تقریر صدرالمتألهین از حشر، تقریری کامل و جامع است که به تبیین عقلانی بسیاری از آموزهای دینی کمک کرده و به جمع بسیاری از ظواهر شریعت می انجامد. او در این راه غالب اصول و نوآوری های فلسفی خود را به خدمت گرفته و از تمام ظرفیت حکمت متعالیه در این بخش بهره می برد. یکی از مبانی جهان شناختی او در مساله ی حشر انسان ها، عوالم سه گانه ی وجود است. او با طرح کردن دو عالم مثال و عقل به عنوان آخرت، و نیز با ...

مباحث مربوط به بهشت وجهنم از اصلی ترین مباحث حوزه معادشناسی است که در این تحقیق بر اساس نظریات حضرت امام و ملاصدرا و مناسبات این آراء با آیات و روایات مورد تأمل و بررسی قرار گرفته است. نخست پس از تشریح و تبیین معنای لغوی واصطلاحی بهشت و جهنم به بیان ماهیت وحقیقت بهشت وجهنم پرداخته شده وضمن بیان رابطه ی آن ها با تجلیات اسماء وصفات الهی ، واکاوی رابطه ی درجات بهشت و درکات جهنم با اعمال وملکات وجو...

خلود اهل نار و عذاب ابدی یکی از بحث‌های مهم و پیچیده‌ای است که عالمان دیانت را مشغول کرده است و هریک به‌مقتضای اصول و مبانی فکری خویش روش متفاوتی برای حل این مسئله و سؤالات مطرح دراین‌باره در پیش گرفته‌اند؛ ازجمله اینکه چگونه عذاب ابدی و خلود همیشگی در آتش با رحمت و عدالت خداوند سازگار است و اینکه چگونه ممکن است گناه محدود، عذابی نامحدود داشته باشد. این تفاوت رأی را در نظرات ابن‌قیم اشعری و علا...

1- ثواب در قرآن کریم به همان معنای لغوی یعنی « رجوع جزای عمل به انسان » و در روایات به معنای «اجر حسن جمیل » به کار رفته است. 2- از نظر خواجه نصیر الدین طوسی ثواب به معنای « نفع خالص مستحق همراه با تعظیم و اجلال » است، اما قید استحقاق بنا بر دیدگاه «تفضل» صحیح نمی باشد. 3- نام های مترادف ثواب در قرآن کریم و روایات: اجر، نعمت، آلآء، فضل، رحمت، احسان، لطف، مثوبت و جنت است. 4- عقاب در لغت به مع...

تقریر صدرالمتألهین از حشر، تقریری کامل و جامع است که به تبیین عقلانی بسیاری از آموزهای دینی کمک کرده و به جمع بسیاری از ظواهر شریعت می‌انجامد. او در این راه غالب اصول و نوآوری‌های فلسفی خود را به خدمت گرفته و از تمام ظرفیت حکمت متعالیه در این بخش بهره می‌برد. یکی از مبانی جهان شناختی او در مساله‌ی حشر انسان‌ها، عوالم سه‌گانه‌ی وجود است. او با طرح کردن دو عالم مثال و عقل به عنوان آخرت، و نیز با ...

مسأله برزخ و زندگی پس از مرگ انسان از جمله مسائل مهم در حوزه های کلامی و فلسفی است که همواره در میان ملل و ادیان مختلف مطرح بوده است. دین مبین اسلام زندگی پس از مرگ و عالم برزخ را، تحت مباحث مربوط به معاد مطرح نموده و آن را یکی از اصول اعتقادی مسلمانان معرفی می کند. بر اساس این اصل، بعد از مرگ انسان، روح همه انسان ها وارد عالم برزخ شده و تا فرا رسیدن رستاخیز در آن جا به سر خواهند برد. در برزخ ح...

یکی از مسائل مورد اختلاف معتزله و اشاعره، مسئلۀ دائمی یا منقطع بودن عذاب فاسقان در جهنم است. هر یک از این دو گروه، استدلال‌های گوناگونی در اثبات دیدگاه خویش می‌آورند که دامنۀ آن به مباحث زبان‌شناسی قرآن کریم و واژه‌شناسی آن کشیده شده است. اشاعره معتقدند: واژۀ خلود در قرآن به‌معنی اقامت و مکث طولانی است، به گونه‌ای که در زمان آینده منقطع می‌گردد. در مقابل، معتزله بر آن هستند که این واژه بر اقامت...

از جمله مباحث اعتقادی ادیان الاهی وجود عذاب و پاداش اخروی است. در اسلام این مسئله شفاف‌تر و دقیق‌تر از سایر ادیان مطرح شده و مورد توجه قرار ‌گرفته است. عالمان مسلمان در چگونگی و چیستی پاداش و عذاب اخروی علاوه بر دلایل عقلی و استدلال‌‌های  فلسفی و کلامی، سخت متکی به متون اسلامی‌ و مفاد آیات و روایات هستند؛ با وجود این، آنها در این مسئله هم‌رأی نیستند. گرچه در خصوص دائمی بودن نعیم قیامت به تبع مت...

مطالب مقاله شرح مختصری از «فص حکمة نفسیه فی کلمةیونسیة» است که همگام با فص هجدهم از فصوص الحکم ابن عربی و شرح قیصری بر آن پیش می­رود. در این فص به کرامت نفس انسانی و منافات نداشتن کرامت انسان با مرگ سخن به میان می­آید، مباحثی که به تناسب در طی مقاله مطرح می­شوند، عبارتنداز: حقیقت مرگ، بدن برزخی، خلود در نار و انقطاع عذاب، حقیقت و مراتب ذکر و نقش آن در تداوم حیات و بقای عالم، چگونگی تجلیات مختلف...