خانه های تاریخی نهبندان که به لحاظ قدمت متعلق به دوره قاجار و اوایل پهلوی می باشند، از منظر معماری مسکونی کمتر مورد توجه قرار گرفته، به گونه ای که با احداث بناها وگسترش معماری نوین ، تعدادی ویران و یا در معرض تخریب اند.این خانه ها به سبک ایوان دار و باغ سرای ساخته شده اند. عناصری چون هشتی ، دالان ، میانسرا ، اتاق ، طاقچه ، سرداب ، تنور ، قوس های جناغی ، بیز ، نیم دایره ، و پوشش طاق وتویزه ، گنب...

با نگاه زیباشناسانه به یک اثر هنری، علاوه بر ظاهر به باطن و پیش زمینه شکل گیری اثر نیز پی می بریم. زیبایی شناسی با مطالعه ماده و عینیت یک پدیده به علل وجودی و چرایی آن می رسد. در مواجهه با بناهای مذهبی به طور خاص کلیسا، در دو کشور ارمنستان و گرجستان، دو رویکرد متفاوت در برخورد با تزئینات در دوران معاصر مشاهده شد. با مقایسه تزئینات کلیسا در این دو منطقه، با توجه به سابقه تاریخی نسبتاً مشابه، در ر...

معماری نظامی عهد قاجاری یکی از مباحثی است که در تاریخ معماری ایران کمتر بدان توجه کارشناسی شده است. ارک علی شاه تبریز یکی از آثار معماری نظامی عهد قاجاری و از اسناد عینی و مدارک مادی بر جای مانده از جنگ های ایران و روس است که در تمامی گزارش های تاریخی عهد قاجاریه از آن با عنوان ارک شهر و قلعة تبریز یاد شده است. کاوش های باستان شناختی سال 1350 ه. ش در محوطة ارک علی شاه تبریز، با سرپرستی و هدایت ...

مسجد به عنوان یکی از شاخص ترین بناهای معماری اسلامی در طول سال های متمادی متأثر از زیرسامانه های ثابت و متغیر زمانی و مکانی روند شکل­گیری و تکامل یا زوال خود را سپری کرده است. با توجه به اینکه معماری مساجد شیراز متفاوت از بسیاری نقاط ایران در همان الگوی اولیه شبستانی مسیر خود را پیش می­گیرد؛ این مقاله تلاش دارد با تمرکز بر اصلی­ترین اندام این معماری یعنی شبستان،­ چگونگی انتظام و ساماندهی آن را ...

شهرهای تاریخی، سرمایه های بی بدیل و تجدیدناپذیر جوامع انسانی هستند که نگاهداشت آنها مورد اتفاق نظر جهانی است. ساخت و سازهای جدید در این شهرها، از ضرورت های استمرار روند زندگی در آنهاست. اما در کشور ما در دوران معاصر، به دلیل فقدان مبانی و رویکردهای اصولی، این ساخت و سازها به تهدیدی جدی فراروی موجودیت، کلیت و ارزش های معماری و شهرسازی مندرج در بافت های کهن تبدیل شده و چهره ای پریشان به بخش های ت...

آموزش دانشگاهی نوعی از آموزش است که در دورۀ جدید به حوزۀ معماری وارد شده است، این نوع آموزش فرض ها و مقتضیات خود را به طور ضمنی بر معماری حمل می کند. یکی از فرض های اساسی آموزش دانشگاهی معماری فهم «معماری به منزلۀ یک رشته یا دیسیپلین دانشگاهی» است. ساخت گشایی از این فرض اساسی برای فهم موقعیت امروزین معماری بسیار مهم است. مطالعۀ تاریخی مفهوم دیسیپلین نشان می دهد که این مفهوم، ضمن حمل معنای انضبا...

از جمله عوامل مؤثر و بنیادی در طراحی شهرهای اسلامی و بناهای درون شهری آن، «اقلیم و رعایت اصل رون» می باشد؛ آن چنان که تأثیر آن در بافت شهری و حتی تک تک بناها و عناصر معماری داخلی فضاها دیده می شود. در ایران اسلامی، معماری بناها و شهرها در اقلیم گرم و خشک یکی از بارزترین و مشخص ترین نمودهای تأثیر اقلیم بر شکل گیری شهر و بناها به شمار می رود و می توان زیباترین و هنرمندانه ترین طراحی های ایرانی را...

هنر و معماری اسلامی گنجینه گران­بهایی است که حاصل تجربه و تلاش جمعی هنرمندان مسلمان در طول تاریخ بوده است. این زنجیره در دوره معاصر در اثر تحولات فرهنگی گسسته شده است. یکی از طرق احیای هویت فرهنگی، کند و کاو در مبانی نظری و فلسفی هنر و معماری اسلامی و زدودن پیرایه ها و ناراستی هایی است که به آن نسبت داده می شود. این ضرورتی است که علی­رغم گذشت بیش از سه دهه از انقلاب اسلامی، هنوز گام جدی در رسید...

در بافت شهرهای تاریخی، خانه عام‌‌ترین جزء است. خانه‌‌ها به‌طور معمول بناهای شاخصی نیستند؛ اما برای شناخت معماری و تاریخ شهرها در زمرﮤ مهم‌‌ترین منابع تلقی می‌‌شوند. اسناد و شواهد تاریخی دربارﮤ میراث مسکونی، ازجمله آثاری است که دربارﮤ معماری خانه‌‌های تاریخی بالقوه دانش بسیاری دربردارد و در پژوهش‌‌ها کمتر به آن توجه شده است. درصورتی‌که جایگاه و کاربرد این اسناد در مطالعات معماری ایرانی به‌درستی ...

به حکم آنکه حفاظت و باززنده‌سازی بناهای تاریخی مستلزم ایجاد دگرگونی در بخش‌های مختلف درون و برون بنا است، تغییر در فضای داخلی آن را در پی خواهد داشت. از این‌رو فهم نقش معماری داخلی در تغییر کاربری بناهای تاریخی و نسبت آن با معماری از نظر میزان مداخله در بنا مسئله‌ای است درخورِ تأمل. جایگاه معماری داخلی در باززنده‌سازی بناهای تاریخی کجاست؟ و چگونه می‌تواند در جهت حفظ ارزش‌های بنا شکل گیرد؟ به منظ...