از آنجا که نهج البلاغه، متنی ادبی در حد اعلای بلاغت است، و از سویی واژه، بن مای? ادبیات به شمار است، ناگزیر، شارح می‌بایست، پیش از هر اقدامی، به تفسیر الفاظ غریب و بیان مفردات آن همت ورزد. ابن ابی الحدید نیز به عنوان بزرگترین و مشهورترین شارح این کتاب ارزشمند و ماندگار، به تفسیر واژگان و بیان الفاظ غریب آن توجه ویژه ای مبذول داشته، و اساس شرح خود را بر آن نهاده است. از این رو، در این مقاله، به ...

متن حاضر تحقیقی است از تنها نسخه مخلوط ارجوزه نسبتاً مفصلی در صنعت تسفیر ( صحافی ) که احتمالاً در سده نهم هجری تصنیف شده و دارالکتب قاهره نگهداری می شود. این ارجوزه از حیث اشتمال بر مبانی این صنعت و واژه شناسی فنی اختصاصی آن درخور توجه است . تحقیق و نشر چنین نسخه ای منحصر به فرد در مجله مخلوطات خاورمیانه با دقت زائد الوصفی که آدم گسک در آن به کار بسته است . مجله مقالات و بررسیها را بر آن داشت تا ...

دین مبین اسلام از دو منبع نورانی و استوار سرچشمه می‌گیرد؛ یکی آموزه‌های قرآن کریم و دیگر تعالیم اهل بیت علیهم السلام. در قرآن کریم به استناد تفاسیر و روایات خاندان وحی علیهم السلام آیاتی هست که در شأن امیر مؤمنان علی ابن ابی طالب(ع) نازل شده است. حال شعرای شیعی و نیز مسلمان که بنا به تیمّن و تبرّک آیات نورانی وحی را در اشعار خویش منعکس می‌ساخته‌اند، گاهی اوقات به هنگام مدح مقام عظمای علو...

حیات سیاسی امام حسن(ع)، به ویژه مصالحه آن حضرت با معاویه که بر اساس اندیشه اعتقادی شیعه از مشروعیت سیاسی بی بهره بود، از دیرباز مایه گفت و گوهای بسیاری چه از جهت چرایی شکل گیری و چه از حیث چگونگی آن بوده است. در این نوشتار، این مقوله بر اساس دیدگاه ابن ابی الحدید در کتاب شرح نهج البلاغه، پی گرفته و نشان داده شده که از منظر او، به عنوان نویسنده ای با گرایشات سنی معتزلی، جریان مصالحه آن حضرت، تاب...

برخی از مسالب مورد بحث و بررسی دراین رساله عبارت است از : نگاهی به زندگی شیخ طوسی، مختصری پیرامون کتاب الخلاف ، بیع مرابحه نسبت به اصل مال مکروه است ، بحث در خیار داشتن یا خیار نداشتن خریدار، فروختن کنیز به شرط آزاد نکردن، بیع خرمن، فروختن و خوردن تخم حیوان حلال گوشت ، خرید و فروش انسان نابینا، احکام شروط در قرض ، خرید و فروش کودک ، خرید کردن بنده بودن اجازه مولی، خرید و فروش سگ صید، خرید و فرو...

دین مبین اسلام از دو منبع نورانی و استوار سرچشمه می‌گیرد؛ یکی آموزه‌های قرآن کریم و دیگر تعالیم اهل بیت علیهم السلام. در قرآن کریم به استناد تفاسیر و روایات خاندان وحی علیهم السلام آیاتی هست که در شأن امیر مؤمنان علی ابن ابی طالب(ع) نازل شده است. حال شعرای شیعی و نیز مسلمان که بنا به تیمّن و تبرّک آیات نورانی وحی را در اشعار خویش منعکس می‌ساخته‌اند، گاهی اوقات به هنگام مدح مقام عظمای علو...

عوامل مخالفت با نص خلافت از موضوعاتی است که قرن­ها، ذهن و اندیشه صاحب نظران مسلمان را مشغول ساخته است. بررسی دیدگاه­های گوناگون درباره چرایی مخالفت­ها می­تواند بخش­هایی ناپیدا از تاریخ را ترسیم کند. نقیب ابوجعفر(613ق.)، عالم و متکلم شیعی، یکی از افرادی است که در این زمینه، اندیشه هایی ناب دارد امّا تا کنون آرای او درباره خلافت بررسی نشده است. مجموعه دیدگاه­های او را می­توان در شرح نهج­ البلاغه ا...

کتاب مکین الاساس فی احوال مولانا ابی الفضل العباس در زُمره آثار آیت الله محمدباقر بیرجندی است. موضوع این کتاب همان طور که از عنوانش پیداست راجع به زندگی و اقدامات حضرت اباالفضل است. مؤلف مطالب مربوط به زندگی قمر بنی هاشم را در شش مجلس به رشته تحریر درآورده است. در این مقاله تلاش شده است تا به روش توصیفی -  تحلیلی مباحث این کتاب مورد نقد و ارزیابی قرار گیرد. بر اساس یافته های این مقاله، ...

گسترش فتوحات مسلمانان در سرزمین های خارج از عربستان پس از رحلت پیامبر(ص) مسئله جدیدی به نام نومسلمانان غیرعرب در جامعه اسلامی پدید آورد.عصبیت خونی و قبیله ای که برآمده از بن مایه های جامعه عربی بود، با آموزه های پیامبر(ص) تضعیف شد؛ اما پس از رحلت ایشان، با برپایی خلافت قبیله ای برمبنای «الائمه من قریش» و تقسیم بیت المال بر اساس نسب و قبیله، دوباره احیا شد و با حمایت اولیای امور و تمایل اعراب و ...