موضوع رساله ریشه های نهضت علمی عصر صادقین (ع) است که در ضمن یک مقدمه و شش فصل و یک خاتمه به بررسی آن پرداخته شده است . در مقدمه هدف و ضرورت تحقیق بررسی شده است و پس از توضیح در باره نهضت علمی فراگیری که در قرن دوم آغاز شد به لزوم شناخت عوامل آن اشاره شده است . در فصل اول برای اینکه زمینه این حرکت علمی شناسایی شود و گفته نشود که این دانش از عرب قبل از اسلام بارث رسیده است به دانش عرب قبل از اسلا...

شعر پایداری هر تعریفی که داشته باشد، جان‌مایۀ خود را از جنبش‌های آزادی خواهانۀ مردمی دارد. نهضت سیاسی جنگل، به رهبری میرزا کوچک خان جنگلی، یکی از آن جنبش‌هاست که در اواخر قرن پیش، روی نموده است. این جنبش به دلیل بنیان مردمی و اهداف انسان دوستانه‌اش مورد ستایش اهل نظر و هنر قرار گرفته، به ساحت شعر راه یافته است. در این میان اسماعیل دهقان را، باید شاعر ویژه‌سرای این نهضت دانست که علاوه بر وابستگی...

کاوش در باب ملی گرایی در ادبیات نمایشی ایران، ما را با دو برهه ی مشخص در تاریخ یکصدوپنجاه ساله ی خود مواجه می کند، یکی روزگار پهلوی اول و دیگری دوران جنگ ایران و عراق که در ادبیات نمایشی آن دوران- و حتی تاکنون- با عنوان تئاتر دفاع مقدس آثار زیادی را به خود اختصاص داده است. اما رویکرد کلی این تحقیق، بررسی و شناخت نهضت شعوبیه - نخستین جنبش ناسیونالیسم ایرانی- به عنوان مقدمه و آبشخوری تاریخی برای ...

چکیده: تمدن اسلامی در عصر عباسی، بستری مناسب را برای پیشرفت و تکامل علم و ادب و هنر فراهم آورد. چنانکه وقتی مسلمانان از مسئله فتوحات و جنگ و درگیری رهایی یافتند و ثروت و قدرت دولت رو به فزونی نهاد، گرایش به انواع هنر های زیبا در بین خلفا، بزرگان و طبقات مختلف جامعه بغداد افزایش یافت.در این میان هنر موسیقی، به عنوان ابزاری مهم برای جلوه‌گر ساختن شکوه و اقتدار خلفای بغداد، جایگاه ویژه‌ای داشت. ای...

امثال مولّد به حکمت­هایی گفته می­شود که هویّتی نامشخّص دارند و در دوره عبّاسی اوّل از فرهنگ­های مختلف از جمله ایران، یونان و هند به زبان و ادبیّات عرب نفوذ کرده­اند. حجم عظیم و گسترده­ ترجمه­هایی که در عصر عبّاسی شکل گرفت، از عواملی است که موجب انتقال این امثال به فرهنگ عربی شد. یکی از عمده­ترین فرهنگ­های مؤثّر این دوره، فرهنگ ایرانی بود که توانست از طریق ترجمه در دل اعراب بادیه نشین راه پیدا کند. هدف ...

عصر نهضت، روزگار تجدید زندگی عرب بود. تحوّل و دگردیسی در ساختار زندگی سیاسی- اجتماعی عرب، پس از عصر نهضت، دگرگونی در عرصة ادبیّات را نیز در پی داشت. با دگرگونی‌های ادبی، داستان در معنای امروز آن به عنوان یک نوع ادبی جدید وارد ادبیّات شد و گونه‌های مختلفی را آفرید که پیش از آن یا وجود نداشت یا شکلی متفاوت داشت. یکی از گونه‌های نو آفریدة این نوعِ ادبی، داستان کوتاه بود. محمود تیمور، از پیشگامان داستا...

انقلاب مشروطیت برزگترین واقعه ای است که در تاریخ معاصر ایران روی داده و بالاترین تحول را در شئون سیاسی و اجتماعی و فرهنگی ایران بوجود آورده است. نهضت مشروطیت حکومت استبدادی را که برای قرنها در ایران فرمانفرمایی می کرد واژگون کرد و حکومت ملی را که پایه اش در فلسفه نوین و رشد فکر و تعقل و آزادی و عدالت است برقرار نمود. جامعه ایرانی همزمان با شکل گیری نهضت مشروطیت جامعه ای سنتی بود که در آن همیش...

ادبیات فارسی در دوران حکومت صد و بیست و پنج ساله قاجار یکی از بزرگترین تغییرات تاریخ خود را در برهه زمانی چند دهه ساله از سر گذراند. فعالیت ادبی در این دوران با (بازگشت) به سنت ها و شکلهای ادب کلاسیک فارسی آغاز شد. دیر نپایید که نارسایی های این سبک در انجام رسالتی که برای تحقق آن پیش گرفته شده بود آشکار گردید. این رسالت عبارت از تکلیفی بود که معمولاً زمان های متلاطم و پراستیز دربرابر ادبیات می ن...

ادبیات فارسی در دوران حکومت صد و بیست و پنج ساله قاجار یکی از بزرگترین تغییرات تاریخ خود را در برهه زمانی چند دهه ساله از سر گذراند. فعالیت ادبی در این دوران با (بازگشت) به سنت ها و شکلهای ادب کلاسیک فارسی آغاز شد. دیر نپایید که نارسایی های این سبک در انجام رسالتی که برای تحقق آن پیش گرفته شده بود آشکار گردید. این رسالت عبارت از تکلیفی بود که معمولاً زمان های متلاطم و پراستیز دربرابر ادبیات می ن...

دوره مشروطیت عصر رویدادهای مهم سیاسی وتحولات سریع اجتماعی در کشور ایران به شمار میرود. ادب فارسی نیز در این عصر از تاثیر چنین تحولاتی برکنار نمانده است. شعر فارسی در دوره مشروطه ، برای نخستین بار به جای آنکه به مدح قدرتمندان یا بیان احساسات ، عواطف و تجربه های شخصی شاعر بپردازد، سرنوشت مشترک افراد جامعه را مدنظر قرار داد و موضوعات سیاسی و اجتماعی جامعه را بیان کرد. آزادی ، وطن، ظلم حکام و محروم...