سلامان و ابسال قصه­ای رمزی است که در قرن سوم هجری به دست حنین بن اسحاق از یونانی به عربی ترجمه شد. در روایت حنین بن اسحاق، سلامان، شاهزاده یونانی که گرفتار عشق دایه خود ابسال شده بود، به سبب ملامت شاه و اطرافیان به همراه ابسال به جزیره­ای دور دست گریخت و پس از آن که شاه سلامان را به ترک ابسال وادار کرد، سلامان دست در دست ابسال در دل دریا فرو رفت، اما به فرمان پادشاه سلامان زنده ماند و دری...

این پایان نامه در بردارنده اعتقادات شیخ محمد بن یعقوب کلینی پیرامون خدا شناسی می باشد و شیوه ای که در این أثر دنبال شده است شیوه تقطیع و تنظیم داده های حدیث أهل بیت: جهت دستیابی به تصویری کامل و فراگیر از معارف حدیثی موجود در کتاب کافی می باشد . این اثر تقریباً دربردارنده صدها فیش حدیثی مربوط به خدا شناسی می باشد که از أحادیث کتاب کافی گرفته شد است، و در واقع تبیین کننده آرای کلامی شیخ کلینی می...

سلامان و ابسال قصه­ای رمزی است که در قرن سوم هجری به دست حنین بن اسحاق از یونانی به عربی ترجمه شد. در روایت حنین بن اسحاق، سلامان، شاهزاده یونانی که گرفتار عشق دایه خود ابسال شده بود، به سبب ملامت شاه و اطرافیان به همراه ابسال به جزیره­ای دور دست گریخت و پس از آن که شاه سلامان را به ترک ابسال وادار کرد، سلامان دست در دست ابسال در دل دریا فرو رفت، اما به فرمان پادشاه سلامان زنده ماند و دریا ابسا...

کوفه، به عنوان یکی از مهم¬ترین شهرهای اسلامی محل ظهور محدثان و راویان بزرگ و برجسته¬ای بوده است؛ با نگاهی گذرا به کتب رجالی وصف «کوفی» بسیار به چشم می‎خورد؛ پس از شمارش دقیق اسامی راویان کوفی در کتب رجال و تطبیق یکایک آن¬ها با اسناد الکافی آشکار است حجم قابل توجهی از اسناد الکافی به راویان کوفی اختصاص دارد. تعداد احادیث هر یک از راویان کوفی در الکافی متفاوت است عده¬ای یک حدیث و بعضی هم بیش از ص...

یکی از کهن‌ترین متون عربی در زمینۀ تعبیر خواب التّعبیر القادری اثر نصر بن یعقوب دینوری نگاشتۀ سال 397ق است. ترجمۀ فارسی کهنی از این کتاب با نام کتابُ الناصری فی ترجمة کتاب القادری فی التّعبیر توسّط سراج‌الدّین عبدالعزیز الیزدی در سال ۶۹۲ق به انجام رسیده که از دیدگاه زبان فارسی اهمیّت دارد. نسخۀ منحصربه‌فرد این ترجمه در سال‌های اخیر شناسایی شده و به همین دلیل در منابع تاریخ نگارش‌های...

کتاب اصول اقلیدس، که گاهی آن را به نام مؤلفش «کتاب اقلیدس» نیز می نامند و در تألیفات ریاضی دورۀ اسلامی آن را به علت شهرت فراوانش کتاب اصول نیز خوانده اند، از منابع مهم ریاضیات دورۀ اسلامی بوده است. در این مقاله، پس از بررسی تاریخ ترجمۀ این اثر به زبان عربی و تحریر خواجه نصیرالدین طوسی از آن، برخی از ویژگی های این تحریر، از راه مقایسۀ آن با ترجمۀ اسحاق بن حنین، خواهد آمد. سپس با مقایسۀ بخش هایی ...

ابو اسحاق ابراهیم بن نوبخت از متکلم ـ فیلسوفانی است که درباره تاریخ زندگانی او اختلاف نظر بسیار است. در این مقاله، با شواهد گوناگونی نشان داده می شود که نوبختی اندیشمند معاصر سید مرتضی و ابوالحسین بصری است. همچنین تلاش می شود با مقایسه آرای او با سید مرتضی از متکلمان متقدم و نیز علامه حلّی از متکلمان متأخر، تأثیرگذاری های کلامی ایشان بر مباحث کلامی به ویژه مباحث متأخران و نیز اهمیت و جایگاه تاری...

سید سند صدر الدین محمد دشتکی از سادات خاندان دشتکی است که با بیست و چند واسطه به زید بن علی بن حسین (ع) می رسد. وی از ذهنی بسیار نقّاد بهره مند بود. دروس حدیث و شرعیات را نزد پدرش غیاث الدین منصور فرا گرفت. سلسلة مسموعات او در علم کلام به امام محمد غزالی، امام فخر رازی و علامه حلی می رسد و در منطق و فلسفه به خواجه نصیر، بهمنیار و ابن سینا. دوران حیات او مصادف با فرمانروایی حسن بیگ و یعقوب میرزا...

بنی غانیه خاندانی از بربرها بودند که در قرن ششم هجری در منطقه شرق اندلس و افریقیه به حکومت رسیدند. نخستین امیر از بنی غانیه محمد بن علی بن غانیه مُسوفی و آخرین آنان عبدا& بن اسحاق است. این خاندان که با حمایت مُرابطان روی کار آمد, پس از سقوط دولت مرابطی و در زمان حاکمیت موحدان از حامیان بزرگ تفکر مرابطان به شمار می رفت. تاخت و تازهای بنی غانیه تا مدت ها سبب سلب آرامش از موحدان شد. سپاهی که آنان از...