قرآن کریم و احادیث معصومان (علیهم السلام) شخصیت کم نظیر حضرت ابراهیم خلیل (علیه السلام)، با زندگی پر فراز و نشیبش را به عنوان اسوه و الگو برجسته ساخته است. از این رو ما با برشی در زندگی و ابعاد شخصییتی آن پیشوای بزرگ آسمانی، شیوه های رویارویی آن حضرت با مخالفان و طاغوتیان را به طور ویژه موضوع اصلی این پژوهش قرار دادیم و با تکیه بر منابع حدیثی و تاریخی و تفسیری در پی به دست آوردن صحنه های بدیع و...

در میان نکته های ناروشنی که در زوایا و خبایای قیام عباسیان دیده می شود،چگونگی افشای راز ابراهیم امام و توفیق مروان بن محمد در شناسایی و دستگیری او همچنان پرسش برانگیز است. نگارنده می‌کوشد تا یافته‌های خود را بر این فرضیه مبتنی سازد که: افشای راز ابراهیم امام، محصول رقابت‌هایی بود که در خراسان میان یمانی‌ها و مضری‌ها جریان داشت و عباسیان نه تنها قادر به حذف آن به سود نهضت خود نبودند، بلکه با ت...

چکیده خداوند متعال در مقام ذات، در حجاب ذات پوشیده بود و حقیقت او هیچ تجلّی و ظهوری نداشت و از آنجا که دوست داشت عین خود را در عالم مشاهده نماید، انسان کامل را بر صورت خویش خلق کرد تا از اسماء و صفات و ذات او خبر دهد. خداوند در قرآن کریم از انسان های کامل با نام مصطفین و اخیار یاد نمود. در این میان، ابراهیم (ع) نه تنها خود، که دین او هم اصطفاء شد و برگزیدة الهی گردید. ابراهیم (ع) پس از آنکه دارا...

در میان نکته های ناروشنی که در زوایا و خبایای قیام عباسیان دیده می شود،چگونگی افشای راز ابراهیم امام و توفیق مروان بن محمد در شناسایی و دستگیری او همچنان پرسش برانگیز است. نگارنده می کوشد تا یافته های خود را بر این فرضیه مبتنی سازد که: افشای راز ابراهیم امام، محصول رقابت هایی بود که در خراسان میان یمانی ها و مضری ها جریان داشت و عباسیان نه تنها قادر به حذف آن به سود نهضت خود نبودند، بلکه با تکی...

از دیر باز تاکنون تعاریف بسیار و متفاوتی در شاخه و حوزه های گوناگون از ادبیات شده است. در حوزه ی عرفان، حجم عظیمی از آثار ادبی، به نثر و به نظم، هم به زبان فارسی و هم به زبان عربی، در دست است که حتّی برشمردن نام آنها مشکل است. محتوای این آثار متنوّع است و از حکمت و فلسفه و تفسیر و تأویل قرآن و حدیث گرفته تا بیان نظری عقاید و اصطلاحات صوفیانه و بیان عشق و معرفت و بهشت و دوزخ را در بر می گیرد؛ بهشت...

 نقد و بررسى «تفسیر قمى» اثر على بن ابراهیم قمى است. این تفسیر، در اواخر نیمه اول یا اوایل نیمه دوم قرن چهارم هجرى قمرى، نگارش یافته است. شواهد نشان مى‌دهد که تفسیر مورد بحث، تفسیر معروف على بن ابراهیم قمى نیست، بلکه تفسیرى تلفیق شده از کتاب یاد شده و دیگر روایتهاى تفسیرى است. نویسنده پس از ذکر آراء رجالیان درباره سه راوى اصلى این تفسیر - »على بن ابراهیم قمى«، »عباس بن محمد« و »ابى الجارود« و م...

مدرسه ابراهیمیه مهم ترین مدرسه در کرمان عصر قاجار به دستور ابراهیم خان ظهیرالدوله، حکمران1240 ه.) به منظور ترویج علوم و معارف شیعی در این شهر بنا گردید . ام ا طولی - کرمان (حک: 1218نکشید که ابراهیمیه برخلاف خواست بانی آن به مرکزی علمی  فرهنگی برای فعالیت فرقه نوظهورشیخیه تبدیل شد و این نقش را تا پایان عمر سلسله قاجار ادامه داد . مقاله حاضر به بررسی تغییرکارکرد ابراهیمیه وکارنامه علمی  آموزشی آن...

قرآن کریم موضوع امامت حضرت ابراهیم (ع) را در آیة 123 سورة بقره مطرح کرده است، که به علت اهمیت این موضوع، مناسبت آن با سورة بقره بررسی شده است. مقاله پیش رو ضمن تاریخ‌گذاری سورة بقره، با بهره‌گیری از گزاره‌های درون‌متنی شامل سیاق، غرض آیات و محورها، موضوعات مشابه با سورة قبلی، و گزاره‌های برون‌متنی شامل گزارش‌های سیره، روایات ترتیب نزول و اسباب نزول، مقطع زمانی نزول آن را در ابتدای ورود پیامبر ب...

نقش مقام ابراهیم در طوافِ کعبۀ معظمه در گزاره‌های به ظاهر متعارض از حضرات معصومین (ع) نقل شده است؛ منتها گسترۀ مدلول و وجه جمع بین آنها، چندان هویدا نیست؛ زیرا تحقیق موسع و یکپارچه‌ای در این‌ زمینه صورت نگرفته است! از این‌رو پرسش از نقش مقام ابراهیم در محدودۀ طواف، مسئله‌ای است که نیازمند کاویدن تا مرحلۀ پاسخی درخور است. گزارش حلبی از جعفربن محمد با سند معتبر و دلالت مُحکمی، به طوافِ خارج از محدود...

نقد و بررسی «تفسیر قمی» اثر علی بن ابراهیم قمی است. این تفسیر، در اواخر نیمه اول یا اوایل نیمه دوم قرن چهارم هجری قمری، نگارش یافته است. شواهد نشان می دهد که تفسیر مورد بحث، تفسیر معروف علی بن ابراهیم قمی نیست، بلکه تفسیری تلفیق شده از کتاب یاد شده و دیگر روایتهای تفسیری است. نویسنده پس از ذکر آراء رجالیان درباره سه راوی اصلی این تفسیر - »علی بن ابراهیم قمی«، »عباس بن محمد« و »ابی الجارود« و من...