دوره بندی تاریخ ساسانی (224 تا 651 م) از نکات مهم، در بررسی سیر تحول و دگردیسی این سلسلۀ مهم تاریخ ایران است. در این دوره بندی، به مبانی مشروعیت دولت ساسانی و جهان بینی مسلط در هر دوره از تاریخ آن توجه شده است. گفتار حاضر بر آن است تا با بررسی مبانی مشروعیت در پادشاهی ساسانی، به این پرسش پاسخ دهد که تاریخ سلسلۀ ساسانی به چه دوره هایی تقسیم می شود و این دوره بندی بر چه اساسی صورت گرفته است. در ا...

میراث مکتوب زردشتیان به فارسی نوگنجینه ای از آثار دینی ادبیات فارسی است که کم تر بدان توجه شده است. این متون به تدریج از سده های چهارم از بازتولید متون اوستایی و پهلوی پدید آمدند. امروزه، صدها رساله در حوزه های فقه، آیین، تفسیر، اسطوره، تاریخ، کلام، ادبیات، روایت، زبان شناسی، نجوم، و ... از دستوران کیش زردشتی برجای مانده است. کلام و مباحث کلامی، به ضرورت روابط زردشتیان و جامعه اسلامی، از دیرینه...

دین مانوی در زمان ساسانیان، که در ایران حکومتی دینی برپا کرده بودند، گسترش یافت. امّا بزرگان دین زردشتی، که حکومت پادشاهان ساسانی را نیز تحت تأثیر خود قرار داده بودند، با این دین سر به مخالفت برداشتند و سرانجام مانی را محاکمه و اعدام کردند و دینش را از ایران برانداختند. این مخالفت ها و ضدیّت ها در پاره ای از متن های پهلوی و پازند، ازجمله متن پازند شکند گمانیک، کتیبه های کردیر و متن پهلوی دینکرد س...

ین پژوهش به تجزیه و تحلیل متن اوستایی و زند یسن سیزدهم اختصاص دارد. این یسن در ستایش ردان شامل ستایش اهوره مزدا، بزرگترین ایزد دین زردشتی، امشاسپندان(= جلوه های اهوره مزدا و موکلان آفریدگان مادی)، ایزدان بزرگ دین زردشتی، برترین(=رد) های هستی مادی، فروشی(= مثال موجودات در جهان مینوی ) است. این پژوهش شامل پیشگفتار و چهار بخش است. بخش نخست متن اوستایی، حرف نویسی، ترجمه به فارسی و یادداشت ها؛ بخش ...

دین زردشتی همانند ادیان سامی به فردی که نجات بشریت به دست او خواهد بود معتقد است این فرد بنام سوشیانس است که در دوره هزار ساله قبل از خود نیز در قالب هوشیدر و هوشیدر ماه ظهور کرده است . در دوره ظهور سوشیانس حوادثی قبل و بعد از او اتفاق می افتد که بسیار جالب توجه است اما آنچه مهم است وقوع رستاخیز می باشد که با ظهور سوشیانس تحقق می پذیرد و رستاخیز واقعی بدن رخ خواهد داد و داوری بزرگ انجام خواهد ...

میراث مکتوب زردشتیان به فارسی نوگنجینه ای از آثار دینی ادبیات فارسی است که کم تر بدان توجه شده است. این متون به تدریج از سده های چهارم از بازتولید متون اوستایی و پهلوی پدید آمدند. امروزه، صدها رساله در حوزه های فقه، آیین، تفسیر، اسطوره، تاریخ، کلام، ادبیات، روایت، زبان شناسی، نجوم، و ... از دستوران کیش زردشتی برجای مانده است. کلام و مباحث کلامی، به ضرورت روابط زردشتیان و جامعة اسلامی، از دیرینه...

دربارة تعیین زمان زردشت و دین هخامنشیان توافق‌هایی نسبی به دست آمد، اما آن‌چه هم‌چنان مورد بحث است دین ایرانیان پیش از زردشت است. عمده‌ترین مسئله در بررسی تاریخ دین زردشتی، ناپیوستگی میان سه پیکرة اساسی منابع است که عبارت‌اند از: اوستا، سنگ‌نبشته‌های هخامنشی، و ادبیات زردشتی که هیچ یک انعکاس‌دهندة دین عامة مردم نیست و گه‌گاه پاره‌ای از عقاید مردم در آن‌ها بازتاب یافته است. اما به هر حال منطقی‌ت...