اخباری وجود دارند که قبول و فهم آنها، نه از طریق رعایت اصول عقلائیِ محاوره و نه برای همه، بلکه برای مخاطبانی با درجه ی معرفتی خاص ممکن می شود؛ این اخبار در زبان روایات، به «صعب مستصعب» وصف شده اند. و محدّثان شیعه در کتب خود این روایات را با اسناد و تعابیر مختلف ذکر کرده اند. فهم پاره ای از این روایات تنها برای سه گروه «فرشتگان مقرب»، «انبیاء مرسل» و «بندگانی که قلوبشان بر ایمان آزموده شده است»، م...

جایگاه عیسی علیه السلام  در ادبیات قرآن و پس از آن در احادیث نبوی جایگاهی یگانه است.این نوشتار به جایگاه عیسی علیه السلام  در آخرالزمان باوری اسلامی می پردازد، که به ویژه در منابع اهل سنت جایگاه خاصی را داراست. موضوع مزبور در منابع روایی تحت باب کتاب اشراط الساعه گنجانیده شده است. یکی از علائم یا نشانه های فرارسیدن «ساعة»یا قیامت، نزول عیسی علیه السلام  از آسمان است که با نشانه های دیگری همانند...

گروه های حرف اضافه در نظریه پردازی های نحوی جایگاه خاصی را به خود اختصاص داده است. در دستور نقش و ارجاع این گروه ها به سه دستة افزوه، نشانگر موضوع و موضوع- افزوده تقسیم می شوند. دردستة اول، این گروه ها به عنوان ادات ایفای نقش می نمایند.در دستة دوم، گروه حرف اضافه یکی از موضوع های محمول می باشد. در دستة سوم، حرف اضافه، نشانگر موضوع برای محمول است اما بر معنای بند نیز می افزاید. نوشتار حاضر نشان ...

احادیث انبیاء (علیهم السلام) عنوان دسته ای از روایات در منابع حدیثی اسلام است که بازگوکننده گفتاری از انبیاء الهی (علیهم السلام) و یا کتب آسمانی پیشین است. این احادیث از یک سو پراکنده و از سوی دیگر در موضوعات گوناگون است. با گردآوری و دسته بندی این روایات، نتایج در خور توجهی به دست می آید. در منابع حدیثی فریقین 1053 روایت به نقل از 34 پیامبر وارد شده است. موضوع 60% آن ها اصول اعتقادی، 27% مباح...

مسأل? وثاقت احادیث معصومان از جمله دغدغه های عالمان امامی از ابتدا تاکنون بوده است. متن پژوهی و توجه به نقد محتوایی احادیث یکی از مؤلفه های مهم در این باره است. شواهد موجود نشان می دهد که نقد متنی احادیث تاریخی دیرینه نزد امامیه داشته و توجه به آن ریشه در رهنمودهای ائمه: داشته و تاریخچه ای کهن مانند صدور احادیث داشته است. تحلیل گزارش های برجای مانده از متقدمان نشان از نقش پراهمیت نقد محتوایی بر...

پژوهش حاضر ، با هدف بررسی درونمایه های اخلاقی کتاب " الجواهر السنیه فی الاحادیث القدسیه " شیخ حر عاملی انجام گرفته است. حدیث قدسی حدیثی است که ، پیغمبر (ص) از خداوند، اخبار می کند ؛ بدین گونه که معنی و مضمون آن بر قلب پیغمبر (ص) القاء میشود و وی با لفظ خود ، اداء می نماید . این دسته از احادیث که اولین بار در مذهب شیعه توسط شیخ حُرعاملی در کتاب "الجواهر السنیه" گردآوری شده ، در حوزه های عرفانی و ...

حدیث پژوهی عالمان شیعی، چون دیگر گستره های مطالعات دینی ایشان، از مبانی و پیش فرض های مختلفی اثر می پذیرد. در این میان، مبانی کلامی، به خصوص در موضوع امامت، اهمیّتی ویژه می یابند؛ چه از بنیادی ترین مسائل عقیدتی در میان شیعه است. شیخ مفید به عنوان متکلّمی در مرحله گذار از نصّ گرایی به عقل گرایی، اثر گذار در شکل گیری نظام کنونی کلام شیعه و پر کار و پر تألیف، نمونه ای دقیق برای بر نمودن آثار مبانی ام...

یکی از مسائل مهم در مباحث عرفان و اخلاق ماثور، تفسیر روایات مشکل است. کتاب سرّالاسراء، تالیف حجت الحق مرحوم آیت الله سعادت پرور، از متون ارزشمند معاصر در حوزه ی عرفان و اخلاق ماثور است. ایشان در ذیل هر بحث عرفانی و اخلاقی به گرد آوری آیات و روایات آن بحث و تدوین خانواده حدیث در آن موضوع پرداخته است و مجموعه ای ارزشمند در فقه الحدیث روایات از جمله تفسیر روایات عرفانی و اخلاقی مشکل، ارائه نموده اس...

یکی از موضوعات بسیار مهم و جنجال برانگیز در طول تاریخ مطالعات اسلامی، بررسی روایاتی است که ظاهری تحقیرآمیز نسبت به زنان دارند. از دیرباز تا کنون تلاش های گوناگونی در این زمینه صورت گرفته است. اما آنچه در این میان کم تر به چشم می خورد بررسی تطبیقی روایات فریقین، گونه شناسی و آسیب شناسی آن-هاست. احادیث موجود در جوامع روایی فریقین به دلائل گوناگون دچار علل و آسیب هایی شده اند و با گذشت زمان از معن...

«موضوع ضمنی» موضوعی است که متعاقب طرح موضوع اصلی یک پرونده مطرح می شود و حل مقدماتی آن لازمه رسیدگی و اتخاذ تصمیم نسبت به موضوع اصلی می باشد. در رابطه با تعیین قانون حاکم بر موضوع ضمنی در حالتی که موضوع اصلی تابع یک قانون خارجی است، دو راه حل ارائه شده است. گرچه غالب علمای حقوق معتقد به صلاحیت قاعده حل تعارضِ مقر دادگاه برای تعیین قانون صلاحیتدار بر موضوع ضمنی هستند، عده ای قانون کشور خارجی تعیی...