ولایت واژه‌ای است که در آثار بسیاری از صوفیه از آن سخن به میان آمده است؛  بااین‌همه پژوهش در آثار سلطان ‌محمد گنابادی ملقب به سلطان‌ علیشاه، عارف امامی قرن سیزدهم و چهاردهم نشان می‌دهد که او در آثار خویش به تقریر معانی جدیدی از ولایت در حوزه عرفان و تصوف پرداخته است. به اعتقاد وی لفظ ولایت که در احادیث مروی از پیامبر اسلام و امامان شیعه ـ علیهم السلام ـ  فراوان به‌کار رفته است به یکی از سه معنا...

آیه 55 مائده، از آیات چالشی و مورد اختلاف میان علما، اندیشمندان و مفسران فریقین است. دلیل اصلی این اختلاف، وجود واژه «ولیّ» و عبارت «الذین آمنوا...» در ترکیب آیه است. مفسران و علمای اهل سنت در برداشت خود از معنای «ولیّ» و یافتن مصداق برای «الذین آمنوا...» دیدگاهی متفاوت از علما و مفسران شیعه ارائه کرده‌اند. جمعی از مفسران اهل سنت، ولیّ را در آیه ولایت، به‌‌معنای دوستی، یاری، محبت و ... پنداشته‌اند...

چکیده موضوع مشارکت سیاسی زنان در جامعه اخیراً بیشتر مورد توجه قرار گرفته است؛ بر همین اساس و به علت برخی شبهات فقهی درباره ولایت سیاسی زنان، بررسی فقهی این موضوع مهم به نظر می رسد. از این رو در این نوشتار با بررسی آیات و روایات و گفتار مفسران و فقیهان به بررسی امکان و حدود جواز ولایت سیاسی برای زنان پرداخته شده است. در این پژوهش از روش توصیفی- تحلیلی استفاده شده و گردآوری داده ها نیز به صورت کت...

معنى‌شناسى واژه "ولایت" در قرآن و نهج‌البلاغه با تأکید بر جنبه‌هاى اجتماعى و کشف معناى اساسى آن است. نویسنده، نخست به دسته‌بندى انسانها در قرآن اشاره کرده و براساس تقسیم انسانها به "اولیاءاللَّه" و "اولیاء الشیطان" و رابطه "هدایت و ضلالت" با "اطاعت و تبعیّت"، دو انتخاب و دو گونه عمل را در قرآن ذکر کرده و راه شیطان را، راه ضلالت و راه پیروانِ دستورات الهى را، راه هدایت بشر شمرده و به رابطه "اطاعت" ب...

فقیهان امامیه درباره نظریه تفکیک قوا بحث و اختلاف داشته‌اند. فقیهانی چون علامه نایینی و مرحوم آخوند خراسانی این نظریه را پذیرفته و از آن دفاع کرده‌اند و فقیهانی مانند شیخ فضل‌الله نوری و محمدحسین تبریزی آن را نپذیرفته و بدعت، ضلالت و مخالف شرع دانسته‌اند. نظریه تفکیک قوا در نظام ولایت فقیه پیچیده‌تر به نظر می‌رسد؛ زیرا نظام ولایت فقیه، که همان نظام امت و امامت است، متناسب با تمرکز قوا است. در ا...

 مقالۀ حاضر به بررسی چگونگی استنباط حکم فقهی «قبول ولایت از طرف جائر» با تکیه بر آیات قصص قرآن و استناد به آیۀ کریمۀ «قَالَ اجْعَلْنِی عَلَى خَزَآئِنِ الأَرْضِ إِنِّی حَفِیظٌ عَلِیمٌ» (یوسف: 55) می‌پردازد. اندیشۀ سیاسی شیعه که حکومت را در اقتدار الهی و پیامبر (ص) و جانشینان معصوم (ع) ایشان می‌داند، از دوران غیبت کبری مسئلۀ «ولایت از طرف جائر» را وارد ادبیات فقه سیاسی کرده و بخش مهمی از آن را به خود اختصاص داده است؛ هر...

حضانت و ولایت اطفال موضوع بسیار مهمی است که از دیرباز مورد بحث و بررسی فقیهان و حقوق‌دانان بوده است، قانون مدنی؛ برای حضانت طفل، دو جنبه حق و تکلیف قائل شده تا سهولت اسقاط این حق را از ابوین سلب نماید؛ در این راستا قانون حمایت خانواده مصوب 1391 به منظور حمایت از کودکان، قوانین جدیدی وضع نموده که در جهت حمایت از کودک، مصلحت و نفع وی را ملاک و معیار قرار داده است؛  اما می‌توان بیان نمود قانون جدی...

فریقین نقاط مشترک متعدّدی در تفسیر آیه تبلیغ دارند که راه را برای درک درست معنای آیه همواره می کند، لیکن در تعیین آنچه بر پیامبر خدا(ص) نازل شده در این آیه مأمور به تبلیغ آن بوده، دچار اختلاف نظر هستند. از یک سو، تهدید خداوند و از سوی دیگر، وعده برای حفظ پیامبر(ص)، به اهمیّت بررسی مورد نزول آیه می افزاید. این آیه یکی از ادلّه شیعه، به ولایت امام علی(ع) با استناد به دلیل های قرآنی و روایی است. این ...

همۀ موجودات عالم آ یینۀ جمیع اسما و صفات الهی هستند و هر موجودی ظهور یک اسم و اسم همان معنا است. انسان معمار )جانشین الهی( دارندۀ صفت خلاقیت، فاعلیت و ولایت، طراح و ساما ن دهندۀ فضای حیات برای تعالی و تکامل انسا نها است، معمار (فاعل) با اسمای تقابلی جمالی و جلالیزیبا یی و عظمت لطف و قهر، طرح خود را به منصۀ ظهور م یرساند که، هر دو صفت جمالی و جلالیتحت ولایت الهی و تعامل معمار با هستی بروز و تجلی...

این نوشتار پیرامون کمال نهایی انسان که در خلافت و ولایت خاصه محمدی متجلی می شود، بحث می کند. نگارنده در این رساله بر آن است تا مقام شامخ ولایت مطلقه انسان کامل را به لحاظ ماهیت و سر عرفانی آن بررسی نموده و با تمسک به دلایل عقلی، نیل سایر انسانها به این مقام شامخ را بعنوان امری قابل تحقق به اثبات برساند. بنابراین در این مجموعه از مطالب پس از بیان ماهیت ولایت و ضمن تبیین سر عرفانی ولایت انسان کام...