سیر تاریخى »آیات الأحکام« در عصر تابعین مورد بررسى قرار گرفته است. عصر تابعین، عصر شکوفایى و گسترش فقه قرآنى به شمار مى‌آید. در این برهه، دگرگونى‌هایى در پژوهشهاى فقهى - قرآنى پدید آمد و در بستر آن، نهال مذهبهاى فقهى شکوفه زد و رو به رشد نهاد. مهم‌ترین آموزگاران صاحب مکتب تابعین، امام على(ع)، ابى بن کعب و ابن مسعود بوده‌اند.  در زمان تابعین، گرایشهاى گوناگون کلامى سیاسى و فقهى شکل گرفت. فاصله...

در مقاله حاضر تلاش م ىشود انواع تأثیرپذیرى از آیات قرآنى در دیوان شاعر برجسته ایرانى، صائب تبریزى، بررسى شود. در این راستا، ابتدا ابیاتى از دیوان شاعر که متحلّى به آیه اى از قرآن است استخراج و آنگاه آیه موردنظر، همراه با توضیحات لازم، ذکر می شود. بدیهى است این اقدام زمانى که با توضیحات وافى درباره بیت یا ابیات برگزیده همراه شود، علاوه بر اینکه خواننده را در درک بهتر مفهوم موردنظر شاعر یارى م ىده...

در رابطه با آغاز نبوت و چگونگى نزول قرآن بر پیامبر اکرم(ص) دیدگاه هاى متعددى وجود دارد1ـ آغاز نبوت و نزول قرآن ماه رمضان است. 2ـ آغاز نبوت با نزول وحى قرآنى نبوده است.3ـ آغاز نبوت و نزول چند آیه در ماه رجب بوده است اما این نزول به معناى نزول قرآن نیست.4ـ پیامبر دو بعثت داشته است یکى در ماه رجب بدون وحى قرآنى و دیگر همراه با دعوت عمومى و نزول قرآن در ماه رمضان. 5ـ قرآن دو گونه نزول داشته است: دف...

 تأثیر المیزان بر پژوهشهاى دینى به ویژه پژوهشهاى شیعى - قرآنى مورد بررسى قرار گرفته است.  در کنار سایر ویژگى‌هاى بایسته تفسیر المیزان یکى از موفقیت‌هاى آن ورود به محافل فکرى، علمى و تأثیر گسترده آن بر پژوهشهاى دینى و حوزوى پس از خود است. از جمله مهم‌ترین این تأثیرها مى‌توان به موارد زیر اشاره کرد: پایه‌گذارى شیوه تفسیر قرآن به قرآن، پى نهادن روش تفسیر موضوعى، درآمیختن عقل و نقل در فهم معرفت دی...

تمثیل نوعی روایت منثور یا منظوم است که نویسنده در آن عوامل، وقایع و گاهی نیز محیط آن را ابداع می کند تا در سطح ظاهری یا اولیه روایت، معنایی منسجم ایجاد کنند و در همان حال، دالِ بر نظام معنایی ثانویه مرتبط باشند. تمثیل شگردی روایی است که در هر فرم یا گونه ادبی می‌توان از آن استفاده کرد. یکى از روش‌هاى انتقال مفاهیم در قرآن نیز قصّه‌گویى است. داستان‌هاى قرآن در عین واقعى بودن، از نوع قصّه‌هاى تمثیلى...

فضل‌الرحمان (د 1988) را مى‌توان یکى از اصیل‌ترین و تأثیرگذارترین نواندیشان دینى مسلمان در قرن بیستم دانست. سنگ ‌بناى اندیشه اصلاح‌گرایانه فضل‌الرحمان رویکرد نوگرایانه او به قرآن است و تاریخ در قرآن‌شناسى او جایگاهى ویژه دارد. رویکرد تاریخى فضل‌الرحمان به قرآن هم در دریافت او از ماهیت وحى قرآنى، هم در نگرش او به فرایند فهم و تفسیر قرآن، و هم در نگاه او به روش‌شناسى مطالعه قرآن بازتاب یافته است. ...

در مقاله حاضر تلاش م ىشود انواع تأثیرپذیرى از آیات قرآنى در دیوان شاعر برجسته ایرانى، صائب تبریزى، بررسى شود. در این راستا، ابتدا ابیاتى از دیوان شاعر که متحلّى به آیه اى از قرآن است استخراج و آنگاه آیه موردنظر، همراه با توضیحات لازم، ذکر می شود. بدیهى است این اقدام زمانى که با توضیحات وافى درباره بیت یا ابیات برگزیده همراه شود، علاوه بر اینکه خواننده را در درک بهتر مفهوم موردنظر شاعر یارى م ىده...

دانشمند برجستة ایرانى، فیض کاشانى که از نوابغ علمى عصر خویش به شمار مى رفت، نه تنها در علوم عقلى و نقلى از تبحّر و تضلّعى خاص برخوردار بود، بلکه در حوزة ادب و عرفان دستى توانا داشت و به موازات آثار علمى گرانقدرش، دیوان شعرى از خود به یادگار نهاد که مضامین بکر حکمى، عرفانى و توحیدىِ مبتنى بر دو اصل متین قرآن و حدیث به وفور در آن یافت م ىشود. هدف از نگارش و تدوین این مقاله، بررسى میزان تأثیر امثال ق...

دانشمند برجستة ایرانى، فیض کاشانى که از نوابغ علمى عصر خویش به شمار مى رفت، نه تنها در علوم عقلى و نقلى از تبحّر و تضلّعى خاص برخوردار بود، بلکه در حوزة ادب و عرفان دستى توانا داشت و به موازات آثار علمى گرانقدرش، دیوان شعرى از خود به یادگار نهاد که مضامین بکر حکمى، عرفانى و توحیدىِ مبتنى بر دو اصل متین قرآن و حدیث به وفور در آن یافت م ىشود. هدف از نگارش و تدوین این مقاله، بررسى میزان تأثیر امثال ق...