادبیات معاصر ایران است که به دو زبان فارسی و عربی شعر می­سراید. حکیمی در بدیعیۀ «دموع علی سفح» (اشک­هایی بر کوهسار) ظهور حضرت مهدی(عج) را زمینه­ساز جریان عدالت در جامعه می­داند. این مقاله با  بررسی مختصات بلاغی و صنایع ادبی چکامۀ حکیمی، به دنبال کشف آن دسته از مضامین هنری و محتوایی این بدیعیه است که تا کنون مورد توجه پژوهشگران قرارنگرفته است. علاوه بر این، تح...

یکی از معیارهای ارزیابی مهارت شعرا در بلاغت، کاربرد زینت‌های بلاغی است و تأکید بر نوع خاصّی از آن، سبک شاعر را در هر دورۀ ادبی متمایز می‌کند، امّا همیشه عنصر سبک‌ساز به شمار نمی‌آید. مثلاً اسلوب معادله که در گسترۀ سبک خراسانی تا هندی کاربرد داشته به دلیل بسامد بالای آن در سبک هندی، مشهورترین عنصر سبک‌ساز هندی دانسته شده و چون این اسلوب با تشبیه تمثیل قرابت‌هایی دارد، بعضاً با اغماض ظرافت‌های آن‌ها،...

مدح یکی از مهمترین اسالیب شیعه در دوره عباسی است،زیرا آینه تمام نمای دیدگاهها و احساسات پیروان این مذهب است که در ردیف مستندات تاریخی،استشهادات قرآنی و روایی قرار گرفته و وجه تمایز آن با دیگر مدایح شده است. اما بدون ملاحظات سیاسی و مذهبی نمی توان مدایح شیعی را مورد ارزیابی همه جانبه قرار داد،زیرا با برداشتهای انحرافی عباسیان از مفاهیم و مصادیق مذهبی و سوء استفاده سیاسی ازآن،براین نوع از شعر شی...