اسطوره به عنوان یکی از ابزارهای بیانِ هنری، حضوری بس چشم گیر در شعر معاصر دارد. شاعران معاصرِ عربی و فارسی به خاطر تأثیر از شاعران مدرن اروپا، و در صدر ایشان تی. اِس. اِلیوت، به اسطوره گرایش یافته اند. از آن جا که اسطوره برآمده از ناخودآگاه جمعی است، مطالعه ی آن در واقع به نوعی مطالعه ی فرهنگ خواهد بود. از جمله این شاعران ادونیس و شفیعی کدکنی هستند. این دو تن با توجّه به تأثیرپذیری از مولّفه های مدر...

ادبیات تطبیقی از پایه¬های نقد جدید ادبی به شمار می¬آید که زمینه را برای خروج ادبیات بومی¬¬ از انزوا و عزلت فراهم کرده و آن را در معرض افکار و اندیشه¬ها قرار می¬دهد. غزل یکی از انواع شعر غنایی است که مضمون عشق در آن به گونه¬ای بارز، به کارگرفته شده است. هیچ پدیده یا اثر ارزشمند علمی و ادبی و صنعتی و ... پدید نیامده، مگر اینکه پای عشق در میان باشد. عشق در زندگی نازک الملائکه و نیما یوشیج نیز جریا...

این مقاله به تحلیل و بررسی شخصیت های تاریخی، مذهبی، و حوادثی می پردازد که به هر طریقی در شعر ادونیس تجلی گاه اسطورة ققنوس شده اند، و بیانگر تجدد و رستاخیز دوبارة بعد از مرگ و نابودی هستند. این مفاهیم به صورتی رمزگونه مصداق واقعیات جوامع عربی است. ادونیس پیوسته این جامعه را در گرداب عقب افتادگی و سکون و مرگ مطلق می بیند و در تلاش است تا با یاری ققنوس که نماد هر انسان انقلابی و تجددخواه است، به د...

گرایش شاعران معاصر عرب به مکتب رمانتیک، نقطۀ آغازین تحول در این شعر به شمار می­رود و رمانتیک­ها از گروه­های پیشتازی هستند که دگرگونی ادبیات عربی و  همگامی آن با عصر جدید، با تلاش­های آنان شروع شد. هرچند تعداد این جماعت در ابتدا اندک بود و بیشتر تغییر در حوزه معانی شعر را مد نظر داشتند، اما طولی نکشید که شمار آنها بیشتر شد و دامنه تحول­خواهی آنان نیز، گستردش یافت به طوری که در مدتی کوتاه، محتوا ...

شعر با اسطوره گره خورده‌است و شاعران اغلب لحظاتی را در سیر اساطیری به سر می‌‌برند. اسطوره با بیانی نمادین، به شکوفایی شعر و چندلایه شدن اثر کمک می‌‌کند. پیشرفت علوم سبب کم‌رنگ‌‌تر شدن اثر اساطیر در بین مردم شد، اما هرگز نتوانست آن را به‌کلی و به‌خصوص از حیطۀ ادبیات خارج سازد. از همین رو، بر آنیم تا در شعر موسوی گرمارودی، به نمونه‌هایی از اساطیر برای پاسخ به این پرسش دست یابیم که گرمارودی از چه ...

بینامتنیِ شخصیّت های ادبی ـ تاریخی، یکی از فنون هنری شعر است که در دورۀ معاصر، فراوان توسط شاعران معاصر عرب به کار می رود؛ در میان این شخصیّت ها، شاعران کلاسیک گذشته به سبب نزدیکی فکری و ذوقی ای که با شاعران معاصر عرب دارند، سهم بیشتری از این فراخوانی را به خود اختصاص می دهند. در میان شاعران گذشته، بینامتنی ابوالعلاء المعرّی که به عنوان فیلسوف الشّعراء شناخته شده و نظرات فلسفی و طرز زندگی عجیبی داشت...

شفیعی کدکنی و ادونیس از شاعران معاصر نوگرا هستند که روحیات مشابه و زبان شعری نزدیک به یکدیگر دارند؛ هر دو در روستا و دامان طبعیت بزرگ شده اند. هر دو درآغاز به شعر و ادبیات کلاسیک دلبستگی عمیق داشتند و به همان سبک شعر می سرودند و بعدها به شعر نو گرایش پیدا کردند. شفیعی شاعر معاصر ایران و ادونیس شاعر معاصر عرب از قریحه و فطرت شاعری، در شعر خویش از دیدگاهی انسانی و اجتماعی سخن می گویند. اندیشه ها ...

همواره اسطوره در باور گذشتگان، حقیقتی بی چون و چرا بوده است؛ حقیقتی که پدیده های نخستین و چگونگی پیدایش آن ها را به گونه ای باور نکردنی بازمی گوید. گذر زمان و پیشرفت دانش، پرده از پیدایش نخستین ها برداشته است، از این رو امروزه، اسطوره را تعبیر به دروغ می نمایند. اسطوره در آثار نویسندگان و شعراء ملت های مختلف به گونه ای تقریباً همسان انعکاس یافته است. نویسنده و شاعر پژوهشگر معاصر عرب، حسین مجیب ا...

گرایش شاعران معاصر عرب به مکتب رمانتیک، نقطۀ آغازین تحول در این شعر به شمار می­رود و رمانتیک­ها از گروه­های پیشتازی هستند که دگرگونی ادبیات عربی و  همگامی آن با عصر جدید، با تلاش­های آنان شروع شد. هرچند تعداد این جماعت در ابتدا اندک بود و بیشتر تغییر در حوزه معانی شعر را مد نظر داشتند، اما طولی نکشید که شمار آنها بیشتر شد و دامنه تحول­خواهی آنان نیز، گستردش یافت به طوری که در مدتی کوتاه، محتوا ...

تصوّف طریقه ای التقاطی از فلسفه و مذهب است که به عقیده¬ی پیروان آن راه وصول به حق منحصر بدان می باشد. پیوند میان شعر و تصوّف پیوندی عمیق است و شاعران، در دوره های مختلف از تصوّف و موضوعات آن در شعر خود بهره گرفته اند. یکی از این شاعران صلاح عبدالصّبور از شاعران برجسته معاصر عرب می باشد که از تصوّف برای بیان اندیشه های اجتماعی خود استفاده نموده است.